Geri Dön

Çeşme-i Hayât (inceleme-metin)

Çeşme-i Hayât (analysis-text)

  1. Tez No: 583170
  2. Yazar: MUSTAFA SÖKMEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE KONCU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: nasîhat-nâme, pend-nâme, kıt'a, on altıncı yüzyıl Osmalı nesri, manzum-mensur eserler, dört sayısı, nasîhat-nâme, pend-nâme, the book of advice, stanza, sixteenth century Ottoman prose, four
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 341

Özet

“Öğüt kitabı”anlamına gelen nasîhat-nâme (pend-nâme), bir tür olarak, okuyanlara dinî-tasavvufî konular başta olmak üzere, âdâb-ı muâşeret ve toplumsal hayattan siyasî meselelere kadar pek çok farklı konuda tavsiyelerde bulunan, iyiliğe yönlendirmekle onları“kemâle ulaştırmayı”gaye edinen didaktik eserlerdir. Yüzyıllar içinde klasik Türk edebiyatında zengin bir literatür oluşturan nasîhat nâmeler,“Ahlâk”kitapları arasında değerlendirilmiştir. Bu tezin konusunu teşkil eden Çeşme-i Hayât da on altıncı yüzyılda kaleme alınmış bir nasîhat-nâmedir. Müellifi bilinmeyen eserin tek yazma nüshası İBB Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları arasında bulunmaktadır. Manzum-mensur karışık olarak telif edilmiş eserin mensur bölümlerinde, nasihate konu olan yahut kendisinden nasihat nakledilen kişi hakkında bir hikâye yer alırken eserdeki bütün nasihatler kıt'alarla verilmektedir. Okuyucuya kıt'alarla aktarılan bu nasihatlerin tamamının“dört”sayısıyla verilmesi, eserin en dikkat çekici özelliğidir. Çeşme-i Hayât'ı konu alan bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Eserin farklı yönleriyle incelenmesine ayrılan birinci bölümde müellifin kimliği ve eserin mahiyetine değinildikten sonra eser; muhteva, şekil, dil ve üslup özellikleri açısından incelenmiştir. İkinci bölümde Çeşme-i Hayât'ın çeviriyazılı metni sunulmuş, üçüncü bölümde ise şahıs, eser ve yer adlarından oluşan“Özel Adlar Dizini”ne yer verilmiştir. Ayrıca, Çeşme-i Hayât'ın tıpkıbasımı da tezin sonuna eklenmiştir.

Özet (Çeviri)

Nasîhat-nâme (pend-nâme), meaning“the book of advice”, are didactical works which makes suggestions on various subjects ranging from etiquette and social life to politics, and particularly on religion and sufism, and which aims to“mature”its readers by leading them to kindness. The nasîhat-nâme books that formed a rich body of literature in Turkish literary world throughout centuries are considered as the books of“Morality”. The subject of this thesis is Çeşme-i Hayât, which is a nasîhat-nâme written in the sixteenth century. The only manuscript of this work whose author is unknown is included in the İBB Atatürk Library, in the collection of Osman Ergin Manuscripts. This work is written in verse and prose. In its verses, there is a story about the person whom the advice is taken from. The most interesting feature of the work is that all of these advices given in stanzas are given in“four”items. This study about Çeşme-i Hayât is written in three chapters. In the first chapter, allocated to the analysis of the text from different viewpoints studies the work in terms of its content, form, language and style, after the importance of the work and the identity of the author is mantioned. The second chapter includes the transcripted text of Çeşme-i Hayât, and the third chapter contains the“Index of Proper Names”which is consisted of the names of people, works and places. Besides, the facsimile of Çeşme-i Hayât is attached to the end of this thesis.

Benzer Tezler

  1. Nasuh Nevâlî'nin Çeşme-i Hayât adlı nasihatnâmesi inceleme-metin-sözlük

    Nasihatnâme of Nasuh Nevâlî, named Çeşme-i Hayât analysis-text-glossary

    FERİDE KURNAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DURSUN ALİ TÖKEL

  2. Celili Divanı (3b-46a) : İnceleme-metin

    Divan by Celili (3b-46a) : Examination and text

    ARZU ATİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEHRA TOSKA

  3. Seyyîd Hasan, Sohbetnâme, I. cilt, (1071-1072/1660-1661), (İnceleme-metin)

    Seyyîd Hasan, Sohbetnâme, vol. I, (1071-1072/1660-1661), (Analysis-text)

    AYKUT CAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    TarihMarmara Üniversitesi

    Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERHAN AFYONCU

  4. Nota muallimi Hacı Emin Bey'in hayatı ve bestelemiş olduğu eserler

    Başlık çevirisi yok

    TÜRKAN HEPGÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    DOÇ. YALÇIN TURA