Sosyal tasarım: Tasarımcının vicdanına ve yeni sosyal rolüne yönelik nitel bir inceleme
Social design: A qualitative analysis oriented designer's conscience and new social role
- Tez No: 626605
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEVZAT BİLGE İSPİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Reklamcılık, Advertising
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Tasarım, yaratıcılık temelli bir eylem olarak toplumların değişim sürecinde doğrudan veya dolaylı olarak etkide bulunmaktadır. Burada toplumsal değişim için hangi tür etki davranışının gerekli olduğunu ayırt etmek önemlidir. Tasarım ile sosyal alanın inşası arasındaki bağın değişen biçimleri, tasarım önceliklerinin belirlenmesine zemin hazırlayan yeni yaklaşımları ortaya çıkarmıştır. Sosyal tasarım modeli, tasarımcıların içerik ve biçim üreticileri olarak tüketim değerlerinin üretiminden ziyade, insanın temel ihtiyaçlarını kavrayan, gerçekçi ve etik bir yaklaşımla kendisini yeniden konumlandırması gerektiğini göstermektedir. Ancak tasarımın sosyolojik bağlamını ele alan kuramsal çalışmalarda toplumsal değişim ve tasarımın makro ve mikro bağlantısı hala açık sorulardan biridir. Bu çalışmada yeni bir paradigma olarak sosyal sorumlu tasarım bakış açısının tasarım uygulayıcısındaki karşılığı ve etik süreci incelenmektedir. Bununla birlikte tasarımcının mevcut küresel üretim-tüketim ilişkisi içindeki konumunun ve potansiyelinin sorgulanmasıyla başlayan sürecin güncel uygulamalara yansımasına ilişkin yeni açıklamalar getirilmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla deneyimli tasarımcılarla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş; Türkiye'den 10, çeşitli Avrupa ülkelerinden 10 olmak üzere toplamda 20 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmelerde elde edilen araştırma verileri betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarında etik kaygıların rehberliğinde sorun çözme yöntemlerinin tespiti ve tamamlayıcı rolü tasvir edilerek bunların toplumsal nüfuz modeline dair bir yorumu sunulmaktadır. Tasarımcıların vicdan ve etik sorgulamaları, yeni sosyal rollerine ilişkin farkındalıkların geliştirilmesi ve sosyal duyarlılığın sağlanmasındaki önemini destekler niteliktedir. Ek olarak, etik sorgulamalarda estetik önceliklerden ziyade sosyo-ekonomik ve kültürel şartların belirleyici olduğu görülmektedir. Ancak üretim-tüketim süreçlerine eleştirel ve öz-sorumlu yaklaşımları değerlendirildiğinde taşıdıkları yüksek potansiyel kayda değer bulunsa da tasarımcı tarafından tetiklenecek olası sosyal değişim bakımından sosyal tasarım faaliyetlerine yansımasının sınırlı olduğu anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
As an activity based on creativity, design has direct and indirect impacts on the transformation of society. At this point, it is critical to identify impacts of what sort is necessary for societal transformation. Ever-changing forms of relations between design and social realm generates new approaches in establishing design privileges. Social design postulates that designers, as creators of forms and contents, have to focus on basic needs and position themselves in a realist and ethical standpoint, rather than proliferating consumption values. Nevertheless, theoretical studies on the sociological context of design have not yet achieved a definite formula for the correlation between societal change and micro and macro dimensions of design. The present study focuses on the influence of socially responsible design approach on design practitioners, and their ethical process. It also attempts to understand how the present position and potential of designers in global production-consumption complex would be questioned, and how such questioning would effect contemporary practices. During this study, the researcher conducted in-depth semi structured interviews with twenty senior designers, ten from Turkey, ten from various European countries; and the data was analyzed in a descriptive fashion. The findings of the research provide a commentary on the link between designers' ethical concerns and their problem solving methods, and on how such practice would diffuse into the society. Ethical and conscientious self-inquiries of design practitioners contribute to raising awareness about their social roles. Additionally, rather than aesthetical priorities, socio-economical and cultural conditions seem to determine the ethical stance. Designers do have a great potential with their critical and self-responsible approach towards production and consumption processes, however probable social change triggered by such approaches seem to be highly limited.
Benzer Tezler
- Soğuk şekillendirilmiş kirişlerin gövdesinde açılmış dairesel deliklerin eğilme davranışının etkisi: Sonlu eleman analizleri
Effect of flexural behavior of circular holes opened in the body of cold-formed beams: Finite element analyzes
EKİN ABANOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP YAMAN
DOÇ. DR. MAHYAR MAALI
- Türkiye'deki endüstriyel tasarım lisans eğitiminin sosyal inovasyon ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of industrial design undergraduate education in turkey and social innovation
SEYRAN GEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri Ürünleri TasarımıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDÜSSELAM SELAMİ ÇİFTER
- Görsel iletişim tasarım eğitiminde sosyal tasarımın gerekliliğine dair araştırma ve bir ders önerisi
An investigation and a course proposal on the necessity of social design in visual communication design education
NAZİK ÇELİK
Doktora
Türkçe
2014
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN TEPECİK
- Aptitudes and attitudes: Human-centred pedagogies in foundation design studios
Yetenekler ve tutumlar: Temel tasarım stüdyosunda, insan-merkezli eğitim
DESANTILA HYSA
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- Cumhuriyetten bugüne Türk tekstil endüstrisinde tasarım ve tasarımcının gelişimi
Design and designer's development in Turkish textile industry from the Turkish republic through today
NURAY ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
PROF. DR. DİLEK ALPAN