Ref'ul-hitam 'an Vakfi Hamza ve Hişâm (Molla Gürânî'nin Ref'ul-Hitam 'an Vakfi Hamza ve Hişam adlı eserinin edisyon kritiği )
The additional critical of the work which is named as Ref'ul-Hitam 'an Vakfi Hamza ve Hişam of Molla Gürânî
- Tez No: 567571
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAT TEMEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kur'ân-ı Kerîm Okuma ve Kırâat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu tezde öncelikle Osmanlı devrinin büyük ulemalarından Molla Gürânî'nin hayatı kapsamlı bir şekilde ele alındı. Müellifin ilmi yolculuğuna başlamasından itibaren gittiği yerler, karşılaştığı zorluklar, istifade ettiği tarihi kişilikler, Osmanlı diyarına gelme sebebi, Anadolu topraklarında ilmi hayata kattığı değer ve Fatih Sultan Mehmed üzerindeki derin etkisi ile fetihteki rolüne değinildi. O dönemde Anadolu'da ki ilmi ve siyasi durum ile Molla Gürânî'nin Anadolu'da yapmış olduğu vakıflar, telif ettiği eserler, yetiştirdiği ilim adamları ve devlet yönetiminde ki faaliyetlerine de değinildi. Daha sonra ise“Ref'ul-Hitam 'an Vakfi Hamza ve Hişâm”adlı eserin matbu yazımı yapılarak Süleymaniye/Lâleli no.57/2, Süleymaniye/Bağdatlı Vehbi no.27 ile Bayezid Umumi no.145 numaralarında bulunan üç farklı el yazması nüsha üzerinden tahkiki yapılmaya çalışıldı. Ehlince malumdur ki kıraat alanındaki en zor konuların başında hemzeli kelimelerin üzerindeki vakıf konusu gelmektedir. Buda hemzeli kelimelerde hemzenin kelimenin ortasında veya sonunda gelmesi, hemzenin öncesinde veya sonrasında bulunan harekeye göre resmi hattı ve bunlara bağlı olarak vakıf halinde ortaya çıkacak olan farklı kıraat vecihleri gibi konuları kapsamaktadır. Müellif kendisinin dahi anlamakta ve bir şeyler ortaya koyabilmekte zorlandığı bu mühim meseleye katkı sunmak maksadıyla ciddi bir çalışma içerisine girişmiştir. Eser de Hamza ve Hişam hazretlerinin ele alınma sebebi hemzeli kelimelerde vakıf halinde en fazla farklı kıraat vechine sahip bu iki imamın olması açısındandır. Müellif, Veliyyullah eş-Şatıbî'nin 'şatıbiyye' ismiyle şöhret bulmuş manzum ve ölümsüz eserinin, mütevatir kıraat imamlarından Hamza ve Hişam'ın hemzeli kelimelerdeki vakıf halinde ortaya çıkan farklı kıraat vecihlerini ortaya koyan 234. beytten başlayarak 254. beyite kadar tek tek ele almış ve kelamını bu manzum eserin ilgili kısmına bir şerh olarak getirmiştir. Beyitleri açıklarken izahata girişmiş ve Ca'beri (ö. 732/1332), Sibeveyh (ö. 180/796), Yunus (ö. 182/798) ve Ebu'l-iz el-Vasiti gibi arap dil âlimlerinden de şahitler getirmiştir. Her beyti açıklarken ayetlerin o meseleye örnek olabilecek kelimelerini almış, ayetleri bütün halinde vermemiştir. Bu manada birçok örnekleme yapmıştır. Ancak yer yer ismini zikrettiğimiz âlimleri reddettiği ve eleştirdiği yerlerde bulunmaktadır. Ayrıca en ağır eleştirilerini kıraat alanında ittifakla otorite kabul edilen Muhammed b. Cezeri'ye getirdiğini görmekteyiz. Müellif eleştirilerini getirirken meseleyi sadece reddetmekle kalmayarak delilini de ortaya koymaktadır. Eleştirilerini delille desteklemiş olması tam olarak ilim ehlinden beklenen bir durumdur ve ele aldığı meseleye vukufiyetini göstermesi açısından önemlidir. Yine kadim ulemamızın bu alana vermiş olduğu büyük değeri de ortaya koymaktadır. Bizde bu çalışmayı yaparken, zor bir konu olan hemzeli kelimelerin vakıf meselesinde son derece değerli bir yere sahip olan bu yazma eseri ilim dünyasının istifadesine sunmak üzere yola çıktık.
