Türkiye kalkınma planlarının sosyoekonomik etkileri: İstanbul Kalkınma Ajansı örneği
Socio-economic impacts of development plans of Turkey: The case of Istanbul Development Agency
- Tez No: 612992
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜCEL BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Kalkınma, Küreselleşme, Yeni Bölgeselleşme, Bölgesel Kalkınma, Bölgesel Kalkınma Ajansları, İstanbul Kalkınma Ajansı, Development, Globalization, New-regionalism, Regional Development, Regional Development Agency, Istanbul Development Agency
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu tezde, Türkiye kalkınma planlamaları ve kalkınma eksenli yatırımların sosyoekonomik etkililiği araştırılmak istenmiştir. Kalkınma, sadece ülke refahını değil, küresel kalkınma teşkilatları, bunların sağladıkları teşvik ve reform programlarıyla özellikle gelişmekte olan ülkeleri etkileyen iş birliği yapılanmalarını da gündemde tutmaktadır. Küresel rekabet göz ardı edilerek bir büyüme ve kalkınma planı yapılması, uzun soluklu ve sürdürülebilir bir kalkınmayı engellemektedir. Öte yandan rekabetin göstermiş olduğu yollardan, tek tip bir model ile ilerlenmesi her zaman istenen sonuçları sağlamamaktadır; çünkü ülkelerin tarihsel ve sosyolojik süreçleriyle filtrelenmiş bir toplumsal ve kurumsal yapıları vardır. Üstelik toplumu oluşturan öğeler ve geleneksel yapılar bireylerin ve toplumun ekonomik performansını etkilemektedir. Bir başka deyişle iktisadi yapılanmalar toplum yapısından ayrı düşünülememektedir. Küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan yeni bölgeselleşme kavramı bu rekabet koşulları altında bölgenin ekonomik anlamda büyümesine odaklanırken, süreç içerisinde kapsamını genişleterek, bölgede yaşayan vatandaşların sosyoekonomik kalkınmasının da sağlandığı takdirde sürdürülebilir bir gelişme sağlanabileceği sonucuna varmıştır. Hedeflenen doğrultuda ilerlemek içinse süreci koordine etmek üzere Bölgesel Kalkınma Ajansları doğmuştur. Bölgesel politikalar, 1960'lardan itibaren Türkiye'de planlı bir şekilde yürütülmeye başlamıştır. Bu politikalar bölgeler arası eşitsizliğin giderilmesi çerçevesinde şekillenmekteyken, 90'lı yıllarla beraber bu politikaların, küresel arenada görüldüğü gibi, ekonomik kaygıları merkeze aldığı görülmektedir. Bu kapsamda 2006 yılında kurulması kabul edilen Bölgesel Kalkınma Ajansları, kalkınma mevzuatında görüldüğü gibi sadece iktisadi alanlarla sınırlı kalmayıp“sosyal devlet anlayışının bir gereği olarak ortaya çıktığını”beyan etmiştir. Tezde spesifik olarak İstanbul Kalkınma Ajansı analiz edilmek istenip, ekonomik sermayenin kullanımı, sosyal sermaye ilişkileri içerisindeki yapılanmaları, kurumun bölgede yaşayan topluma etkisi, küresel ve yerel değerlerden ne derece etkilendiği araştırılmak istenmektedir. Bu doğrultuda doküman analizi ve görüşme teknikleriyle hazırlanan bu tez, ilgili mevzuatları, resmi kalkınma programlarının beyanları ve İstanbul Kalkınma Ajansın kuruluşundan bugüne sağladığı dokümanları inceleyerek kurumun kalkınma olgusuna yaklaşımına, faaliyet alanlarının çerçevesine dair bir fotoğraf çekmek istemiştir. Çalışmanın, böylece sadece bu tezle sınırlı kalmayarak, araştırma yapılabilecek yeni çalışma alanlarına kapı aralayacağı beklenmektedir. Bu doğrultuda, araştırma sonucunda elde edilen veriler, İstanbul Kalkınma Ajansı'nın yerel değerler ile küresel değerlerin birlikte şekillendirdiği çağdaş yapılanmayı bünyesinde bulunduran bir kurum olduğunu resmetmektedir. Ajans kurumsal düzlemde, yönetişim yaklaşımının şekillendirdiği katılımcılık prensibine uyum sağlarken, zamanla temsil pratiği daralmıştır. Fakat projelerinde geniş bir kesime seslenmeye devam etmiştir. Diğer yandan, bürokratik işleyişi ve bu işleyişin beraberinde taşıdığı zorluklar değerlendirildiğinde, ajansın yönetişim yaklaşımı unsurlarını tamamıyla benimsediğini söylemek de zordur. Geniş bir çerçeveden bakıldığında ise ajansın, İstanbul'un kalkınmasına fayda sağlayacak fırsatları sunduğuna dair değerlendirmeler mevcuttur.
