Geri Dön

Müziğin koklear implant (KI) kullanıcılarının işitsel algısının geliştirilmesindeki rolü üzerine uygulamalı bir inceleme

An applied study over the role of music in the development of auditory perception of cochlear implant (CI) users

PDF İndir

  1. Tez No: 589282
  2. Yazar: BAHRİYE AYLİN URUGERİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM YAVUZ YÜKSELSİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 255

Özet

Müziğin koklear implant (KI) kullanıcılarının işitsel algısının geliştirilmesindeki rolü üzerine uygulamalı bir inceleme, koklear implant özelinde gelişen müzik ve davranış olguları üzerine odaklanmaktadır. Çalışmada KI kullanıcısı özelinde oluşan ve gelişen üretimsel müzik davranışları uygulamalı alan çalışması kapsamında meydana getirilmiştir. Ortaya çıkan müzik davranışları bir dizi değerlendirmeye tabi tutulmuştur. KI kullanıcısı özelinde oluşan ve gelişen davranışsal müzik olgusu müzik kültürlenmesi süreci olarak tanımlanmıştır. KI ve kullanıcılarında müzik olgusu ağırlıklı olarak KI müzik algısı alanyazınında irdelenmektedir. Çalışmada KI özelinde müziğin algılama durumunu anlamlandırmak ve tanımlamak için iki unsur üzerine durmaktadır bunlar; müziğin bilişsel boyutu kapsamına giren müzik algısı ve genel müzik algısının KI ve kullanıcıları özelindeki tezahürüdür. Müziğin kültürlenme süreci tüm bireylerde olduğu gibi KI kullanıcılarında da bilişsel işlemlemelere ve bilişsel bir sürece dayanmaktadır. Bu açıdan KI özelinde müzik algısını anlamlandırma çabası öncelikli olarak müzikte bilişsel süreçleri tanımlamakla başlamaktadır. Yazım süreci genel bilişsel müzik oluşumlarının ve yapılarının irdelenmesinden KI özelindeki müzik algısının tanımlanmasına doğru gelişmektedir. Tez kapsamında koklear implant ve kullanıcısı özelinde müziğin tezahürüne dair bir irdeleme, tanımlama ve betimleme süreci işlenmektedir. KI kullanıcılarında müzik algısı dil ve konuşma ediniminde ve algılamasında olduğu gibi süreçsel bir olgudur müziği algılamak ve anlamlandırmak süreç içerisinde gelişir. KI kullanıcısının müzikle olan üretimsel davranış ilişkisi müzik kültürlenmesi süreci olarak tanımlanmıştır. KI kullanıcısı özelinde gelişen müzik kültürlenmesi süreci tez kapsamında geliştirilen KI aracılı müzik kültürlenmesi kuramsal yaklaşımı ile tanımlanmaktadır. Birey özelinde gelişen müzik kültürlenmesi süreci kendi kuramsal yaklaşımı içerisinde betimlemeler ve tanımlamalar aracılığıyla aktarılmaktadır. Birinci bölümde müzik kültürlenmesinde doğum öncesi süreç, bebeklik süreci tanımlanmıştır. Müziğin bu dönemlerde insan zihnindeki oluşumları ve müziğe karşı verilen tepkimeler, müzik davranışları ve deneyimleri üzerine değinilmiştir. Müzik kültürlenmesinde bilişsel süreçleri etkileyen bir etmen olarak eğitimin rolü üzerine durulmuştur. Müzik kültürlenmesinin bilişsel süreçlerinin açıklanmasının ardından müzikte temel bilişsel işlemlemeler olan algı ve bellek tanımlanmıştır. Müzikte bilişsel işlemlemelerin ve bilişsel süreçlerin tüm bireylerde var olması ile müziğin ve müziğin öğelerinin her kültürde yaygın olması üzerinden gelişen müzikte evrensellerin ne olduğuna dair temel bir paradigma tartışması ele alınmaktadır. İkinci bölümde KI aracılı müzik alanyazını ele alınmaktadır. KI özelinde işitsel bir unsur olarak müziğe değinilmiştir ve KI cihazının müzik algısındaki aracı rolü tanımlanmıştır. Müziğin öğeleri üzerine yapılan araştırmalar çerçevesinde perde, ezgi, ritim, tını ve dil unsurunun KI tarafından aktarılması ve kullanıcılar tarafından ne derece algılanabildiği tanımlanmıştır. Alanyazın kapsamında genel klinik uygulamaların neler olduğuna, KI'da ölçüm olgusuna ve ölçümlerin neleri içerdiğine değinilmiştir. Bölümün son başlığında KI müzik alanyazınının bilişsel ve KI kullanıcısı faktörlerini ele alması üzerine durulmuştur. Ek olarak KI aracılı müzik kültürlenmesi süreci ve kuramsal yaklaşımını ortaya çıkaran ilk olgu olan KI'da 'müziksel anlamlandırma yaklaşımı' tanımlanmıştır. Üçüncü bölüm uygulamalı alan çalışmasını dayalı olarak geliştirilmiştir. Bölüm iki temel unsur üzerine kuruludur. Birincisi KI kullanıcısı özelinde bir müzik kültürlenmesi sürecini uygulamalı ve davranışsal olarak meydana getirmek. İkincisi ise meydana getirilen müzik kültürlenmesi sürecini betimlemek ve tanımlamaktır. Kültürlenme süreci KI kullanıcısı özelinde meydana gelen ve gelişim gösteren müzik davranışlarını temsil eden bir kavram ve gelişim niteliği olgusudur. Kültürlenme sürecinin tasviri ağırlıklı olarak davranış betimlemeleri