Kentsel alanların korunması bağlamında İnebolu geleneksel konut mimarisi değerlendirmesi
The evaluation of traditional housing architecture in the İnebolu in the context of protection of urban areas
- Tez No: 563181
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLAY ÇOBANCAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kastamonu, İnebolu, Traditional Architecture, Traditional Housing, Urban Site, Architectural Heritage, Protection
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 392
Özet
Koruma olgusu, endüstrileşme ile beraber gelen kentsel değişimin tehdit unsurları ile sürekli bir mücade içindedir. Geleneksel dokusunu büyük oranda korumuş kentlerden biri olan İnebolu için hazırlanmış olan bu çalışmanın amacı; koruma bilincinin ve sürdürülebilirliğinin oluşması sürecinde, tehdit unsurlarına açık olan İnebolu kentsel sit alanı içindeki kültürel mirasın, en güçlü ifadelerinden biri olan geleneksel konutların, belgelenerek gelecek nesillere aktarılmasıdır. Tarihte birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış olan Paflagonya sınırları içinde yer alan İnebolu'da, ilk yerleşmenin kıyı kolonisi olarak Boyranaltı mevkiinde kurulduğu bilinmektedir. İnebolu, ilk kuruluşundan bu yana, Roma dönemi, Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet dönemi de dahil olmak üzere günümüze kadar ticari, kültürel, coğrafi ve fiziki değerini korumuştur. Modernleşme ile birlikte başlayan kaçınılmaz imar hareketlerinden etkilenmiş olsa da, Tarihi Kentsel Sit Alanı olarak korumaya alınmış İnebolu, Koruma Kurulu kararı ile tescil edilmiş 414 adet yapı ve alana ev sahipliği yapmaktadır. İnebolu kentsel sit sınırları referans alınarak belirlenen çalışma alanında, toplumların kültürel özeliklerinin en önemli belgelerinden biri niteliğindeki, geleneksel dokunun büyük kısmını kapsayan, sivil mimari yapı topluluğunun, konut ayağını, kentsel alanların korunması bağlamında detaylı bir şekilde ele alan çalışma 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; ortaya koyulan çalışmanın amacı, kapsamı ve kullanılan yöntemler yer almaktadır. İkinci bölümde; Kastamonu ili genel özellikleri ile İnebolu ilçesi, coğrafi konumu ve doğal yapısı, iklim ve bitki örtüsü, jeolojik-demografik yapısı, sosyal ve ekonomik yapısı, kent tarihi ve kentin fiziksel gelişim süreci gibi genel bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; İnebolu kent dokusunda, kent ölçeğinde yapılan analiz çalışmaları ile fiziksel çevre verileri tespit edilerek değerlendirmeler yapılmıştır. İnebolu geleneksel kent dokusu koruma yaklaşımları paralelinde, ülkemizde ve dünyada, kentsel alanların korunması bağlamındaki tüzük ve yasaların gelişim süreçleri incelenmiştir. İnebolu kentsel sit alanına ilişkin koruma ve yapılaşma hükümlerini içeren koruma amaçlı imar planı hakkında bilgi verilmiştir. Kentsel sit alanlarının korunması kapsamında, kentsel sit sınırları ile çevrelenmiş olan çalışma alanı tanımlanarak, kent dokusuna dair çevresel analizler yapılmıştır. Kentsel sit sınırları içersinde yer alan I. Grup ve II. Grup Taşınmaz kültür varlığı yapılara ait genel bilgilendirilmelere de yer verilen bölümde, geleneksel konutlara ilişkin envanter paftası oluşturularak, çalışmaya konu olan geleneksel İnebolu evleri belirlenmiştir. Dördüncü bölümde; Geleneksel İnebolu evleri mimarisinin incelenmesi başlığı altında, seçilen konut envanterlerinin, yerleşim özellikleri, plan tasarımı, yapım teknikleri, cephe ve plan öğeleri, çıkma düzeni, cephe ve çatı kaplama malzemeleri, yapı giriş düzenlemeleri, cihannüma – çatı odaları oluşumları ile birlikte süsleme elemanları incelenmiştir. Konutlara ilişkin parsel yerleşimleri, plan ve cephe örneklendirmeleri, teknik çizimlerle desteklenerek, yerleşim, plan, cephe ve kapı, pencere gibi cephe elemanlarına ilişkin tipolojiler oluşturulmuştur. Beşinci bölümde; İnebolu kentsel sit alanları koruma sorunları ve değerlendirmesi başlığı altında, Kentsel sit alanı içerisindeki geleneksel dokunun bozulma nedenleri ve koruma problemleri incelenmiştir. Geleneksel konut alanında incelemeye konu olan tescilli konut envanterlerine ilişkin fiziksel durum sağlamlık ve özgünlük analizleri yapılarak, konutlardaki bozulma nedenleri çevresel, doğal, sosyal ve yönetsel etkenler başlıkları altında değerlendirilmiştir. Altıncı bölümde; Yapılan çalışmalar ışığında İnebolu kentsel sit alanının korunması, İnebolu geleneksel konut mimarisi ve sürdürülebilirliği üzerine değerlendirmeler yapılmıştır. Anahtar kelime: Kastamonu, İnebolu, Geleneksel Mimari, Geleneksel Konut, Kentsel Sit, Mimari Miras, Koruma
Özet (Çeviri)