Özet (Çeviri)
In this thesis, development plans of Turkey and socio-economic efficacy of development-oriented investments are attempted to be studied. Economic growth is a necessary measure for development; but it is far from enough. Development as a concept not only concerns with prosperity of one nation, but also with global development organizations, incentive and reform programs, and cooperation organizations that impact developing countries in particular. Development and growth plans that ignore global competition, hinder long-term, sustainable development. However, following the footsteps of competition solely with a uniform model doesn't always bring desired outcome; because nations have their unique social and institutional structures. Moreover, components forming society, and traditional structures affect economic performance of individuals and society as a whole. In other words, it is impossible to treat economic structure apart from social structures. The term“new regionalism”, which arose with the impact of globalization, first focused on economic growth of a region. Yet, in a short time it ended up with the realization that socio-economic development of citizens of a region would bring about sustainable development. To guide the process toward desired goals, Regional Development Agencies were born. Regional policies started to take a planned path beginning from the 1960's in Turkey. At first, these policies were shaped by the goal of obviating inequalities among regions; by the '90s, however, they shifted the central attention to economic concerns, reflecting the case on the global stage. Within this scope, Regional Development Agencies, which in 2006 were accepted to be established, without remaining limited with the economic sphere,“arose as a necessity of social state conception”, as stated in its founding legislation. In the thesis, Istanbul Development Agency specifically is aimed to be analyzed, and its utilization of economic capital, the structure within social capital relations, impact to regional society, extent of influence received from global and cultural values are attempted to be studied. To this end, this thesis attempts to paint a picture of the Agency's approach to the concept of development, and scope of activities by analyzing related legislations, statements in official development programs, and documents published by Istanbul Development Agency itself, employing document analysis and in-depth interviews techniques. Its thus predicted that the study won't be limited to this thesis and makes way for new niches to be studied. Accordingly, the data obtained as a result of the research depict that the Istanbul Development Agency is an institution that incorporates the contemporary structure which is shaped by both local and global values. While the agency adapts the principle of participation shaped by the governance approach on the corporate plane, the practice of representativeness has shrunk over time. However, it continued to address a wide range of projects. On the other hand, it is difficult to say that the agency fully embraces the elements of the governance approach when its bureaucratic operations and the challenges associated with it are considered. From a broad perspective, there are assessments that the agency offers opportunities that will benefit development of Istanbul.
Benzer Tezler
- Liman kimliğinin kruvaziyer turizmi üzerindeki etkileri ve limanlara kimlik kazandırılması
The effects of port identity on cruise tourism and gaining an identity for ports
ŞEYMA BAYAZIT
Doktora
Türkçe
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT KIRVAL
- Tarım ve hayvancılık amaçlı tesislerin yerlerinin idari kriterlere bağlı olarak belirlenmesi
Determination of agricultural and stockbreeding institutions' lands according to official criterias
KEREM SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR DOĞRU
- Çevresel etki değerlendirmesi yönteminde planlama boyutu: Aşağı Meriç havzası (Edirne) örneği
Başlık çevirisi yok
ARZU BAŞARAN
- Impacts of Syrians under temporary protection on local development in Türkiye
Geçici koruma altındaki Suriyelilerin Türkiye'deki yerel kalkınma üzerindeki etkileri
ANIL DENİZ AKA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. AYŞEGÜL KAYAOĞLU YILMAZ
- Türkiye'de büyükşehir statüsünde bazı kentlerde sosyal donatım alanlarının durumu ve planlama ile ilişkileri
Başlık çevirisi yok
ÇİĞDEM ÇİFTÇİ
Doktora
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYTEN ÇETİNER