İstanbul Halkalı suları Beylik isale hattı üzerindeki su yapılarının koruma sorunları ve değerlendirilmesi
Conservation problems and evaluation of water buildings in Istanbul on Halkali waters Beylik water supply lines
- Tez No: 611353
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK TUNCER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Tarih boyunca birçok medeniyete başkent olmuş İstanbul, su kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle kuruluşundan günümüze kadar hep su sıkıntısı çekmiştir. Bu sorunu çözmek için her dönem çalışmalar yapılmış çeşitli su yolları ve su yapıları aracılığıyla kaynağından alınan su şehre ulaştırılmıştır. İnsan yaşamının olmazsa olmazı suya ulaşabilme isteği su mimarisini ortaya çıkarmıştır. Roma, Bizans Dönemi'nde; açık ve kapalı sarnıçlar, Osmanlı Dönemi'nde; 19. yüzyıl sonlarına kadar inşa edilen Halkalı, Kırkçeşme, Üsküdar, Taksim ve Hamidiye gibi su tesisleri ile su sorunu çözülmeye çalışılmıştır.1874 yılında Sultan Abdülaziz tarafından Fransız şirketine verilen imtiyazla kurulan Terkos Su Şirketi ise İstanbul'un ilk modern su tesisi olmuştur. Osmanlı Su Mimarisi'nde kaynağından alınan su; su yolları ve kemerler ile taşınır, maslaklar ve maksemler ile paylaştırılır, su terazileriyle basıncı ayarlanır, kanallar ve şebekelerle şehir içinde dağıtımı yapılır ve her biri ayrı zerafete sahip çeşmelerle insanlara ulaştırılırdı. Bu tez kapsamında Osmanlı Dönemi ilk su tesisi Halkalı Suları'nın onaltı isale hattından biri olan Beylik Suyolları incelenmiştir. Tez altı bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, konu ile ilgili literatür özeti, çalışmanın amacı ve hipotez açıklanmıştır. Bölüm 2'de; İstanbul'da yapılan Roma ve Bizans Dönemi Su Tesisleri'nden itibaren modern su dağıtım sistemine kadar olan süreç ele alınıp, Osmanlı Dönemi Su Mimarisi Yapıları'na değinilmiştir. Bölüm 3'te; Beylik Suyolları isale, şehir içi ve Topkapı Sarayı su dağıtım sistemi anlatılıp, Beylik Suyolları'na ait tarihi belgeler incelenmiştir. Bölüm 4'te; tez kapsamında tespit edilen yapılar konum, tarihçe, mimari özellikleri, mevcut durumu ve koruma sorunları ile koruma önerileri başlıkları altında değerlendirilmiştir. Bölüm 5'te; Beylik Suyolları üzerindeki su yapılarının genel koruma sorunları ve koruma önerileri değerlendirmesi yapılıp, Beylik Suyolları'nın bütüncül korunmasına yönelik kültürel rota önerisi getirilmiştir. Bölüm 6'da; Beylik Suyolları üzerindeki su yapılarının, yapı ölçeğinde korunmasının yanı sıra bütüncül olarak korunmasının ve algılanmasının önemi vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Istanbul, which has been the capital of many civilizations throughout the history, has always faced water shortage since its foundation due to the limited water resources. In order to solve this problem, studies have been carried out in every period and the water taken from its source through various water supply lines and water buildings has been delivered to the city. The water problem was tried to be solved with open and closed cisterns during the Roman and Byzantine Periods, and with water facilities such as Halkalı, Kırkçeşme, Üsküdar, Taksim and Hamidiye built during Ottoman Period. Terkos Water Company, founded in 1874 by the concession given to the French company by Sultan Abdülaziz, was the first modern water facility in Istanbul. The desire to access water, which is essential for human life, has revealed the water-related architecture. Water taken from its source with the buildings of the Ottoman Period Water-Related Architecture was transported by water supply lines and aqueducts, apportioned by water distribution buildings, its pressure levels were adjusted with water towers, and it was distributed in the city through the canals and delivered to people with fountains, each with a distinct elegance. Within the scope of this study, the“Beylik Water Supply Lines”, one of the sixteen water supply lines of Halkalı Water Supply System, the first water facility of the Ottoman Period, was examined. In the first part of the thesis consisting of six chapters, a summary of the related literature, the purpose of the study and the hypothesis were explained. In the second chapter, the process that continues from the Roman and Byzantine Period Water Facilities up to the modern water distribution system in İstanbul was discussed and the buildings of Water-Related Architecture in Ottoman Period were mentioned. In the third chapter, water distribution systems of the Beylik Water Supply Lines, the city and the Topkapı Palace were discussed and historical documents of the Beylik Water Supply Lines were included. In the fourth chapter, the sixteen water buildings located on the Beylik Water Supply Lines were evaluated under the titles of location, history, architectural features, current status, conservation problems and conservation suggestions. In the fifth chapter, general conservation problems and conservation suggestions of water buildings on the Beylik Water Supply Lines were evaluated from a collective perspective and a cultural route was proposed for the holistic conservation of the Beylik Water Supply Lines. In the sixth and last chapter, the conservation of the water buildings on Beylik Water Supply Lines at the scale of the structures as well as the importance of its holistic conservation and perception were emphasized.
Benzer Tezler
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Toplu konut alanlarında sürdürülebilir drenaj sistemleri
Sustainable drainage systems in housing estate
HÜSEYİN BÜYÜKBEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT HASDEMİR
- 1984-1987 yılları arasında İstanbul Avcılar-Halkalı Sağlık Ocaklarında ishalli hastalık epidemiyolojisi ve 0-4 yaş grubu çocuklarda ishalli hastalık görülüşünde su kirliliğinin önemi
Başlık çevirisi yok
H.NEVZAT AKMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1990
Halk Sağlığıİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖVAT GÜRAY