The phenomenon of protection is in a constant struggle with the threatening elements of urban change that come with industrialization. The aim of this study which is prepared for one of the cities that has preserved its traditional texture, Inebolu, is; to transfer the cultural heritage within the urban site of Inebolu, which is open to threats and one of the most powerful expressions of traditional housing to future generations in the process of protection awareness and sustainability. Inebolu, which is located within the borders of Paflagonya, has hosted many different civilizations in history. It is known that the first settlement was established in Boyranalti as a coastal colony. Since its inception, Inebolu has preserved its commercial, cultural, geographical and physical value to the present day, during the Roman, Ottoman and Republican periods. Although Inebolu was affected by the inevitable zoning movements started with modernization; it was protected as a Historic Urban Site. It hosts 414 buildings and areas registered with the decision of the Protection Board. The study area, which is determined by reference to the urban boundaries of Inebolu, consists of 4 chapters. These cover most of the traditional texture, which is one of the most important documents of the cultural characteristics of societies. The first chapter aims to introduce the aim and scope of the study as well as the methods used. The second chapter gives the general information about Kastamonu province, Inebolu district; their geographic location and natural structure, climate and vegetation, geological - demographic structure, social and economic structure, urban history and the physical development process of the city. In the third chapter, the physical environment data of the urban settlements in Inebolu were analysed and evaluations were made. Parallel to the traditional urban tissue conservation approaches of İnebolu, the development process of the laws and regulations in the context of the protection of urban areas in Turkey and in the world has been examined. Information has been given about conservation zoning plan including conservation and construction provisions related to İnebolu urban protected area. Within the scope of protection of urban protected areas, the study area surrounded by urban protected areas was defined and environmental analyzes were conducted on urban texture. Group I and II. Group In this section, where general information about immovable cultural heritage buildings is included, inventory sheet related to traditional houses has been created and traditional İnebolu houses are determined. In the four chapter; under the title of traditional İnebolu houses architecture, settlement properties, plan design, construction techniques, façade and plan elements, exit layout, façade and roofing materials, building entrance arrangements, cihannüma - roof rooms formations and ornamental elements were examined. The typologies of the facade elements such as settlements, plans, facades and doors and windows were created by supporting the parcel settlements, plans and facade examples related to the houses with technical drawings. In the fifth chapter; Inebolu Urban Protected Areas Under the title of conservation problems and assessment, the causes of deterioration of the traditional tissue within the urban protected area and conservation problems are examined. Physical condition robustness and originality analyzes of the registered housing inventories subject to examination in the traditional housing area were conducted and the causes of deterioration in the houses were evaluated under the headings of environmental, natural, social and administrative factors. In the sixth chapter; In the light of the studies carried out, evaluations were made on conservation of İnebolu urban protected area, traditional housing architecture and sustainability of İnebolu.
Benzer Tezler
- Kapadokya kültürel miras alanlarının değişimi ve yorumlanması 1960-2020
Examination and interpretation of the changes in the Cappadocia cultural heritage sites 1960-2020
FUNDA SOLMAZ ŞAKAR
Doktora
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Kentsel sit alanında planlama: Koruma ve süreklilik bağlamında sorunlar ve öneriler, Giresun örneği
Planning in the urban conservation area: Problems and suggestions within conservation and sustainability: Giresun case
TAMER CİNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEVİN TURGUT GÜLTEKİN
- Conservation history of cultural heritage in Kaleiçi District in Antalya (from the 20th century to present day)
Antalya Kaleiçi Bölgesi'ndeki kültürel mirasın koruma tarihi (19.yüzyıldan günümüze)
GÜLŞAH ÇELİK BAŞOK
Doktora
İngilizce
2016
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMÜR BAKIRER
DR. FUAT GÖKCE
- Kentsel arkeolojik alanların korunmasına yönelik planlama yaklaşımları: Yenikapı arkeolojik alan yönetim ve yönlendirme rehberi
Urban planning approaches for the conservation of archaeological sites: Yenikapi archaeological site management guide
AYŞE YIKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK ERDEN ERBEY
- Peyzaj değişimlerinin peyzajların korunması ve planlanması bağlamında değerlendirilmesi: Sapanca Havzası örneği
Assesment of landscape change in the scope of protection and management: Example of Sapanca Basin
NAZLI YILDIZ DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLÜFER KART AKTAŞ