Özet (Çeviri)
In this thesis, firstly the life of Molla Gürânî, one of the great scholars of the Ottoman period, was discussed in detail. The places where the author went from the beginning of his scientific journey, the difficulties he faced, the historical personalities he benefited, the reason for coming to the Ottoman land, the value he brought to scientific life in Anatolia and his deep influence on Fatih Sultan Mehmed were mentioned. At that time, the scientific and political situation in Anatolia, Molla Gürânî's foundations in Anatolia, the works that he copyrighted, the scientists raised and the state administration activities were also mentioned. Afterwards, "Ref'ul-Hitam 'an Vakfi Hamza and Hişâm were printed and published in three different manuscripts in Süleymaniye/Lâleli no.57/2, Süleymaniye/Bağdatlı Vehbi no.27 and Bayezid Umumi no.145. an attempt was made to verify. It is well-known by the competent that the most difficult issues in the field of Quran recitation is the subject of the foundation on the words of the cross. This includes issues such as the presence or absence of the hemze in the words, the official line according to the movement before or after the hemze and the different aspects of the Quran which will emerge as a foundation. The author undertook a serious effort to contribute to this important issue, which he himself had difficulty understanding and presenting. The reason why Hamza and Hisham are handled in the work is the fact that these two imams have the most different Quranic verses in the form of foundations in the words of the same. The author, Veliyyullah eş-Shatibiyye's 'şatıbiyye' has found fame with the name of verse and immortal work, Hamza and Hisham of the imam of the verse and the immortal work of Hamza and Hisham emerged in the form of words in the verse of the verse from the 234th couplet until the 254th and the verse as a commentary. The verse has brought this verse as an annotation to the relevant part of the work. In explaining the couplets he proceeded to explain and brought witnesses from Arab language scholars such as Ca'beri, Sibeveyh, Yunus and Abu El-iz al-Vasiti. In explaining each couplet, he took the words of the verses that could be an example for that matter and did not give the verses in whole. In this sense, he made many samples. However, there are places where he rejects and criticizes the scholars whose names are mentioned. We also see that he brought his most severe criticism to Muhammad b. Cezire who is accepted authority by the alliance. While criticizing, the author not only rejects the matter but also reveals his evidence. The fact that he supported his critics with evidence is exactly what is expected of the scholars and is important in terms of demonstrating his knowledge of the issue he is addressing. It also reveals the great value that our ancient scholars have given to this area. While doing this study, we set out to present this writing, which has a very valuable place in the issue of foundation, which is a difficult issue, to the benefit of the scientific world.
Benzer Tezler
- İsmail Niyâzî Osmanpazarî'nin 'Ref'u'l-Estâr fî Halli Muğlakâti'l-İzhâr' adlı eserinin tahkik ve incelemesi
İsmail Niyâzî Osmanpazarî and his work titled 'Ref'u'l-Estâr fî Halli Muğlakâti'l-İzhâr'
NESLİHAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT TALA
- İslâm hukukunda meşakkat kavramı ve hükümlere etkisi
The concept of mashaqqa in Islamic law and its effects on aḥkām
HÜSEYİN TAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET HAMDİ YILDIRIM
- Arapça'da nûn harfi ve kullanım biçimleri
Letter nûn and its usage in Arabic
GÖKHAN TUNÇ
Yüksek Lisans
Arapça
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜKSEL
- Arap dilinde isim fiiller
Başlık çevirisi yok
NEVZAT HAFIZ YANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
DilbilimAtatürk Üniversitesiİslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TURAL
- Buhârî'nin sahîh'inde hadisleri eleme yöntemi: Ref'u'l-yedeyn örneği
The elimination method of Bukhārī in his ṣaḥīḥ: The case of Raf' al-yadain
MUSTAFA KALFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATAULLAH ŞAHYAR