Geri Dön

Cinsiyete dayalı tokenizm:Kadın egemen ve erkek egemen mesleklerde nitel bir araştırma

Gender based tokenism a qualitative study on male-dominant and female-dominant professions

PDF İndir

  1. Tez No: 603832
  2. Yazar: BENAN KURT YILMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. OLCA SÜRGEVİL DALKILIÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sosyoloji, İşletme, Sociology, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Tokenizm, Toplumsal Cinsiyet, Statü, Kadın Egemen Meslekler, Erkek Egemen Meslekler, Tokenism, gender, status, male-dominated occupations, female-dominated occupations
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 243

Özet

Geleneksel cinsiyet kimlikleri, kadın ve erkeğe yüklenen roller ve kalıp yargılar, bireylerin sosyalleşme sürecinde bazı sorunlara yol açmaktadır. Kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı da bu sorunlardan biri olmakla birlikte kadınların hem sosyal hem de örgütsel yaşamda daha düşük statülere sahip olmaları ile sonuçlanmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığının bir türevi olarak karşımıza çıkan tokenizm olgusu bu çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır. Kanter (1977a)'in örgüt yazınına kazandırdığı Tokenizm Teorisi yer aldığı meslekte sınırlı sayıda bulunan bireylerin, gruplar arası dengeli dağılımın olduğu meslek ve işyerlerine göre daha fazla sorunla karşılaştıklarını belirtmektedir. Kanter bu deneyimleri tokenizmin boyutları olarak isimlendirmiştir. Kanter'den sonra tokenizm konusunda çalışan araştırmacılar, Kanter'in ortaya koyduğu deneyimler dışında farklı deneyimlerin de olduğuna dikkat çekmiş ve söz konusu deneyimlerin de kadın ve erkek tokenlerde farklı yansımaları olduğunu dile getirmiştir. Çalışmada Kanter (1977a)'in ortaya koyduğu performans baskısı, yükseltilmiş sınırlar ve rol kuşatması deneyimleri ile Yoder (1991,1996, 2002)'in ortaya koyduğu statü farklılıkları, mesleki uyumsuzluk ve müdahalecilik boyutları birlikte ele alınmaktadır. Bu bağlamda çalışma kadın egemen mesleklerde erkeklerin, erkek egemen mesleklerde kadınların deneyimlerini keşfetmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kadınların egemen olduğu meslekler okulöncesi öğretmenliği, hemşirelik ve kabin ekibi memurluğu olarak belirlenmiştir. Erkeklerin egemen olduğu meslekler ise antrenörlük, infaz ve koruma memurluğu, polis memurluğu ve orman mühendisliği olarak saptanmıştır. Çalışma, kadın egemen ve erkek egemen mesleklerde yer alan tokenleri grup üyeleri ve hakim grup üyelerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan araştırma, tokenizmin boyutları olarak ifade edilen söz konusu deneyimlerin tamamını birlikte araştırması bakımından önem teşkil etmektedir. İlave olarak bu çalışma, söz konusu boyutların Türkiye'de araştırılması bakımından ilk olmakta ve önemli saptamalarda bulunmaktadır. Bu çalışma geleneksel olarak kabul görmüş rollerin bireylerin iş yaşamlarına kritik etkilerini açıklaması bakımından önem taşımaktadır. İkinci olarak söz konusu geleneksel rollerin iş yaşamında kim için hangi koşulda bariyere; hangi koşulda cam merdivene dönüştüğünün tespiti açısından bilgi vermektedir. Üçüncüsü, kadın ve erkeğe uygun görülmeyen mesleklerde yer alan söz konusu çalışanların kalıpyargılar nedeniyle yaşadıkları çatışma ve gerginliğin çözümü noktasında sessiz kalma, uzlaşma, müzakere etme veya çatışmayı sürdürme gibi yöntemlerin hangisine veya hangilerine başvurduklarını açıklamaktadır.

Özet (Çeviri)

Traditional gender identities, roles and stereotypes attributed to women and men have caused some problems in the socialization process of individuals. Gender discrimination against women is one of these problems, thus, women have lower status in both social and organizational life. The phenomenon of tokenism, which is a derivative of gender discrimination, is the main theme of this study. Kanter (1977a)'s theory of tokenism states that individuals who are available in limited number in their professions face more problems than professions and workplaces where there is a balanced distribution among groups. Kanter called these experiences the dimensions of tokenism. The researchers who works on the tokenism after Kanter pointed out that there are different experiences apart from the experiences revealed by Kanter and that these experiences have different reflections on male and female tokens. In this study, performance pressure, boundary heightening, role encapsulation revealed by Kanter (1977a) and the status differences, occupational inappropriate and intrusiveness dimensions revealed by Yoder (1991, 1996, 2002) are handled together. In this context, the study was carried out with the aim of exploring the experiences of men in female-dominated professions and women in male-dominated professions. Professions dominated by women were identified as preschool teachers, nursing and stewardess. The professions dominated by men were determined as coaching, prison officers, police officers and forest engineering. The study was conducted with the participation of token group members and dominant group members in the female and male dominant professions. This conducted research is important since it investigates all of these experiences in question expressed as dimensions of tokenism together. In addition, this study is the first study in Turkey which is investigating these dimensions and it also reveals significant determinations. This study is important as it explains the critical effects of traditionally accepted roles on individuals' professional lives. Second, it provides information for the determination of“in which conditions and for whom the traditional roles in question becomes a barrier or a glass escalator in a professional life”. Third, it explains which methods the employees in the professions not suitable for women and men use to solve the experienced conflict and tensions they face due to stereotypes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    792510

    Kadın hemşirelerde eş şiddeti, psikolojik dayanıklılık, sosyodemografik değişkenler ve bakım emeği ile ilgili değişkenlerin belirlenmesi

    Determination of spousal violence, psychological resilience, sociodemographic variables and care labor in female nurses

    HÜSEYİN AKTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Disiplinlerarası Sosyal Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAKBULE ÇİĞDEM AYDEMİR

  2. Tez No

    793337

    Netflix algoritmasının 'Güçlü Kadın Karakterleri': Yabancı polisiye diziler örneği

    'Strong Women Characters' of Netflix's algorithm: Sample of foreign detective series

    GÜLBAHAR ARDA KINA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Radyo-TelevizyonMardin Artuklu Üniversitesi

    İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE AŞILIOĞLU

  3. Tez No

    796366

    Prediction of gender based violence in Iraq using data mining and artificial intelligence

    Başlık çevirisi yok

    LAYTH RAFEA ABDULKAREEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAltınbaş Üniversitesi

    Bilişim Teknolojileri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ KARAN

  4. Tez No

    796617

    Kadın spor medyası çalışanlarının cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılık algılamalarının belirlenmesi: Azerbaycan örneği

    Determining the perceptions of occupational discrimination by female sports media employees: The case of Azerbaijan

    ULVI ISMAYILOV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İletişim Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Kişilerarası İletişim Anabilim Dalı

    DOÇ. DR. DERYA GÜL ÜNLÜ

  5. Tez No

    459080

    Eğitim örgütlerinde cinsiyete dayalı ayırımcılık: Bolu Merkez ortaöğretim düzeyi örneği

    Sex discrimination in the secondary educational institution: The case of Bolu province

    AYGÜL OKTAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PROF DR.KEMAL GÜÇLÜOL

Geri Dön