Abdullah b. Fûdî ve Ziyâ'ü't-Te'vîl Fî Meâni't-Tenzîl adlı tefsiri
Abdullah b. Fodio and his tafsir work named Diya 't-Ta'wil Fi Ma'ana at-Tanzil
- Tez No: 621218
- Danışmanlar: PROF. DR. LÜTFULLAH CEBECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Abdullah b. Fûdî, Sokoto, Nijerya'da tefsir, Ziy'â'ü't-Te'vîl fî Meâni't Tenzîl, tefsir ilmi, tefsir eserleri, Abdullah ibn Fodio, Dan Fodio, Sokoto, Tafsir in Nigeria, Diya 't-Ta'wil Fi Ma`ana at-Tanzil, Knowledge of tafsir, works of tafsir
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Sokoto devletinin ilk veziriazamı olan Abdullah b. Fûdî (1180-1245/1766-1829), 19. yüzyılda batı Afrika'nın İslam düşüncesini etkileyen önemli kişilerin başında gelmektedir. Ömrünü siyaset ve ilme adadığı altmış küsur yıldan sonra arkasında birçok ilmi eser bırakmıştır. Bu eserlerin en önemlilerinden biri, mushaf tertibine göre Kur'an-ı Kerim'in başından sonuna kadar tefsiri olan Ziyâ'ü't-te'vîl fî meâni't-tenzîl'dir. Nitekim, giriş ve iki bölümden oluşan çalışmamızın amacı Abdullah b. Fûdî ve ilgili eserini ilim dünyasına tanıtmaktır. Çalışmada literatür taraması ve içerik analizi yöntemi kullanılarak konu çeşitli yönlerinden incelenmiştir. Çalışmanın giriş kısmında tezin konusu, amacı, yöntemine yer verilmesinden sonra literatür değerlendirmesi yapılmıştır. Birinci bölümde Abdullah b. Fûdî'nin hayatı incelenmiş, onun siyasi ve ilmi şahsiyeti ortaya konulmuştur. Çalışmanın ana gövdesini oluşturan ikinci bölümde, Ziyâ'ü't-te'vîl fî meâni't-tenzîl hakkında genel bilgilere yer verildikten sonra kıraat, kelam ve fıkıh ilimleri açısından eser incelenmiştir. Bu eser yazılırken klasik eserlerden faydalanarak kaleme alındığı ortaya koyulmuştur. Verş kıraatini ön plana çıkararak mütevatir ve şaz kıraatlere yer veren İbn Fûdî, ayetlerin içerdiği farklı anlamları ortaya koymasının yanı sıra birçok yerde sadece farklı okunuşlar olduğuna dikkat çektiği tespit edilmiştir. Kelam konuları olarak, ilahiyat, nübüvvet ve sem'iyyat olmak üzere üç açıdan incelenen Ziyâ'ü't-Te'vîl 'de müellifin, ehli sünnet görüşlerini delillerle pekiştirdiği, Eş'ari anlayışıyla yaklaştığı, ehli sünnet çerçevesindeki görüşleri zikrettiği ve dışındaki zümrelerin delillerini redederek görüşlerini çürütmeye çalıştığı görülmüştür. Fıkıh konularda dört imamın ve zahirilerin sözlerine yer veren Abdullah b. Fûdî, genellikle Maliki görüşleri ön plana çıkardığı bulunmuştur. Mezheplerin ayete yönelik yorumlarını belirtmesinde de altı farklı metot izlediği ortaya konulmuştur. Ayrıca İbn Fûdî'nin ayetler bağlamında fıkıh usulü kaidelerinden istinbat ettiği tespit edilmiştir. İbadet, siyaset ve toplum hayatı konuları başlıkları altında örneklerle müfessirin bazı konulara yaklaşımı ortaya konulmuştur. Özgünlüğünü ortaya koymak amacıyla her üç konuda Ziyâ'ü't-Te'vîl ile kaynağı olan tefsir eserleri arasında mukayeseler yapılmıştır. Sonuç bölümünde ise çalışmada önemli bulguların özetlenmesi suretiyle üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
The first vizier of the Sokoto empire, Abdullah b. Fodio, was among those who influenced Islamic thoughts in 19th century West Africa. After over sixty years of life dedicated to politics and education, he left behind so many works on Islamic sciences. One of the most significant among them is Diya't-Ta'wil Fi Ma`ana at-Tanzil which is a book of tafsir, that contains the exegesis of the Qur'an from the beginning to the end. Thus, this study which consists of an introduction and two chapters aims to acquaint Abdullah b. Fodio and his work to the scholarship realm. The study used literature review and content analyses to address the topic from several angles. The introductory part of the study consists of the thesis's topic, purpose, methodology and appraisal of literatures. In chapter one, the life of Abdullah b. Fodio as a political figure and scholar was examined. The second chapter which constitutes the main study, comprises of a general overview of Diya 't-Ta'wil Fi Ma`ana at-Tanzil and an analysis of the work in terms of theology, qira'at and jurisprudence knowledge. It was established that several classic works were utilized as sources while it was written. It was also discovered that Ibn Fodio, while prioritising Warsh riwaya of recitation, stated the mutawatir recitations as well as shaz. Apart from using qiraat to expound varieties of meanings contained in verses, Ibn Fodio also chose to only point out difference in recitations in some cases. Upon examining Diya 't-Ta'wil on three theological topics namely divinity, prophethood and afterlife, it was discovered that the author supported views of Sunni school of thought, had an Ashari approach to issues, mentioned other Sunni views and refuted views of non-Sunni groups. In jurisprudence matters, it was discovered that Abdullah b. Fodio stated opinions of the four schools of thought as well as Dhahiris but generally prioritised those of Maliki. In addition, he had six different approaches to discussing these views. Furthermore, Ibn Fodio's act of deducting fundamental principles of Islamic jurisprudence from verses was also discovered. Consequently, the mufassir's approach to jurisprudent issues were presented under three headings namely worship, politics and societal matters. In order to prove its originality, comparisons were made between Diya 't-Ta'wil and tafsir works that served as its sources in the three subjects. Afterward, important findings of the study were summarily discussed in the conclusion chapter.
Benzer Tezler
- Abdullah B. Fudio'nun Ziyau't-te'vilin'de kiraat olgusu
منهج عبد الله بن فودي في القراءات في ضياء التأويل
MOHAMMED O M ALAZAMI
Doktora
Arapça
2022
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHADDİN DARTMA
- Abdullah İbn-i Fudi'nin tefsir yöntemi
The interparation method of 'Ziyâ al-Ta'weel fi Maani al-Tanzeel'
MOHAMED EL AMİNE DİARRASSOUBA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER ERBAŞ
- Abdullah b. ez-Zübeyr ve hadis rivayetleri
Başlık çevirisi yok
AHMET ER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH AYDINLI
- Abdullah b. Amir hayatı ve şahsiyeti
Abdullah b. Amir his life and personality
HALİME KÖMÜRCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
BiyografiSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TURAN YÜKSEL
- Abdullah b. ez-Zübeyr el-Humeydi ve Müsned'i
Abdullah b. az-Zubayr al-Humaydi and his ascription
A. KADİR EVGİN