Investigations on influences of faults and related stress fields on naturally fractured reservoirs in Adıyaman area, eastern Turkey
Doğal çatlaklı rezervuarlara faylar ve ilişkili gerilme alanlarının etkilerinin incelenmesi, Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan Adıyaman civarından bir örnek çalışma
- Tez No: 595764
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDİN BOZKURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Çatlaklı Rezervuar, Kayaç Dayanımı, Kayma Eğilimi, Açılma Çatlakları, Naturally Fractured Reservoirs, Rock Strength, Slip Tendency, Distributed Opening
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Arap Kıtası'nın Kuzey kenarı, fayların doğal çatlaklı rezervuarların oluşmasındaki etkilerini incelemek için örnek bir bölgedir. Zira bu bölge Eosen ve Miyosen'den itibaren sırasıyla ters ve doğrultu atımlı faylanmalara maruz kalmıştır. Özellikle Adıyaman civarında Şambayat petrol sahasındaki kanıtlanmış doğal çatlaklı rezervuar (DÇR) keşfi, bu yapıların komşu Samsat Fayı ile ilişkisi hakkında kapsamlı açıklama getirilmesini gerekli kılmıştır. Rezervuar özelliklerine çatlakların olası etkileri (ilksel olarak) gözeneksiz kayaçlarda daha doğru ölçülebilir. Bu nedenle, bu çalışmada, ilksel olarak gözeneksiz olup Şambayat petrol sahasının çatlaklı rezervuar kayacı olan Kampaniyen yaşlı killi kireçtaşı litolojisindeki Sayındere Formasyonu'na odaklanılmıştır. Ayrıca Sayındere Formasyonu'ndaki çatlaklar Samsat Fayı ile tektonik benzerlik sergileyen Bozova Fayı'nın yakınlarındaki yüzleklerde de çalışılmıştır. Bu çalışmanın ana amaçları; faylar ve gerilme alanlarının DÇR'ların oluşumundaki rolünü araştırmak ve en yüksek çatlak gözeneğinin kesilmesi için gereken yönlü sondaj tasarımlarını belirlemektir. Bu amaçları gerçekleştirmek için yüzey ve yeraltı verilerinin birleştirilmesi kadar kayaç deformasyon deneyleri, yerinde gerilme ölçümleri ve kayma eğilimi analizlerini de içeren yeni bir yöntem önermekteyim. Sonuç olarak, (i) Sayındere Formasyonu'nun Adıyaman sahasındaki diğer gevrek kayaçlardan daha düşük bir kırılgan deformasyon dayanımına sahip olduğu ve bu nedenle tercihen daha önce çatlaklandığı tespit edilmiştir. (ii) Yüzlek ölçümleri, fayların büklüm gösterdiği alanlarda hacimsel açılma deformasyonunun, makaslama ve gerilme çatlakları arasında dağıldığını ve %10'a varan oranlarda çatlak gözenekliliği oluşturduğunu göstermiştir. (iii) Örselenmemiş Sayındere Formasyonu kayacının çatlayabilmesi için fay etkinliğiyle ilişkili yerel (lokal) gerilme artışlarının yeterli ve gerekli olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle, doğal çatlaklı rezervuarların oluşacağı lokasyonları tahmin edebilmek için mevcut fayların kayma eğilimleri incelenmelidir.
Özet (Çeviri)
Northern Margin of the Arabian Plate is a novel area to study the effects of faults on fracture corridors since the region has heavily been subjected to reverse and strike- slip faulting regimes beginning with Eocene and Miocene, respectively. In Adıyaman province especially, verified discovery of a naturally fractured reservoir (NFR), Şambayat oilfield, necessitates more comprehensive explanations concerning to association of the fractured reservoir with the nearby Samsat Fault. Isolated effects of the fractures on reservoir qualities could be adequately measured within non-porous rocks. Therefore, this study has focused on initially non-porous NFR host rock of the Şambayat oilfield, the Campanian argillaceous limestone of Sayındere Formation. In the extent of this study, fractures within the Sayındere Formation were also investigated at outcrops close to Bozova Fault, which has analogous tectonic settings with the Samsat Fault. Main goals of this research are to explore the role of faults and stress fields on the formation of NFR's and to determine best directional drilling trajectories to produce oil from as much fracture porosity as possible. To achieve these goals, I suggested a new methodology comprising combination of surface and subsurface data as well as rock deformation experiments, in-situ stress measurements and slip-tendency analyses. In conclusion, (i) the Sayındere Formation was proven to have the lowest strength for brittle deformation among brittle rocks exposed in the basin. Therefore, it preferentially gets fractured first. (ii) Volumetric dilatational strain that forms on the fault bending domains can be distributed among shear and tension fractures and provides up to %10 fracture porosity as measured at outcrops (iii) Local stress intensification related to fault activity seems necessary and sufficient to fracture intact the Sayındere Formation. Therefore slip tendency of the existing faults must be studied to predict the localization of fault-related NFR's.
Benzer Tezler
- Yüzey kırığı haritalamada termal kızılötesi verilerin kullanımı, 6 şubat 2023 Kahramanmaraş, Pazarcık depremi örneği
Utilizing thermal infrared data in surface rupture mapping, the case of feb 6, 2023 Pazarcık earthquake, Kahramanmaraş
MELİKE KARAKAŞ GEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORKAN ÖZCAN
PROF. DR. CENGİZ YILDIRIM
- Investigation of crustal deformation related to the earthquake cycle in the Alpine-Himalayan belt using INSAR
Alp-Himalaya Kuşağı'nda deprem döngüsüyle ilişkili kabuk deformasyonunun INSAR yöntemiyle incelenmesi
TOHID NOZAD KHALIL
Doktora
İngilizce
2025
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYADİN ÇAKIR
PROF. DR. SEMİH ERGİNTAV
- Sepet örgülü ve ahşap iskelet strüktürlü geleneksel Akçakese evlerinin deprem performansının değerlendirilmesi
Evaluation of the seismic performance of traditional Akçakese houses in relation to structural deterioration
ZEYNEP DİKYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER GÖÇER
- Alçak basınçta ve vakumda elektriksel boşalma olaylarının incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ŞEYDA AYDINAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN KALENDERLİ
- Geoteknik özelliklerin belirlenmesinde sismik ve penetrasyon deneylerinin karşılaştırılması
The Comparison of in-situ seismic and penetration test for the determination of geotechnical properties
RECEP İYİSAN