bölümünde olmakla birlikte uygulama ve davranış temelleri bölümlerinde de yer almaktadır. KI'lı birey özelinde meydana gelen, gelişen müzik davranışlarının tanımlanması ve betimlenmesi için tez kapsamında geliştirilen KI aracılı müzik kültürlenmesi kuramsal yaklaşımı önerilmektedir. KI aracılı müzik kültürlenmesi kuramsal yaklaşımı kültürlenme sürecinin tanımlaması esasına dayanmaktadır ve üç temel aşamadan meydana gelmektedir. Bunlar kuramsal, yöntembilimsel temeller ve davranış temelleridir. KI'lı birey özelinde gelişen müzik kültürlenmesi süreci çok boyutlu bir olgudur. Sürecin meydana getirilmesi temel bir yöntembilimsel strateji esasına dayanmaktadır. Uygulama boyutu KI kullanıcısının işitsel ve bilişsel kapasitesi dahilinde müzik davranışı ortaya çıkarmadaki etkin yolları temsil etmektedir. Müzik davranışları yöntembilimsel ve uygulama temellerinde gelişen yaklaşımların etkinliklerinin görünüm kazandığı aşamadır. Üçüncü bölümde alan çalışmasının tasvirini de kuramsal yaklaşım aracılığıyla yapmaktadır. Bu bölümde müzik eğitimi kültürlemesi aracılığıyla birey özelinde bir müzik kültürlenmesi süreci meydana getirmek amaçlanmıştır. Kuramsal yaklaşım bu süreci tanımlamada araştırma aşamasından üretimsel müzik davranışı oluşturma ve tanımlama sürecine kadar her aşamayı kapsayabilen esnek ve etkin bir yaklaşım olarak ortaya çıkmaktadır. Kuramsal yaklaşım temellerinde meydana gelen verilerin bilgi ve kavram nitelikleri tanımlanmaktadır. Araştırmadan davranışa olan sürecin aşamaları bir takım soyut olgular ortaya çıkarmaktadır bunlar etki, süreç ve yansıtma kavramlarıdır ve kuramsal yaklaşımın soyut boyutunu temsil etmektedir. Davranışsal müzik uygulamalarının tasarlanma yönünü ve uygulamaların KI kullanıcısında ne tür bir olgu yarattığı 'etki' kavramı ile tanımlandı. Yansıtma KI kullanıcısında ortaya çıkan müzik davranışlarının aktarılma olgusunu temsil eder. Süreç KI kullanıcısında meydana gelen müzik kültürlenmesi olgusunun oluşumunun ve gelişiminin süreçsel olduğunun tespitini ve tanımlamasını temsil eden kavramdır. KI kullanıcısında meydana gelen müzik kültürlenmesinden kuramsal bir yaklaşım tanımlamasına doğru giden oluşum üç temel kavramın ortaya çıkmasıyla meydana gelmiştir. Üç temel kavram KI, davranış ve kuram olgularıyla ilintili tüm alt aşamaları kapsayacak soyutlukta ve birbirleriyle tutarlı bir ilişki oluşturmaktadır. Süreç olgusu sistematik ve katmalı olarak etki, yansıtma ve süreç kavramları ile ele alınmıştır. Yöntembilimsel temellerde KI'lı birey özelinde ortaya çıkarılması istenilen müzik davranışları, hedeflenen ve düzenlenmesi gereken temel sorunsal davranış tespiti ve bunlara olası bir çözüm olabilecek yöntembilimsel perspektifler tanımlanmaktadır. Uygulama temellerinde yöntembilimsel temeller kapsamında ortaya çıkan perspektifler çerçevesinde ve KI'lı birey ve cihaz uyumuna elverişli davranışsal müzik uygulamaları oluşturulmakta, uygulanmakta ve tanımlanmaktadır. Davranış temellerinde yöntembilimsel ve uygulama temellerinin davranışa nasıl ve ne derece yansıdığı tanımlanmakta ve betimlenmektedir. Bu açıdan KI kullanıcısı özelinde meydana gelenve gelişim gösteren müzik davranış aşamaları gelişim yönüne göre tasvir edilmektedir. Davranış temelleri kültürleme sürecinde meydana gelen ve gelişen müzik davranışlarının ayrıştırılması ve sınıflandırılması esasına dayanmaktadır. KI aracılı müzik kültürlenmesi kuramsal yaklaşımı birey özelinde meydana gelen müzik davranışlarını, davranışları meydana getiren yöntembilimsel yaklaşımları ve uygulamaları olgusal ilişkileriyle açıklamaktadır. Kuramsal boyutta bilgi birimleri ve kavram olguları tanımlanmıştır. Soyut ve somut kavramlar arasındaki ilişkiler kuramsal yaklaşımın temelini oluşturan bir mantık dizilimi meydana getirmektedir. Çalışmada olguyu anlamlandırma bütünlüğü sağlayan temel unsur müzik kültürlenmesinin bilişsel süreçleri ve bilişsel müzik işlemlemeleri ile başlamaktadır. KI aracılı müzik algısını tanımlamakla devam eder ve bunları KI aracılı müzik kültürlenmesine ve kuramsal yaklaşımına bağlayan bir mantık dizilimi oluşturur. KI aracılı müzik kültürlenmesi süreci tek denek üzerinde müzik davranışlarında bir gelişim unsuru, yönü ve müzik davranışı çeşitliliği sağlamıştır. KI aracılı müzik kültürlenmesi kuramsal yaklaşımı mantık dizilimi ve sunduğu geniş tanımlama kapsamıyla işlevsel bir potansiyel ortaya çıkarmaktadır. Yöntembilimsel ve uygulama yaklaşımları KI kullanıcısını üretimsel müzik davranışlarıyla müzik kültürlenmesi sürecine dahil olmasını sağlamaktadır.

Özet (Çeviri)

An applied study over the role of music in the development of auditory perception of cochlear implant (CI) users focuses on music and behavioral phenomena that developing in cochlear implant. İn the study the productional music behaviors formed and developed by the CI user were created within the scope of applied field study. Music behaviors that generated have been subjected to a series of evaluation. Behavioral music phenomenon which is formed and developed by CI user is defined as the process of music enculturation. The phenomenon of music in CI and its users is mainly scrutinized in the literature of CI music perception. İn the study two elements are emphasized in order to make a sense and define the perception of music in CI; the perception of music within the scope of cognitive dimension of music and the appearance of general perception of music in CI and its users. As in all individuals as CI users the enculturation process of music is based on cognitive processing and a cognitive process. İn this respect the effort to make a sense of CI music perception primarily starts by defining cognitive processes in music. The writing process develops from the scrutinization of general cognitive music formation to the explanation of music perception in CI. Within the scope of the thesis there is a study process of scrutinization, definition and description of appearance of music in CI and its users. Music perception in CI users is a processive phenomenon as in language and speech acquisition and perception, to perceive and to give a meaning to music develops in a process. The productional music behavior relationship of CI user with music is defined as music enculturation process. The process of music enculturation that is developed in CI user is defined by CI mediated music enculturation theoretical approach which is developed within the scope of thesis. The music enculturation process that develops in CI user is transferred through description and definition within its own theoretical approach. Prenatal and infancy process in music enculturation are defined in the first section. Formation of music in human mind in these periods, reactions to music, music behaviors and experiences are mentioned. The role of education as a factor affecting cognitive processes in music enculturation is emphasized. After explaining the cognitive processes of music enculturation perception and memory which are basic cognitive processes in music are defined. A basic paradigm discussion about what are the universals in music is discussed through the exsistance of cognitive processes and cognitive processing in all individuals and the prevalence of music and music elements in every culture. The second section mentions CI mediated music perception literature. Music is mentioned as an auditory element in CI and the mediating role of CI device in music perception is defined. Within the framework of researches on the elements of music it is defined that; CI transmits pitch, melody, rhytm, timbre and language element and how much it can be perceived by CI users. İn the scope of literature it is discussed that what are the general clinical applications, measurement phenomenon and what these measurements includes. Last topic of the chapter is focuses on CI music literature that handle cognitive and CI user factors. İn addition 'musical signification' in CI approach which is the first phenomenon revealed CI mediated music enculturation process and its theoretical approach is defined. The third section is developed based on applied field study. The chapter is based on two basic elements. First is to create an applied and behavioral music enculturation process in CI. Second one is to define and describe this music enculturation process. Enculturation process is a concept and a developmental quality phenomenon which represent the music behaviors that occur and develop in CI user. The description of enculturation process is predominantly in the description of behavior part but it is also in practice and behavioral basis sections too. Within the scope of thesis the CI mediated music enculturation theoretical approach is proposed in a order to define and describe the music behaviors that occur and develop in CI user. The theoretical approach of CI mediated music enculturation is based on defining of the process of enculturation and consists of three basic stages. These are theoretical, methodological and behavioral basis. The process of music enculturation that develops in CI user is a multidimensional phenomenon. The formation of the process is based on a fundamental methodological strategy. Practice dimension represents effective ways to elicit music behavior within the auditory and cognitive capacity of CI user. Music behaviors are the stage in which effectiveness of approaches developed in methodological and practice basis become visible. Third section also describes the field study through the theoretical approach. İn this chapter it is aimed to create a process of music enculturation in CI user through music education enculturation. Theoretical approach emerged as a flexible and effective approach that can cover every stage to the process of creating and defining productional music behavior. Knowledge