Divan şiirinde güneş (XV-XVI. yy)
Sun in the divan poetry
- Tez No: 625300
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE DİLEK BATİSLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Divân şiiri, felek, yıldız, güneş, Divan poetry, fate, star, sun
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Güneş, yaşam döngüsünün devamlılığını sağlaması bakımından önemlidir. Dünya'da yaşam olabilmesi için belirli bir ısıya ihtiyaç vardır. Güneş'in ısı ve ışık kaynağı olması ona duyulan gereksinimi arttırmıştır. Divan şiirinde“güneş”çeşitli hayal ve benzetme unsurlarıyla kullanılmıştır. Şairler güneşi çoğunlukla ısısı ve parlaklığı dolayısıyla anmışlardır.“Divan Şiirinde Güneş”, adlı bu tezde XV. -XVI. yüzyıllara ait divanlardan seçilen örnek beyitlerden yola çıkılarak divan şiirinde“güneşin”yeri, kullanımı ve özellikleri tespit edilmiştir. Güneş sözcüğünün yanı sıra çalışmada bu sözcüğün eş anlamlılarına da yer verilmiş, kullanım sıklıkları belirlenmiştir. Bir gök cismi olarak güneşin özellikleri; İslamiyet'te, tasavvufta, mitolojide ve Türk kültüründeki yeri; din, tabiat ve sosyal hayattaki önemi; âşık ve sevgili ile ilgisi; divan şiirindeki kullanımı vb. hakkında seçilmiş olan 20 divanın taranmasıyla elde edilen malzemeden ve divan şiiri geleneğinden yararlanılarak güneşin divan şiirinin anlam dünyasındaki yeri ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir. Yapılan inceleme metin merkezli olup divanlardan seçilen örnek beyitler esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen divanlardan tespit edilen ilgili kelimelerin, divanlardaki kullanım sıklığına göre tablolar oluşturulmuştur. Çalışmanın sonunda bu tablolarda kelimelerin kullanımına dair sayısal dökümler verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Sun is important fort he durability of thelifecycle. Our planet needs certain amount of heat to have a life on it. The fact that sun is sorce of heat and light makes it more important.In Divan poetry, sun can be seen as variety of imaginery and similitude elements or sometimes with it sown scientific meaning.Poet usually refer sun for its brightness and warmness. In our research called 'Sun in Divan Poetry' it has been taken care to determine place, usage and features of sun based on the examples of Divan Poetry that belongs to poets from15th-16th centuries. And synonmys of 'sun' has been given a place as well as the word itself. Also, usageof these words had been searched and their similarities, differences and popularity of their usage had been mentioned. Characteristics of the Sun as a star; its place in Islam, mysticism, mytholog, and Turkish culture; its importance in religion, nature and social life; relationship with lover sand darlings in Divan Poetry has been tried to provide detailed information. The study was text centered and based on the selected couplets.Tables and figures were formed according to the number of related word detected in the selected divan. Statisical breakdowns are presented at the end of the study.
Benzer Tezler
- 15. yüzyıl klasik Türk şiirinde ah kavramı
15th century classical Turkish poetry ah propositions
FATIMA ZEYNEP TAŞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA BATUR
- Klasik öncesi dönem Türk şiirinde astroloji
Astrology in pre-classic Turkish poetry
HASAN ALİ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÜLEÇ
- Modern Türk şiirinde mistik düşünce
Mistyc consept in the modern Turk's poem
HALİL SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Muhibbî Divânı'nda kozmik unsurlar
Cosmic elements in Muhibbî Divân
ÖZLEM DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ
- Nedîm Dîvânı'nda saraylar ve sarayın mimarî unsurları
Palaces and architectural elements of the palace in Nedîm Dîvâni
GÖNÜL GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VİLDAN COŞKUN