Özbek Türklerinde ölümle ilgili inanış ve uygulamalar(Taşkent-Fergana bölgesi örneği)
Beliefs and practices related to death in Uzbek Turks(Example of Taskent-Fergana region)
- Tez No: 566643
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ SELÇUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Sosyoloji, Folklore, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Özbekistan, Taşkent, Fergana, Ölüm, İnanış, Defin, Uzbekistan, Tashkent, Fergana, Death, Belief, Burial
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Çalışmamızda Orta Asya'daki en kalabalık Türk halkı olan Özbek Türklerindeki ölümle ilgili inanış ve uygulamalar değerlendirilmiştir. Çalışmamız Özbekistan Cumhuriyeti'nin Taşkent-Fergana bölgesi kapsamında yapılmıştır. Bir izlenim oluşması amacıyla, tezimizde öncelikle Özbekistan'ın coğrafyası ve ilgili bölgedeki şehirler hakkında genel bilgi verilmiştir. Ayrıca Özbekistan'ın dini yapısı değerlendirilmiş ve ülkede dini konulara doğrudan yön veren kurumlar ele alınmıştır. Ölümle ilgili geleneklerin genellikle korunduğu olduğu ve kolayca değişmediği, eski inanç ve adetlerin çeşitli dönüşümlerle yeni dönemlerde de varlığını sürdürdüğü düşüncesinden hareketle, tezimizde Özbeklerin ölümle ilgili geleneklerini kültürel ve dinsel temelleri incelenmiştir. Bu çerçevede Atalar Kültü, Şamanlık, Zerdüştlük, Budizm gibi din ve inançların Özbekistan topraklarındaki etki alanı ve toplumun ölümle ilgili görüşlerine tesiri ele alınmıştır. Çalışmamızın ana bölümünde ise konumuz, ölüm öncesi inanışlar ve ölüm sonrası yapılan merasim ve uygulamalar şeklinde değerlendirilmiştir. Ölüm öncesi inanışlar kapsamında Özbeklerin ölümü önlemeye yönelik çeşitli uygulamalar, ölümün habercileriyle ilgili inanışlar, ölüm döşeğindeki hastaya ilişkin davranışlar ele alınmıştır. Ölüm sonrası uygulamalarla alakalı olarak da ölüm vuku bulan evde alınan bazı tedbirler, ölüm haberinin duyurulması, ölüyü define hazırlama (yıkama ve kefenleme), devre merasimi, cenaze namazını kıldırma, ölüyü mezarlığa götürme ve defnetme, defin sonrası yapılan süreli (üçü, yedisi, yirmisi, kırkı, yılı) ve mevsimsel (kar yağdı, kavun pişti, gül gördü) anma ritüelleri, Özbeklerin yas kıyafetleri ve yemekleri hakkındaki bilgiler irdelenmiştir. Ayrıca tezimizde, konumuza ışık tutacağı düşüncesiyle, Özbek halk bilimindeki ağıtlar, ölümle ilgili deyimler, beddualar ve atasözleri de incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In our thesis, beliefs and practices related to death in Uzbek Turks, the most populous Turkish people in Central Asia, are evaluated. Our study was carried out in scape the Tashkent-Fergana region of the Republic of Uzbekistan. In order to create a thought, we have firstly given general information about Uzbekistan's geography, state structure, local administration system and related provinces. In addition, the religious structure of Uzbekistan was evaluated and the institutions directing religious issues in the country were discussed. Based on the belief that the traditions related to death are generally conservative and not easily changed, we have examined the old beliefs and customs which continued to exist in Uzbekistan through new periods with various transformations, which were the cultural and religious foundations of Uzbeks thinking related to death. In this context, the influence of religions and beliefs such as Totemism, Cult of Ancestors, Shamanism, Zoroastrianism, Buddhism on the territory of Uzbekistan were evaluated and the effects of these religions to the understanding of people on death were discussed. In the main part of our thesis, the subject is evaluated as pre-death beliefs and post-mortem ceremonies and practices. Within the scope of pre-death beliefs, various practices of Uzbeks aimed at preventing death, beliefs about the signs of death, and the rules of caring the one who is at death's door were examined. Despite we have analyzed measures taken in the Uzbek house related to post-mortem period, the announcement of death news, preparing the dead (washing and shrouding),“devre”ceremony, funeral prayer, taking the dead to the cemetery and burial, seasonal commemoration rituals after the burial, Uzbek mourning clothes and information about the food. In addition, the lamentations in the Uzbek folklore, idioms, curse and proverbs related to death were examined as well.
Benzer Tezler
- Afganistan'ın Maymana şehrinde yaşayan Özbek Türklerinin folkloru
The folklore of Uzbek Turks living in the city of Maymana in Afghanistan
FIRUZ FEVZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN BAYDEMİR
- Afganistan'ın Tahhar şehrinde yaşayan Özbek Türkleri folkloru
The folklore of Uzbek Turks living in city of Takhar in Afghanistan
KARİMULLAH OYGHAGH
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAYDEMİR
- Çağdaş Türk lehçelerinde ölüm kavramı
The concept of death of modern Turkish dialects
GULKAIYR KANZHARBEK KYZY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT TÜRK
- Tissue density classification in mammographic images using local features
Yerel öznitelikler ile mamografi görüntülerinde doku yoğunluğunun sınıflandırılması
SEZER KUTLUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE GÜNSEL
- Türkiye'de podcast kamusal alanı: Betimleyici bir değerlendirme
Podcast public sphere in Turkey: Descriptive assessment
GÖKÇE UYSAL GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE