6013 alüminyum alaşımının özelliklerine ısıl işlem ve deformasyon parametrelerinin etkileri
The effects of heat treatment and deformation parameters on the properties of 6013 aluminum alloy
- Tez No: 614981
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL İPEK SELİMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Kriyojenik, Haddeleme, Yaşlandırma, Termomekanik işlem, Çökelme sertleşmesi, Cryogenic, Rolling, Aging, Thermomechanical process, Precipitation hardening
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Alüminyum ve alaşımları, düşük yoğunluk, yüksek spesifik dayanç ve korozyon direnci gibi özellikleri sayesinde günümüzde özellikle otomotiv ve havacılık-uzay endüstrisinde en çok kullanılan malzemelerdendir. 6XXX serisi alüminyum alaşımlarından olan 6013, ilk olarak havacılık endüstrisinde kullanılmak üzere geliştirilmiş, daha yakın zamanda ise otomotiv endüstrisinde 6061 alaşımına alternatif olarak kullanılmıştır. 6013 gibi çökelmeyle sertleşebilen alüminyum alaşımlarında deformasyonun yaşlandırma kinetiğine etkisi yaygınlıkla araştırılan konulardandır. Son dönemlerde ise literatürde kriyojenik deformasyon üzerine çalışmalar ivme kazanmıştır. Kriyojenik sıcaklıklarda dinamik geri kazanımın baskılanması ile elde edilen ultra ince taneli yapı ile yaşlandırma ısıl işlemi sonucu oluşan çökeltilerin bileşke etkisi sayesinde yüksek mukavemetle süneklik birarada elde edilebilmektedir. Bu çalışma kapsamında, daha önce literatürde ele alınamamış olan hem oda sıcaklığında hem de kriyojenik sıcaklıkta (-196C) haddelemenin 6013 alaşımının yaşlanma davranışına ve mekanik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, 480°C'de 1 saat çözeltiye alınan plakalar, %25-75 arası değişen deformasyon miktarlarında haddelendikten sonra 190°C'de değişen sürelerde yapay yaşlandırılmıştır. Taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve X-ışını difraksiyonu (XRD) analizleri ile sertlik ve çekme testleri kullanılarak mikroyapısal ve mekanik özellikler değerlendirilmiştir. Yapılan analizler neticesinde artan deformasyon miktarı ve düşen deformasyon sıcaklığı ile birlikte pik yaşlanma süresinin kısaldığı, en yüksek mukavemetin ise %75 kriyojenik deformasyon sonrasında elde edildiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Aluminum and its alloys are among the most widely used materials, especially in the automotive and aerospace industries due to their low density, high specific strength and corrosion resistance. 6013, one of the 6XXX series aluminum alloys, which was first developed for the aerospace industry, has recently been used as an alternative to 6061 alloy in the automotive industry. The effect of deformation on aging kinetics in precipitation hardenable aluminum alloys, such as 6013, is one of the most widely studied subjects. Recently, studies on cryogenic deformation have gained momentum in the literature. High strength and ductility can be obtained together due to the combined effect of ultra-fine grain structure, due to the suppression of dynamic recovery at cryogenic temperature, and precipitates that formed by aging heat treatment. In this study, the effect of rolling at both room temperature and cryogenic temperature (-196 °C) on aging behavior and mechanical properties of 6013 alloy, which has not been studied in literature before, was investigated. With this aim, the plates, which solutionized for 1 hour at 480 °C, were artificially aged for varying times at 190°C after rolling with deformation amounts ranging from 25% to 75%. Microstructural and mechanical properties were evaluated using scanning electron microscopy (SEM) and X-ray diffraction (XRD) analyses, hardness and tensile tests. As a result of the analyses, it was observed that peak aging time was shortened with increasing deformation amount and decrease in deformation temperature, and the highest strength was obtained after 75% cryogenic deformation.
Benzer Tezler
- İki farklı alüminyum alaşımının,tıg kaynak yöntemi kullanılarak,iki farklı elektrot teli ile kaynatılması ve mekanik özelliklerinin incelenmesi
The analysis of welding two different aluminium alloys with two different electrode wires, by means of tıg welding method, and its mechanic features
MEHMET AYVAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Makine MühendisliğiCelal Bayar ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ÇETİNEL
- Sürtünme karıştırma kaynağıyla birleştirilmiş Al 6013-T6 alaşımının mikroyapı ve mekanik özelliklerinin incelenmesi
An investigation of microstructural and mechanical properties of friction stir welded Al 6013-T6 alloy
HAŞİM KAFALI
Doktora
Türkçe
2011
Metalurji MühendisliğiAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN AY
- Aa 6013-t651 alüminyum alaşımında sürtünme karıştırma kaynağının, mikroyapı ve mekanik özellikler üzerindeki etkileri
The effect of friction stir welding on the microstructure anda mechanical properties at aa6013-t651 aluminium alloy
GÜLLÜ AKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Makine MühendisliğiErciyes ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP KILIK
- Lazer kaynaklı alüminyum alaşım bağlantıların kırılma mekaniği ve mukavemet açısından incelenmesi
Investigation of laser beam welded aluminium alloy joints in terms of strength and fracture mechanics
UĞUR ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2012
Makine MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiMakine Mühendisliği Bölümü
DOÇ. DR. ÇINAR EMİNE YENİ
- Al7075 ve Al6013 alüminyum malzemelerde delme operasyonlarındaki kesme parametrelerinin incelenmesi
Cutting parameters analyze at Al 7075 ve Al 6013 aluminium materials during drilling operations
AYŞEGÜL ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Makine MühendisliğiGazi ÜniversitesiMakine Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH DURAN