Galyumun polimer içerikli membranları kullanarak kobalt, nikel ve çinko ionlarından ayrılması
Полимер кармаган мембрананын жардамы менен галлийдин кобальт, никель жана цинк сыяктуу металлдардын иондорунан ажыратылышы
- Tez No: 615183
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN TUTKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Galyumun ekstraksiyonu, polimer içerikli membran, trioktil fosfin oksit (TOPO), plastikleştirici, 2-nitro fenil oktil eter (2-NPOE), 2-nitro fenil pentil eter (2-NPPE), asidik çözeltiler, baz membranlar CTA ve PVC
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Galyum metali tabiatta yaklaşık % 0.0015 olup, çok az bulunan bir metaldir. Galyumun çoğu genellikle alüminyum, çinko ve germanyumla birlikte bulunur. Son yıllarda galyum hem fotovoltaik pillerde ve hem de elektronik endüstrilerinde çok fazla kullanılmaktadır. Galyum tıp alanında da uygulama alanına sahiptir. Galyumun elektronik endüstrisinde büyük miktarda kullanımından ötürü, son zamanlarda ikincil kaynaklardan galyumun geri kazanımı ile ilgili prosesler geliştirilmiştir. Galyumun geriye kazanılması esas itibariyle solvent ekstraksiyonu ile yapılmaktadır. Büyük miktarlardaki organik çözücü ve ekstraktantların miktarını ve ekonomik yükü azaltmak amacıyla son zamanlarda solvent ekstraksiyonuna alternatif olacak destekli ve emülsiyon tipi sıvı membranlar geliştirilmiştir. Bu sıvı membran sistemlerinin endüstriyel uygulama alanı bulamaması, membranın düşük maliyet ve enerji tasarrufu sağlayıcı imkanlara sahip olmasına rağmen, stabilite azlığı sebebiyle gereken ilgiyi görememesinden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple son zamanlarda, membran stabilitesini ve ömrünü arttırmak amacıyla ''polimer içerikli membranlar'' (PİM'ler) geliştirilmiştir. PİM'ler bir ekstraktant, plastikleştirici ve bir de selüloz triasetat (CTA) veya polivinil klorür (PVC) gibi polimer matris içeren bir çözeltinin dökülmesinden oluşturulur. Bu çalışmada 100 mg/L Ga3+, 1000 mg/L Zn2+, 600 mg/L Co2+ ve 600 mg/L Ni2+ içeren bir sulu çözeltiden galyumun diğer iyonlardan TOPO ile hidroklorik asitli ortamdan seçici olarak ekstraksiyonu ve ayrılması deneysel olarak incelenmiştir. Galyumun ekstraksiyon hızına ve ayrılmasına etki eden membran bileşimi, plastikleştirici konsantrasyonu, TOPO konsantrasyonu, besleme çözeltisi HCl konsantrasyonu ve sıyırma çözeltisi HCl konsantrasyonu ve membran matrisini oluşturan CTA oranı gibi parametreler 'Polimer İçerikli Membranlar' ile deneysel olarak incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Акыркы жылдарда мембрана процесстери деңиз сууларынан ичме сууну алуудан газ аралашманын ажыратылышына чейинки кеңири ишке ашырылуучу актуалдуу маселе катары эсептелинип келүүдө. Учурда газдарды ажыратуу, медицина, таштанды сууларды тазалоо, терс осмос менен таза ичимдик сууларды иштетүү ж.б ыкмалар күндөн күнгө артууда. Мембрана аркылуу ажыратуу технологиясы эң маанилүүсү, бул потенциалдык энергия берүү процессине таянуу менен ишке ашат. Ажыратуу системасы акыркы жылдарда аз каржы жана көп пайдалуулук алып келиши менен бир топ утушка ээ болуп келүүдө. У.с мембраналардын эң маанилүү касиети жогорку селектив жана өткөрүмдүүлүк болуп эсептелинет. Акыркы убактарда мембраналарга ылайык ажыратуу методдор туруктуу суюк мембраналардын иштөө стабилдүүлүгү жогору болбогондуктан полимер кармаган мембранага болгон талап күчөгөн. Анткени анын бул мембрананы даярдоо ыкмасы оңой жана өтө жогору механикалык өзгөчөлүктөргө ээ. Металл иондорун тандап өткөрүү боюнча илим тармагында ажыратуу жана технология жаатында бул процесс өтө зор мааниге ээ болушу менен келечекте байма-бай өнүгөөрү анык. Ал эми полимер кармаган мембрананын өзгөчөлүгү анын металлды тандап өткөрүүсү жана массалык алмашуусунун жогорулашына түрткү болгон эксракциянын колдонулушуна түз пропорциялуу. Органикалык жана органикалык эмес заттардын активдүү өткөрүмдүүлүгүнө себеп болгон бул полимер, пластиктештирүүчү жана ташуучудан көз каранды. Мында полимер механикалык каршылык көрсөтүүчү, ал эми пластиктештирүүчү болсо ийкемдүүлүгнө жана ташүүчү зат молекуланын дифузялануусуна суюк фазаны пайда кылуу менен ишке ашат. Ташуучу заттын молекуласы тандалган заттын селектив өткөрүмдүүлүгүнө ылайыкташуу ачкычы катары кабылданылган. Полимер кармаган мембраналарды даярдоодо көбүн эсе поливинил хлорид же целлюлоза триацетат (ЦТА) полимердик матрица катары кошулат. Ал эми 2-
Benzer Tezler
- Asidik liç çözeltilerinden destekli sıvı membran prosesiyle galyumun ekstraksiyonu
Extraction of gallium from acidic leach solutions by supported liquid membrane process
ERDAL BAYIR
- Asidik çözeltilerden sıvı membranlarla galyumun ayrılması ve zenginleştirilmesi
Separation and concentration of gallium from acidic leach solutions by emulsion type liquid membranes
RECEP ALİ KUMBASAR
- Alümüna çözeltilerinden galyum iyonunun ekstraktif metodla elde edilmesi
Synthesis and application of extractant oxine-derivatives for the selective recovery of gallium from basic aluminate liquor
HAYATİ FİLİK
- Krom katkılı lityum spinal malzemelerde kızılötesi fosforesans özelliklerinin geliştirilmesi
Enhancement of infrared phosphorescence properties in lithium spinal materials with chromium doped
SİNAN BOSNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ SOLAK
DOÇ. DR. ESRA ALVEROĞLU DURUCU