Abdülkerimzâde Mehmed b. Abdülvehhâb (ö. 975/1567) ve Kâşifü'l-Kınâ' ve'n-Nikâb bi İzâleti'ş-Şübeh an Vechi Kavâidi'l-İ'râb Adlı Eseri (Metin-İnceleme)
Abdulkerimzâde Mehmed b. Abdulvehhâb (d. 975/1567) And His Opus Which Is Named Kâşifu'l-Kınâ' ve'n-Nikâb bi İzâleti'ş-Şubeh an Vechi Kavâidi'l-İ'râb (Analysis-Edition Criticism)
- Tez No: 561555
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: nahiv, kavâid, İbn Hişâm, Abdülkerimzâde, şerh, tahkik, syntax, kavâid, Ibn Hişâm, Abdulkerimzâde, commentary, edition critisizm
- Yıl: 2019
- Dil: Arapça
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
İbn Hişâm en-Nahvî'nin (ö. 761/1360) nahve dair eseri Muğni'l-Lebîb'in yine kendisinin yazdığı muhtasarı olan Kavâidü'l-İ'râb üzerine 10'dan fazla şerh yazılmıştır. Bu şerhlerden biri de Osmanlı âlimlerinden, Abdülkerimzâde olarak tanınan, şair Mehmed b. Abdülvehhâb'a (ö. 975/1567) aittir. Çivizâde, İsrafilzâde, Ebussuûd Efendi ve Kemalpaşazâde'ye talebe olan Abdülkerimzâde müderris, kadı ve kazasker olarak görev yapmış; Arap Dili yanında tefsir, kelâm, fıkıh, eğitim ve edebiyat sahasında eser vermiştir. Tezimizin konusu onun Arap Dili sahasındaki, Kavâidü'l-İ'râb'ın şerhi olan Kâşifü'l-Kınâ' ve 'n-Nikâb bi İzâleti'ş-Şübeh an Vechi Kavâidi'l-İ'râb adlı eserinin tahkikidir. Çalışmamızın birinci bölümü Arap gramerinin doğuşu ve gelişimine tahsis edilmiştir. İkinci bölümüne Kavâidü'l-İ'râb ile başlanmış; onun şerhleri, müellifi İbn Hişâm'ın hayatı ve diğer eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra Kâşifü'l-Kınâ' başlığı altında müellif Abdülkerimzâde'nin hayatı ve diğer eserleri, eserin yazma nüshaları, şerhin özellikleri, tahkik nüshalarının imlâ özellikleri ve tahkik yöntemi ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise eserin karşılaştırması yapılmış Arapça metni verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The opus of Ibn Hişâm en-Nahvi (d. 761/1360) which is named Kavâidu'l-I'râb is the brief of Muğni'l-Lebib which also is written by himself about syntax and more than 10 commentaries is written based on Kavâidu'l-I'râb. One of these commetaries belongs to Poet Mehmed b. Abdulvehhâb (d. 975/1567) known as Abdulkerimzâde. Aldulkerimzâde who was student of Çivizâde, Israfilzâde, Ebussuûd Efendi and Kemalpaşazâde, officiated as teacher, judge and soldier; furthermore, he wrote not only in field of language of Arabic but also in the matter of commentary, kelâm, Islamic law, education and literature. The topic of the thesis is investigation of the opus which is named Kâşifu'l-Kınâ ve 'n-Nikâb bi Izâleti'ş-Şubeh an Vechi Kavâidi'l-I'râb that is commentary of Kavâidu'l-I'râb in the field of language of Arabic. First chapter of our investigation is allocated to rising and growing of grammar of Arabic. The second chapter in which information is given about its commentary, life of Ibn Hişâm, its author of the opus, are mentioned, was begun with the opus of Kavâidu'l-I'râb. After that, life of the author Abdulkerimzâde and his works, copies of the manuscripts, properties of commentary, dictation properties of copies of the investigation and methods of investigation are handled. In the third chapter, comparison of the opus with others is done and Arabic text of manuscript is given.