Yivli Minare'nin depreme karşı dayanıklılığının araştırılması
Investigation of Yivli Minaret's earthquake resistance
- Tez No: 562111
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAMAZAN ÖZÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deprem Mühendisliği, Earthquake Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Tarihi yığma yapıların korunması ve gelecek nesillere güvenle aktarılması günümüzde popülerliğini gittikçe arttıran disiplinler arası bir çalışma dalıdır. Hangi yapıların korunmaya veya güçlendirilmeye ihtiyacının olduğunun tespiti yapıların güvenliği ve kaynaklarımızın verimli kullanımı açısından önem arz etmektedir. Deprem, tarihi yapılar için en büyük risklerden biridir, ülkemizin deprem kuşağında olması bu alanda yapılacak risk analizlerinin önemini arttırmaktadır. 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti tarafından Antalya'da yaptırılan Yivli Minare, sıra dışı mimarisi ile günümüzde kentin sembol yapılarından biri haline gelmiştir. Literatürde, Yivli Minare'nin detaylı üç boyutlu modeli üzerinde deneysel çalışmalardan elde edilen veriler de kullanılarak yapının depreme karşı dayanıklılığının araştırıldığı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada, Yivli Minare'nin depreme karşı dayanıklılığının ve yapının risk altında olup olmadığının araştırılması dolayısıyla literatürdeki açığın kapatılması hedeflenmektedir. Yivli Minare'nin dinamik parametrelerin belirlenmesi için yapıya ivme ölçer yerleştirilmiştir. Fourier dönüşümü ile veriler frekans-zaman grafiğine çevrilmiş ve yapı frekansı tespit edilmiştir. Yapıyı meydana getiren taş, tuğla, harç, kalas gibi malzemeler yapılan analitik çalışmada tek bir kompozit malzeme olarak tanımlanmıştır. Kompozit malzemenin elastisite modülü ile yapı periyodu arasındaki ilişki kullanılarak elastisite modülü değeri elde edilmiştir. Analitik çalışma kapsamında Yivli Minare'nin üç boyutlu modeli, SOLİDWORKS programında oluşturulmuştur. Yapının statik ve dinamik analizleri sonlu elemanlar yöntemine göre çözüm yapabilen ANSYS Workbench isimli analiz programı kullanılarak yapılmıştır. Modal analiz ile yapının hakim periyotları belirlenmiş, kütle katılım oranları irdelenmiştir. Çalışmada yapı; düşey yükler altında statik analiz, eşdeğer deprem kuvveti yöntemine göre analiz ve mod birleştirme yöntemine göre dinamik analiz gibi yöntemlerle incelenmiştir. Analiz sonucu elde edilen gerilme değerleri, literatürde yığma yapılar için verilen emniyet gerilmeleri ile kıyaslanmıştır. Sonuçlara göre gerilmelerin sınır değerleri aştığı tespit edilmiş ve yapıda muhtemel hasar oluşması beklenen bölgeler belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda elde edilen kayma gerilmesinin sınırlar dahilinde olduğu, ancak basınç ve çekme gerilmelerinin emniyet gerilmesini aştığı görülmüştür. Daha doğru gerilme kıyaslamalarının yapılabilmesi için Yivli Minare'yi oluşturan malzemelerin emniyet gerilmelerinin laboratuvar ortamında yapılacak deneylerle tespit edilmesi gerekmekle birlikte yapılan analizler sonucunda yapının güçlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
July 2019; 47 pages The preservation of historic masonry structures and the adaptation to future generations with confidence is an interdisciplinary field of study that is becoming increasingly popular today. Whether the historical structures need retrofitting or not is important in terms of the safety of the structures and the efficient use of our resources. The earthquake is one of the biggest risks for the buildings. It is a fact that our country is within the earthquake zone and this increases the importance of the risk analysis in this area. The Yivli Minaret, built in the 13th century by the Anatolian Seljuks in Antalya, has become one of the symbolic structures of the city with its extraordinary architecture design. There is no study supported by 3D model and experimental study in the literature about the resistance of the Yivli Minaret to the earthquake. In this study, it is aimed to investigate the earthquake resistance of Yivli Minaret by using finite element modelling (FEM) and health monitoring technique. In order to determine the dynamic properties of the Yivli Minaret, an accelerometer was placed on the top of the structure. With Fourier transform, the data were converted to frequency time domain and the frequency of the structure was determined. Materials such as stone, brick, mortar and plank are defined as a single composite material in the FEM. The modulus of elasticity was obtained by using the relationship between the elasticity module of the composite material and the building period. The three dimensional model of the Yivli Minaret was created in the SOLIDWORKS program. Static and dynamic analysis of the structure is performed by using the analysis program called ANSYS Workbench which can make solutions according to the FEM. With modal analysis, the dominant periods of the structure were determined and mass participation ratios were examined. In this study, the different analysis methods such as static analysis under vertical loads, analysis according to the equivalent earthquake force method and dynamic analysis according to the mode superposition method were done. The stress values which obtained from the FEM analysis were compared with limit stresses which taken from studies in literature. As a result of the analysis, the shear stress was determined within the limits. On the other hand, the tensile and compressive stress exceeds the limit values taken from the literature. It is clear that to make a better comparison between FEM and existing structure in term of stress capacity the in situ tests should be performed. As a result of this study, the Yivli Minaret should be strengthened with a suitable technique.
Benzer Tezler
- Antalya Kaleiçi Kesik Minare alanı'ndaki antik dönem kapıları
Ancient doorway elements in the Kesik Minaret in Kaleiçi, Antalya
HÜLYA KÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ArkeolojiAkdeniz ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHAN VARKIVANÇ
- Antalya: Bir Ortaçağ Türk şehrinin mimarlık mirası ve şehir dokusunun 16. yüzyılın sonuna kadar gelişimi (Bir Ortaçağ arkeolojisi surveyi)
Antalya: The architectural heritage of a medieval Turkish town and the development of its phsical structure until the end of 16 century (A medieval archaeological survey)
LEYLA YILMAZ
- Attaleia kant kapıları
City gates of Attaleia
FULYA OKATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ArkeolojiAkdeniz ÜniversitesiKlasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN VARKIVANÇ
- Orta Asya Türk Sanatının Anadolu'ya aktarılmasında Nahcıvan'ın rolü ve etkisi
The role and effect of Nahcıvan in transforming Central Asian Turkish art to Anatolia
YUNUS BUĞRA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Kuramı ve Eleştiri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET HANEFİ PALABIYIK