Dini çoğulculuk açısından imam hatip liselerinde okutulan karşılaştırmalı dinler tarihi dersinin incelenmesi (Adana örneği)
Examination of comparative religious history lesson taught in religious high school (Adana sample)
- Tez No: 606052
- Danışmanlar: PROF. DR. KADİR ALBAYRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Religion, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dini Çoğulculuk, dini çeşitlilik, küreselleşme, göç, dinler arası barış, dinler arası diyalog, din eğitimi programları, Religious pluralism, religious plurality, globalization, migration, peace among religions, interfaith dialogue, curriculum on religion
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Dini çoğulculuk tartışmaları, dinin mahiyetine dair anlayışların farklılaşmasıyla ortaya çıkmıştır. Daha sonra dini çoğulculuk meselesi felsefi ve teolojik zeminlerde tartışılmıştır. Bu tartışmalar neticesinde, dinlerin ve bu dinlerin mensuplarının birbirilerine bakışını yansıtan ve dinlerin hakikat iddiaları bağlamında üç paradigma ortaya çıkmıştır. Bunlar, dini dışlayıcılık, dini kapsayıcılık ve dini çoğulculuk paradigmalarıdır. Bir de dinlerin doğruluklarını ve yanlışlıklarını söz konusu etmeksizin, dinleri mevcut çokluğunu gerek teorik düzeyde gerekse tarihsel süreç içerisinde makul gören ve dinlerin yaşama hakkını kaçınılmaz olduğunu ileri süren, aynı zamanda dini farklılıkların bir arada yaşamasını savunan dini çeşitlilik/çokluk paradigması vardır. Biz bu çalışmamızda dini çoğulculuk hakkında teorik bilgiler verdikten sonra, Dini çeşitlilik/çokluk hakkında yaptığımız anket çalışması ile İmam Hatip Liselerinde okutulan Karşılaştırmalı Dinler Tarihi dersinde, diğer dinler hakkında verilen bilgilerin öğrenciler üzerinde nasıl bir tutum ve davranış değişikliğine neden olduğunu anket uygulamasından elde ettiğimiz veri ve bulguların yorumlanması çalışmamızın ana temasını oluşturmuştur. Küreselleşme ve göçle beraber dinlerin yakınlaşması zemini oluşmuştur. 20. Yüzyılda çeşitli sebeplerle değişik Batı ülkelerine göç eden farklı din mensupları dini çoğulculuk meselesini hem mahiyetini hem de sınırlarını genişletmiştir. Bu mesele sadece teolojik açıdan değil, aynı zamanda siyasi ve sosyal açıdan da tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle küreselleşme ile birlikte insanların başka inanç sahipleriyle daha kolay karşılaşmaları ve modern teknolojinin sağladığı imkânlar sayesinde insanlar başka inanç ve kültürlere daha hızlı ulaşabilmeleri ve onlar hakkında detaylı bilgiler elde etmelerini kolaylaştırmıştır. Aynı zamanda dini çoğulculuk tartışmaları teolojik anlamda dinler arası diyalogun da zeminini hazırlamıştır. Ayrıca dinlerin, dünya barışına katkı sağlaması için dünyamızın yüz yüze olduğu açlık, ayrımcılık, sosyal ve ekonomik adaletsizlikler, baskı ve zulüm, çevre kirliliği ve temel insan hakları ihlalleri gibi insanlığın ortak sorunlarına çözümde insanlığa yeni çözümler sunmasıdır. Ulus devletler, dinlerin varlıklarını devam ettirmeleri ve bu dinlerin nesilden nesile aktarılması için eğitim programları geliştirmişlerdir. Bu programlarda farklı dinlerin bir arada yaşaması için çoğulcu yaklaşım teorileri ön plana çıkmıştır. Ülkemizde de farklı mezhep, din, inanç, ideoloji veya dünya görüşlerine mensup insanların barış içerisinde bir arda yaşayabilmesi, bu farklılıklardan kaynaklanan sorunların çözülmesi, uzlaşı ve diyalog zemininde farklılıkları zenginlik ve gelişim vesilesi sayan bir anlayışın geliştirilmesi için eğitim anlayışının gerekli olduğu, ayrıca İslam dinin kendi içindeki farklı yorumlarına ne kadar yer verdiği veya ne kadar objektif olduğu, dünyadaki farklı dinlerin eğitim sistemimizdeki programlarda ne kadar yer verildiği ve ne kadar objektif anlatıldığına dair Türk Milli Eğitim sistemi içinde farklı dinlerin programları üzerinde durulmuştur. Türk Milli Eğitim sistemimizde İslam dini ve diğer dinlerin öğretilmesi için iki ders bulunmaktadır. Bunlardan biri İlk ve Ortaöğretim'de zorunlu ders olan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders konularında yer alan farklı dinlerin öğretilmesi, bir diğeri ise İmam Hatip Lisesi son sınıfta okutulan Karşılaştırmalı Dinler Tarihi dersidir. Bu iki ders ülkemizde farklı dinler hakkında bilgi veren temel kaynaklardır.
