Rumeli'nin fethinde sufilerin etkisi- Sarı Saltuk Gazi örneği
The effect of sufis in the conquest of the rumelia- Sarı Saltuk Ghazi example
- Tez No: 578362
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURULLAH KOLTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Rumeli, Sûfî, Gazi, Sarı Saltuk, Saltuknâme, Rumeli, Sufi, Ghazi, Sarı Saltuk, Saltukname
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Rumeli, bir dönem günümüzde Sarı Saltuk'u ataları olarak gören Gagauzlar gibi Hıristiyan Türk topluluklarına ve Başkırtlar gibi Sarı Saltuk'tan önceleri burada Müslümanlığı yaşamış Türk boylarına da ev sahipliği yapmıştır. Bununla birlikte Rumeli, sıradan Hıristiyan mezheplerinden farklı olarak Bogomil diye isimlendirilen ve İslam'ın öğretilerine yakın görülen mistik/heretik grupların da faaliyet yürüttüğü bir yer olarak karşımıza çıkmaktadır. Gazi, sûfî ya da alperen olarak isimlendirilen dervişler, Rumeli'nin Türkleşmesinde ve İslâmlaşmasında büyük paya sahiptir. Rumeli'nin manen fâtihleri sayılan bu sûfîler, yerine göre savaş meydanlarında askerlerle beraber çarpışan gaziler, yerine göre de halk arasında iyilikte yarışan gönül erleri olarak bilinmektedir. Bu dervişlerden biri olarak ün salmış Sarı Saltuk'un Anadolu ve Rumeli başta olmak üzere çeşitli yerlerde sayısız türbe, makam ve mezarı bulunmaktadır. Sarı Saltuk'un hayatı, olağandışı hadiseleri barındıran menkıbelerin etkisiyle karmaşık bir hal almıştır. Bu yüzden azîz diye bilinen Hıristiyan din adamlarıyla kimi zaman menkıbelerinin kimi zaman da türbelerinin karıştırıldığı görülmektedir. Günümüzde Alevî-Bektaşîlik ile özdeşleştiği görülen Sarı Saltuk'un gerek menkıbevî hayatına gerek de tarihî hayatına dayanarak onu Kalenderîlik gibi tasavvufî ekollerle bağlantılı gören araştırmacılar da vardır. Bununla birlikte araştırmacıların çoğunun birleştiği nokta Sarı Saltuk'un Rumeli'ye göç eden bir aşiret reisi ve şeyh oluşunun yanında Rumeli'nin fethinde büyük öneme sahip olan gazi bir derviş oluşudur.
Özet (Çeviri)
Rumelia was home to the Cristian Turkish communities such as the Gagauzs, who regards Sarı Saltuk as their ancestor, and to Bashkirs, that is Turkish tribes who lived in Islam before Sarı Saltuk times. And also Rumelia, became prominent with mistic/heretic groups activities, sectarian which called Bogomil, it differs from other common Cristian sectarians and its teachings were close to Islamic way of teaching. The dervishes, who were called gazi, sufi or alperen, have a big share in the Turkishization and Islamization of Rumelia. These Sufis, who are considered spiritual conquerors of Rumelia, are known as volunteers competing in favor among the people instead of those who fight with soldiers on battlefields. Sarı Saltuk, famous dervish as such has numerous tombs, maqams and graves in various places, especially in Anatolia and Rumelia. The life of Sarı Saltuk has become complicated by the influence of the stories that include extraordinary events. For this reason, it is seen that Christian clerics known as saints are sometimes confused with his legends and sometimes his tombs. Today, Sarı Saltuk is identified with Alevi-Bektashism is linked with mystical schools such as Qalandariyya on the basis of Sarı Saltuk's legendary and historic life by some researchers. However, the majority of researchers agree that Sarı Saltuk was a leader of a tribe which migrated to Rumelia, or shaykh as well as a dervish who had an enormous impact on the conquest of Rumelia.
Benzer Tezler
- XV. yüzyıl Teselya bölgesine dair bir kaynak: H.871/m.1466-67 tarihli Tırhala sancağı İcmal Defteri
A source about the region of Thessaly: The hijri 871 Icmal Defter of Sanjak of Trikala (1466-1467)
EFTYCHİA MARİA STAMOULI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ERDOĞAN ÖZÜNLÜ
- Temettuat defterlerine göre XIX. yüzyılın ortalarında Edincik'in sosyal ve ekonomik durumu (H. 1261/ M. 1845)
The social and economic situation of Edincik in the midst of 19th century in reference to the temettuat records (H. 1261/M. 1845)
IŞIL TEKMEN
- Balkan Savaşları'nın Balkanlar'dan Anadolu'ya Türk göçü üzerine etkisi
The effect of Balkan Wars on Turkish migration from Balkans to Anatolia
HACER ZORLU UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerDumlupınar ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ARIDEMİR
- XVI. ve XVII. yüzyıllarda Rumeli yürükleri ve Naldöken yürük grubu
Rumelian nomads and Naldöken nomad group in sixteenth century and seventeenth century
SEMA ALTUNAN
- Kuzey Yunanistan'da Osmanlı Klasik döneminde üç şehir (Yanya, Kesriye, Serfice)
Three cities of Northern Greece in Ottoman classical age (Yanya, Kesriye, Serfice)
ONUR KABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE KAYAPINAR