Endemik Campanula aktascii Aytaç & h. duman ve Campanula yaltirikii h. Duman'nin biyo-ekolojisi ve koruma biyolojisi
Bio-ecology and conservation biology of endemic Campanula aktascii Aytaç & H. Duman and Campanula yaltirikii H. Duman
- Tez No: 579857
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET AKSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Botanik, Biology, Botany
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Son yıllarda küresel iklim değişikliği, bilinçsiz alan kullanımı, bilinçsiz tarım uygulamaları ve otlatma baskısı biyoçeşitlilik kaybına sebep olmaktadır. Bu nedenle biyoçeşitliliğin belirlenmesi ve kayıpların gözlenerek önlem alınması büyük önem taşımaktadır. Türkiye florasında toplam 139 takson ile temsil edilmekte olan Campanula L. cinsi %50'den fazla endemizm oranı ile en yüksek endemik takson içeren cinsler arasındadır. Bu çalışmada, CR tehlike kategorisindeki Campanula aktascii Aytaç & H. Duman ve Campanula yaltirikii H. Duman türlerinin anatomik, morfolojik, palinolojik ve üreme biyolojisi özelliklerinin ekolojik-biyolojik faktörlerle olan ilişkileri araştırılmıştır. Bunların yanı sıra, türlerin ekolojik niş modellemeleri yapılarak potansiyel yayılış alanları haritalanmış ve küresel iklim değişikliğinden tür yayılışlarının nasıl etkileneceği belirlenmiştir. Ayrıca bu türlere ait doğal populasyonlar için olası tehditler tespit edilmiş, tehditlerin bertarafına yönelik önerilerde bulunulmuş ve IUCN kategorileri güncellenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre dar yayılışlı olan iki türünde populasyon yoğunlukları azalan bir eğilim göstermektedir. C. aktascii türü toplamda 60,70 km2'lik bir alanı kapsayan yayılışa sahipken, C. yaltirikii ise 0,80 km2'lik alanda göstermektedir. C. aktascii'nin IUCN kategorisi CR - B1ab(ii, iii, v) c(iv); C. yaltirikii'nin tehlike kateorisi CR - B1ab(v)+2ab(iii, v) olarak belirlenmiştir. Her iki türde de protandri görülmektedir, çiçeği ilk evresinde erkek sonraki evrede dişidir. Otogami görülmez, tozlaşmak için bir polinatöre ihtiyaç duyarlar. Polen canlılığı C. aktascii'nin erkek çiçek evresinde % 94,17, dişi çiçek evresinde % 85,59, C. yaltirikii'nin erkek çiçek evresinde % 61,50, dişi çiçek evresinde % 76,78 olarak hesaplanmıştır. Her iki türünde stigmaları çiçeğin iki evresinde de canlıdır. C. yaltirikii tohumlarında çimlenme engeli bulunmaktadır, C. aktascii'de böyle bir sorun görülmemiştir. Türleri tehdit eden faktörler aşırı otlatma, alan kullanımı gibi antropojenik etkilerdir. İklim değişikliği sonucunda türlerin habitatlarının bir kısmında değişim olacağı öngörülmüştür. Eğer türler bulundukları alanlarda iyi bir şekilde korunmaz ve gelecekte kendileri için uygun olan habitatlara göç etmeyi başaramazlarsa yok oluş kaçınılmaz olacaktır. Çalışmamızdan elde edilen veriler ışığında türlerin korunması adına önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In recent years, global climate change, land use, improper farming practices and overgrazing have caused loss of biodiversity. For this reason, determination of biodiversity and taking precautions by observing the losses are of great importance. Genus Campanula L. which is represented by a total of 139 taxa in the flora of Turkey is among the genera comprising a high rate of endemic taxa with species containing more than 50% endemic rate. In this study, the relationship between ecological and biological factors of the anatomic, morphological, palynological and reproductive biology characteristics of the species of Campanula aktascii Aytaç & H. Duman and Campanula yaltirikii H. Duman were investigated. In addition, ecological niche modeling of the species was made and it was determined how the distribution of species will be affected by the global climate change. In addition, potential threats for natural populations of these species were identified, recommendations were made to eliminate their damages and the IUCN categories were updated. According to the results, the population densities of the two species with narrow distribution show a decreasing trend. C. aktascii covers an area of 60.70 km2, while C. yaltirikii consists of a single population of 0.80 km2. IUCN category of C. aktascii was CR-B1ab (ii, iii, v) c (iv); C. yaltirikii's was determined as CR - B1ab (v) + 2ab (iii, v). Protandri is seen in both species, the flower has a female phase following the male phase. They are not compatible with themselves; they need a pollinator to pollinate. Pollen viability was calculated as 94.17% in male flower stage of C. aktascii, 85.59% in female flower stage, 61.50% in male flower stage of C. yaltirikii and 76.78% in female flower stage. Stigmas of both species are alive in two stages of the flower. C. yaltirikii seeds have germination barrier, C. aktascii seeds has no such problem. Factors threatening species are anthropogenic effects such as overgrazing, land use. As a result of climate change, it is predicted that some of the species' habitats will change. If species are not well preserved in the areas in which they are located and if they fail to migrate to the habitats that are suitable for them in the future, then extinction will be inevitable. In the light of the data obtained from our study, suggestions were made to protect the species.
Benzer Tezler
- Endemik Campanula phitosiana Yıldırım & Şentürk türünün In vitro rejenerasyon olanaklarının araştırılması
Investigation on the possibilities of In vitro regeneration of endemic species Campanula phitosiana Yıldırım & Şentürk
EBRU SEVİNDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiEge ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEMİ FAHRİ PİRHAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAR SEVİNDİK
- Endemik Campanula leblebicii türünün In vitro rejenerasyon olanaklarının araştırılması
Investigation on the possibilities of In vitro regeneration of endemic species Campanula leblebicii
YASEMİN KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiEge ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEMİ FAHRİ PİRHAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAR SEVİNDİK
- Endemik campanula baskılensıs behçet (campanulaceae) bitkisinin fitokimyasal ve biyoaktivite çalışmaları
Phytochemical profiles and biochemical activities ofendemic campanula baskilensis behçet(campanulaceae)
SARMAD HUSSEIN MARAH MARAH
- Campanula tomentosa lam. ve C. vardariana bocquet'nın koruma biyolojisi ve genetik çeşitliliği
Conservation biology and genetic diversty of Campanula tomentosa lam. and C. vardariana bocquet
ÜMİT SUBAŞI
- Campanula olıgosperma damboldt, campanula yıldırımlıı kıt tan & sorger ve campanula ptarmıcıfolıa lam. (Campanulaceae) türlerinin anatomik, morfolojık ve ekolojik özellikleri üzerine bir çalışma
Campanula oligosperma damboldt, campanula yildirimlii kit tan & sorger ve campanula ptarmicifolia lam. (Campanulaceae) is a study on anatomical morphological features of the species
ABDULLAH FATİH DUMLUPINAR