Özet (Çeviri)
Discussions about religious pluralism has arisen after conception about religion's characteristics differentiated. Then, the problem about religious pluralism has been debated on philosophically and theologically. As a consequence of these debates, three paradigms emerged about religions' allegations about truth reflecting religions and views of religion members to each other. These are religious exclusivism, religious inclusivism and religious pluralism. And there is one more paradigm, religious plurality/variety, which accepts religions' plurality in terms of both theory and historical progression without considering religions' accuracy or inaccuracy; argues religions' right to life and living of religious varieties together. In the study of ours, after giving theoretical information about religious pluralism, the main theme of the study is to determine how information about other religions that are covered in History of Comparative Religions lessons in the final grade of Religious High School changes students' attitudes and behaviors by interpreting the data and findings of the survey study on religious variety/plurality. A basis for religions to get close has been formed after globalization and migration. Members of different religions who migrated to different European countries in 20th century expanded religious pluralism's borders and characteristics. The topic started to be debated in terms of not only theological aspects, but in terms of political and social aspects as well. Especially with globalization, people's easier encountering to other people that has different religious beliefs and with opportunities provided by technology; people's faster access to other beliefs and cultures as well as acquisition of detailed knowledge about them has been easier. Debates of religious pluralism simultaneously created a basis for interfaith dialogue. Plus, for religions to contribute to world peace, these debates provide new solutions to humanity's common problems like discrimination, social and economic injustice, oppression and persecution, environmental pollution and basic human rights. Nation states created curricula for religions to continue their existence and to transmit these religions from generation to generation. In these curricula, theories of pluralist approaches came into forefront in order for different religions to live together. In our country, this educational approach's being necessary in order for people who are members of different sects, religions, beliefs, ideologies or conceptions of the world to live together in peace, to solute the problems that stems from this diversity, and to create an understanding that considers variety as a means to enrichment and progress at the basis of reconciliation and dialogue is emphasized and how much different sects of Islam itself is covered or how objective it is, how much is covered about other religions in world in our curriculum in our educational system and how objective it is covered is studied in other religions' programs in Turkish National Education System. There are two lessons in Turkish Education System for Islam and other religions to be taught. One of them is teaching different religions in religions culture and ethics lesson, which is obligatory in primary and secondary education¸ the other is Comparative Religious History lesson in Religious High School. These two lessons are basic sources that provides information about various religions.
Benzer Tezler
- İmam hatip lisesi siyer ders kitabının dini çeşitlilik açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the religious diversity of the imam hati̇p high school si̇yer textbook
FİKRET ÖZENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA ARKAN
- Dini çoğulculuk açısından Farabi ve John Hick'in mukayesesi
Religious pluralism: A comparison between Al-Farabi and John Hick's positions
NESRİN BAĞCI ERCİYAS
- Çoğulculuk açısından Alevilere göre din eğitimi ve öğretimi
Religious education and teaching from pluralism point of view in terms of Alevis
NURULLAH BORA
- Diyanet Aylık Dergi'nin dışlayıcılık, kapsayıcılık ve çoğulculuk açısından değerlendirilmesi
An analysis of Diyanet Monthly Journal in terms of exclusivisim, inclusivism and pluralism
FATİME ZEHRA GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinHarran ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ÖZDEMİR
- Frithjof Schuon'da dini çoğulculuk
Frithjof Schuon's opinion on religious pluralism
SEVGİ ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE SIDIKA OKTAY