and conceptual qualities of datas that occurred are defined on the basis of theoretical approach. From research to the behavior stages of the process reveal a number of abstract phenomena, these are 'impact', 'reflection' and 'process' concepts and they represent abstract dimension of theoretical approach. The direction of designing behavioral music practices and what kind of phenomenon practices they create in CI user is defined with the concept of effect. Reflection represent the transferring of music behaviors that occur in CI user. Process represents the identification and definition that formation and development of the enculturation process phenomenon occuring in CI user is processive. The formation which goes from music enculturation occurred in CI user to the theoretical approach definition appeared with the emergence of three basic concept. The three basic concept constitute and abstract and consistent relationship with each other covering all sub- stages related to the phenomenon of CI, behavior and theoretical approach. The process phenomenon systematically and stratified addressed by impact, reflection and process concepts. Music behaviors that are intended to be revealed in CI user, the identification of the main problematic behaviors that are target and need to be regulate and methodological perspectives that may be a possible solution to these are defined in methodological basis. İn practice basis, behavioral music practices that are suitable for device and CI user accordance are formed, implemented and defined within the framework of perspectives that emerged within the scope of methodological basis. İn behavioral basis it is defined and described that the extent to which methodological and practice basis are reflected to behavior. İn this respect the stages of music behavior occurring and progressing in CI user are defined and described according to the direction of development. Behavior basis is based on the decomposition and classification of music behaviors that occur and develop in music enculturation process.CI mediated music enculturation theoretical approach explains music behaviors occur in CI user, methodological approaches and practices with factual relationships that create these behaviors. İn theoretical dimension concept phenomenon and knowledge units have been defined. The relationship between abstract and and concrete concepts form a logic sequence that constitute the basis of the theoretical approach. İn the study the main element that provides the integrity of giving meaning to the phenomenon begins with the cognitive processing of music enculturation and cognitive music processing. İt continues by defining CI medited music perception and links theme CI mediated music enculturation theoretical approach to form a sequence of logic. The process of music enculturation in a single subject provided a development element, direction and a diversity of music behavior. CI mediated music enculturation theoretical approach reveals a functional potential with its logic sequence and broad scope of definition. Methodological and practice approaches enable CI user to be involve in the process of music enculturation through productional music behaviors.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    815863

    Unilateral, bilateral, bimodal koklear implantlı çocuklarda müzikal duygulanım, dil gelişimi ve duygu tanımanın değerlendirilmesi

    Evaluation of musical attitude, language development and emotion recognition in children with unilateral, bilateral, bimodal cochlear implants

    DİLARA ÖZKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Kulak Burun ve Boğazİstanbul Aydın Üniversitesi

    Odyoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR EMBİYE ÖZGÜR

  2. Tez No

    293234

    İşitme engelli koklear implant kullanıcısı çocukların [re]habilitasyonunda müziğin pragmatik kullanımı

    The pragmatic use of music in the [re]habilitation for children with cochlear implants

    NİLHAN ERTEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    MüzikDokuz Eylül Üniversitesi

    Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYHAN EROL

  3. Tez No

    805038

    Adölesan koklear implant kullanıcılarında müzikal algının değerlendirilmesi

    Evaluation of musical perception in adolescent cochlear implant users

    SEVGİ KADIHANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Kulak Burun ve BoğazHacettepe Üniversitesi

    Odyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MERVE BATUK

  4. Tez No

    620607

    Müzikal Algı Testi'nin türkçe adaptasyonu, geçerlik ve güvenirlik çalışması

    A study on the Turkish adaptation, validity and reliability of musical perception test

    AYŞE SANEM ŞAHLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Kulak Burun ve BoğazTurgut Özal Üniversitesi

    Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL BELGİN

  5. Tez No

    889043

    Cross modal effect of music on sweetness and saltiness perception

    Müziğin çarpraz model etkisinin tatlılık ve tuzluluk algısı üzerine etkisi

    BERNA ZENGİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    PsikolojiMersin Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MARIA GERALDINE VELDHUIZEN

Geri Dön