Aşırı yorgunluk risk yönetiminin havayolu şirketlerinde uygulamasının değerlendirilmesi ve ekip atama problemine etkilerinin modellenmesi
Evaluation of fatigue risk management practices in airline companies and modeling their effects in crew rostering problem
- Tez No: 625443
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAKAN OKTAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sivil Havacılık, Civil Aviation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Dünyadaki en güvenli ulaşım hizmetlerinden birini sağlayan havacılık endüstrisinde uçuş emniyetine etki edebilecek riskler etkin bir şekilde yönetilmelidir. 7/24 işleyen bir endüstride çeşitli şekillerde insan performansını düşürerek tehlikeli olaylara veya kazalara neden olabilecek risklerden biri aşırı yorgunluktur ve iyi yönetilmesi gerekmektedir. Son yıllarda, aşırı yorgunluk ile ilgili kazanımları, emniyet ve risk yönetimi süreçleriyle birleştirerek,“Aşırı Yorgunluk Risk Yönetim Sistemi”kavramı oluşturulmuştur. Uçuş emniyeti ve maliyetler açısından havacılık sektöründe büyük öneme sahip diğer bir konu, etkin ekip planlamasıdır. Ekip çizelgeleme modelinde kısıtlarının fazlalığı, çözüme ayrılacak zamanın yetersizliği nedeniyle bu problemlerin çözümünde matematiksel modellerin kullanılması kaçınılmazdır. Havacılık kazalarının %70'den fazlasının insan hatasından kaynaklandığı ve aşırı yorgunluğun insan hatası ile doğrudan ilişkili olduğu göz önüne alındığında, havacılık operasyonlarında ekip atama modellerine Aşırı Yorgunluk Risk Yönetiminin dahil edilmesi büyük öneme sahiptir. Üç aşamadan oluşan bu tez çalışmasının ilk bölümünde havacılık organizasyonlarında risk yönetiminin unsurları ve öneminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde aşırı yorgunluk tanımı, takibi, neden ve etkileri ile aşırı yorgunluk risk yönetiminin unsurları hem literatürde kapsandığı şekilde, hem de Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı ve Avrupa Sivil Havacılık Emniyet Ajansı regülasyonları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Akademik çalışmalar ve regülasyon kıyaslamasına da yer verilerek hem havayollarındaki uygulamalara, hem de literatür çalışmalarına ışık tutulması hedeflenmiştir. Üçüncü ve son bölümde yer verilen literatür taramasında bu güne kadar çalışılan ekip atama problemlerinde aşırı yorgunluk unsurlarına yer verilmediği saptanmıştır. Bu kapsamda ekip atama problemine havacılıkta aşırı yorgunluk unsurlarının eklendiği, çıktıları farklı bir ölçeğe ihtiyaç duymadan değerlendirilebilen bir matematiksel model geliştirilmiştir. Böylelikle havayolu yöneticisinin gerekli ilave ekip sayısını kolaylıkla belirleyebilmesi, ekibin yorgunluk seviyesini değerlendirerek uçuş emniyetini arttırması hedeflenmiştir. Bir başka deyişle geliştirilen model ile aşırı yorgunluk riskinin hem pratik hem de ekonomik bir şekilde yönetilmesi amaçlanmıştır. Üçüncü bölümün sonunda ise örnek havayolu işletmesinden alınan veri setinin geliştirilen modele girişi yapılmış ve uçuş ekibinin uçuş saatleri ile hissedilen aşırı yorgunluk değerlerinin kıyaslamasına yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the aviation industry, which is one of the safest transportation services in the world, risks that can affect flight safety need to be managed efficiently. Fatigue is one of those risks that can cause dangerous cases or accidents in this 24/7 service industry by decreasing human performance in different ways. Therefore; it has to be managed well. In recent years, the term Fatigue Risk Management System has been created by combining outcomes of fatigue with safety and risk management processes. Another factor that has great importance for aviation sector in terms of flight safety and cost management is efficient crew planning. It is inevitable to use mathematical programming in crew scheduling model due to high number of limits and insufficient time to find solutions. Since more than 70 percent of accidents are caused by human error; incorporating Fatigue Risk Management elements into these programming languages has become a necessity in terms of flight safety. This dissertation consists of three chapters. In the first chapter, risk management elements in aviation organizations and their importance have been explained. In the second chapter, the definition of fatigue; fatigue monitoring; reasons and effects of fatigue, and the elements of fatigue risk managements have been evaluated both within the frame of existing literature and the regulations of International Civil Aviation Organization and European Civil Aviation Safety Agency. It has been aimed at providing an insight to practices in airlines and to studies in the literature by including a comparison between academic studies and regulations. According to the literature review, which is given in the third and the last chapter, since there are no elements of crew fatigue in the crew rostering problems have been studied so far, a mathematical model has been developed in which elements of fatigue in aviation was added into crew rostering problem, and the outcomes could be evaluated without requiring a different measure. Thus; it has been aimed at increasing flight safety by evaluating the fatigue level of crew and making fatigue risk management practical and economic through enabling the airline manager to define additional crew number easily. At the end of the last chapter, the data set taken from the sample airway is inserted in the model developed, and the pilots' fatigue level has been compared.
Benzer Tezler
- Yoğunluk entropisi yöntemiyle yağış tehlikesinin havza ölçeğinde değerlendirilmesi
Basin-scale distribution of rainfall hazard through intensity entropy method
FİLİZ VARGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAY BARAN
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Understanding social disparities through the practice of public transportation in post Covid-19 period, lessons from brussels, belgium
Covıd-19 sonrası sosyal eşitsizlikleri toplu taşıma pratikleri üzerinden anlamak, Brüksel, Belçika'dan dersler
CİHAT BALUKEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT
- Humanitarian assistance policies of the European Union towards syrian refugees in Turkey
Avrupa Birliği'nin Türkiye'deki Suriyeli mültecilere yönelik insani yardım politikaları
CANSU ÇELİKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK KALE LACK
- Hava trafik kontrol operasyonlarında aşırı yorgunluk risk yönetimi ve Türkiye'de mevcut durum
Fatigue risk management in air traffic control operations and current situation assesment in Turkey
ALKIM ORÇUN ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE SARILGAN