Hatay ili arıcılık işletmelerinin etkinliklerinin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi
Evaluation of the efficiency of beekeeping enterprises in hatay province with data envelopment analysis
- Tez No: 619900
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAYİL SAFA GÜRCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoistatistik, Veteriner Hekimliği, Biostatistics, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Arıcılık faaliyeti, kırsal alandaki nüfusa ekonomik bir getiri sağlamasının yanı sıra, gerek doğal alanlarda gerekse tarım faaliyetinin yapıldığı alanlarda bitkisel tozlaşmaya katkı sağlaması ve doğal yaşamın sürdürülebilirliği bakımından hayati öneme sahiptir. Türkiye, arıcılık faaliyeti konusunda biyoçeşitlilik bakımından oldukça zengin ve avantajlı olmasına rağmen, çeşitli faktörlere bağlı olarak üretim potansiyelini yansıtamamaktadır. Türkiye'de arıcılık alanında işletmelerin teknik ve ekonomik özellikleri bakımından etkinliklerinin değerlendirildiği ve hangi faktörlerin bu etkinlikleri etkilediği ile ilgili çalışmaların sınırlı olduğu göz önüne alınarak, bu çalışma ile arıcılık işletmelerinin hem teknik hem de ekonomik açıdan etkinliklerinin ve etkinlik skorlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın materyalini, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı sistemine ve Hatay İli Arı Yetiştiricileri Birliği'ne kayıtlı ve aktif olarak faaliyet gösteren 554 işletmeden örneklem yoluyla seçilen 51 arıcılık işletmesinden alınan veriler oluşturmaktadır. Araştırma, 2017-2018 dönemini kapsamaktadır. Hatay ilinde arıcılık işletmelerinin etkinliklerinin hesaplanmasında veri zarflama analizinden yararlanılmıştır. VZA sonucunda etkin olan işletmeler süper etkinlik modeli yardımıyla tekrar sıralanmıştır. İşletmelerin etkinlik skorları üzerine etkileri olduğu düşünülen faktörlerin belirlenmesi amacıyla kesilmiş (truncated) regresyon analizinden yararlanılmıştır. İstatistiksel analizler için SPSS 14.01, Stata 12/MP4, MaxDEA 7 Basic ve DEA-Solver LV 8.0 paket programları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, arıcılık işletmeleri için hem teknik hem de ekonomik özelliklere bakarak, sahaya ve uygulamaya yönelik avantajlı olmasından dolayı girdi yönlü BCC-VZA modelinin diğer modellere göre kullanılabilir olduğu görülmüştür. Teknik özellikler açısından yapılan analizler sonucunda 'işletme sahibinin deneyimi', 'yetiştirilen arı ırkı', 'eğitim düzeyi' ve 'koloni sayısı' değişkenleri etkinlik üzerine önemli birer faktör olarak belirlenmiştir. Ekonomik özellikler açısından ise etkinlik üzerine önemli bir faktör bulunmamıştır.
Özet (Çeviri)
In addition to providing an economic return to the rural population, beekeeping is a vital importance in terms of contributing to vegetative pollination in both natural and agricultural areas and sustainability of natural life. Turkey, despite of being quite rich in terms of biodiversity and advantageous about beekeeping, can not reflect the potential production depending on various factors. In Turkey, the studies that evaluating the efficiency of beekeeping enterprises in terms of technical and economical properties and which factors affect on efficiency are limited. This study was aimed to determine both technical and economic efficiency in beekeeping enterprises and the factors affecting efficiency scores. In the current study, 51 beekeeping enterprises that selected through sampling from 554 active beekeeping enterprises and registered to the system of the Ministry of Food, Agriculture and Livestock and Hatay Province Beekeepers Association were used. The research was involved the 2017-2018 period. Data envelopment analysis was used to calculate the efficiency of beekeeping enterprises in Hatay province. The enterprises that were efficient as a result of DEA were reranked with super efficiency model. Truncated regression analysis was used to determine the factors that had effects on the efficiency scores of the enterprises. Statistical analyses were carried out using SPSS 14.01, Stata 12 / MP4, MaxDEA 7 Basic and DEA-Solver LV 8.0 softwares. As a result of this study, when it was examined both technical and economic properties for beekeeping enterprises, BCC-DEA model was practicable in comparison with other models because of its advantageous for field and practice. The results showed that 'experience of the beekeeper', 'bee breed', 'education level of beekeeper' and 'number of colony' variables were found to be statistically significant factors on efficiency of technical properties. No significant factors were found on efficiency of economic properties.
Benzer Tezler
- Arıcılık faaliyetlerinin ekonomik analizi: Bingöl ili örneği
Economic analysis of beekeeping activity: The case of Bingöl province
CANAN ÇİÇEK ARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiBingöl ÜniversitesiEkonomi ve Siyaset Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEŞİR KOÇ
- Hatay ili arıcılığının yapısal analizi
Structural analysis of beekeeping in Hatay province
YUSUF HALLAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZ GÜL
- Hatay ili ve ilçelerinde arı yetiştiricilerinin sosyo-ekonomik durumu ve arıcılığın teknik, yapısal özelliklerinin belirlenmesi
Determination of beekeepers' socio-economic situation, technic and structural specifications of beekeeping in Hatay city and towns
HANEFİ ZOBAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZİZ GÜL
- Arıcılık faaliyeti yapan işletmelerde ıpard desteklerinin etkisinin belirlenmesi; van ili örneği
The determination of impact evaluation of ipard support beekeeping business; the case study van province
COŞAR TOSUN
- Örgütsel adalet ile örgütsel yaratıcılık arasındaki ilişkide örgütsel sessizliğin aracılık rolü: Bursa ili otomotiv sektöründe bir araştırma
Mediating role of the organizational silence in the relationship between organizational justice and organizational creativity: A research in the automotive sector in Bursa
ÖMER FARUK COŞKUN