Functionality of counterfactual thinking in interpersonal and intergroup relationships
Karşıt olgusal düşünmenin kişilerarası ve gruplararası ilişkilerdeki işlevselliği
- Tez No: 630090
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLTEN ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Karşıt olgusal düşünme, işlevsel negatif duygular, yapıcı niyetler, kişilerarası ilişkiler, gruplar arası ilişkiler, Counterfactual thinking, functional negative emotions, reparative intentions, interpersonal conflicts, intergroup conflicts
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Bu tez çalışmasının ana amacı sosyal psikolojideki karşıt-olgusal düşünme kavramının Türkiye'deki araştırma alanının önünü açmak ve bu kavramla ilgili araştırma verisi elde etmektir. Diğer temel amaç ise bu kavramın kişilerarası ve gruplar arası ilişkilerdeki işlevselliğini test ederek karşıt olgusal düşünme literatüründeki daha evrensel bir boşluğun doldurulması amaçlanmaktır. Bu amaçlar doğrultusunda, üç farklı araştırma yapılmıştır. İlk olarak, Çalışma 1 (N = 1127) ile Negatif Olaylar için Karşıt Olgusal Düşünme Ölçeğinin (NOKODÖ; Rye ve ark., 2008) Türkçeye uyarlaması yapılmıştır. Ayrıca, yapı geçerliliği kapsamında ilgili ölçeğin ruminasyon, depresyon, öz-saygı, öz-yeterlilik ve iyimserlik-kötümserlik değişkenleri ile ilişkisi de test edilmiştir. Çalışma 2 (deneysel; N = 110) ile ise bireylerin yapıcı olma niyetleri ile olan ilişkisinde karşıt olgusal düşünme tiplerinin aralarında ne gibi farklılıklar olduğu incelenmiş ve kendini suçlama, pişmanlık ve suçluluk duygularının bu ilişkideki aracı rolleri araştırılmıştır. Çalışma 3'te (deneysel; N = 44), Çalışma 2'de keşfedilen karşıt olgusal düşünmenin işlevsel rolünün gruplar arası ilişkilere genelleyip genelleyemeyeceği sorgulanmıştır. Sonuçlara bakıldığında, Çalışma 1'deki doğrulayıcı faktör analizi iyi düzeyde uyum indeksleri ortaya çıkarmıştır. İç güvenilirlik, test-tekrar test güvenilirliği ve yapı geçerliliği analizlerinden elde edilen veriler de NOKODÖ'nün Türk örnekleminde kullanmak için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir. İlgili ölçeğin yukarıda bahsedilen diğer değişkenlerle olan ilişkileri de karşıt olgusal düşünmenin işlevsel ve işlevsel olmayan yanları yönünden tartışılmıştır. Ek olarak, Çalışma 3'te sadece yukarı yönlü öz-karşıt olgusal düşünme biçiminin kişilerarası ilişkilerdeki yapıcı niyetleri anlamlı şekilde açıkladığı bulunmuştur. Kendini suçlama, pişmanlık ve suçluluk negatif duygularının da bu anlamlı ilişkiye tam aracı değişken rolüyle açıkladıkları keşfedilmiştir. Son olarak, Çalışma 3 kolektif seviyedeki karşıt olgusal düşüncelerin hem ilgili negatif duygular üzerinde hem de gruplar arası çatışmalara yönelik yapıcı niyetler üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığını ortaya koymuştur. Elde edilen tüm bulgular ilgili alan yazındaki ilgili çalışmalar ve Karşıt Olgusal Düşüncenin İşlevselliği Teorisi ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this dissertation was to open the pave for counterfactual thinking research in Turkey. The second aim was to fulfill a broader gap in counterfactual thinking research, which is to examine the functionality of counterfactuals in both interpersonal and intergroup relationships. Three studies were conducted to serve these purposes. First, by the Study 1 (N = 1127), the Counterfactual Thinking for Negative Events Scale (CTNES; Rye, Cahoon, Ali, & Daftary, 2008) was adapted into Turkish. Its correlations with depression, rumination, self-esteem, self-efficacy, and optimism-pessimism were also tested. In the Study 2 (experimental; N = 110), differences between counterfactual types in relation to reparative intentions in interpersonal relations were questioned, and mediator roles of blame, regret, and quilt were examined in explaining this relationship. By the Study 3 (experimental; N = 44), based on the results of the Study 2, functionality of self-upward counterfactual thinking was investigated in intergroup relationships. In findings of Study 1, confirmatory factor analysis yielded good fit indices for the CTNES. Scores obtained from internal reliability, test-retest reliability, and construct validity also showed that the CTNES is a reliable and valid tool to use in Turkish sample. Correlations of the CTNES with other variables were also discussed in terms of functionality and dysfunctionality of counterfactuals. Moreover, Study 2 found out that only self-upward counterfactual thinking significantly predicted the reparative intentions in interpersonal relations, and negative emotions of blame, regret, and guilt mediated this relationship. Finally, Study 3 revealed that counterfactual thinking in intergroup level did not have any significant effect on both self-focused negative emotions and reparative intentions in intergroup conflicts. All findings were discussed in the light of the Functional Theory of Counterfactual Thinking and the related literature.
Benzer Tezler
- Kurumsal sosyal sorumluluk iletişiminde kurumsal sosyal sorumluluk raporlarının işlevi: Bankacılık sektörüne ilişkin bir alan araştırması
Functionality of corporate social responsibility reports in communication of corporate social responsibility: A field study in the banking industry
HİKMET CEYHUN GÖCENOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
İletişim BilimleriMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP FİLİZ PELTEKOĞLU
- Sık tüketim ürünlerinin ambalaj tasarımında işlevselliği 'çay bardağı ambalajı örneği'
Functionality of frequent consumption products in packaging design 'exampleof tea cup packaging
ÇAĞHAN AĞCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUTKU DİLEM ALPASLAN
- Seyahat acenteleri web sitelerinin işlevselliği: İçerik analizi ve tüketici değerlendirmeleri
Functionality of travel agents web sites: Content analysis and consumer evaluation
MEHMET YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TurizmMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN BAHAR
- Türkiye'de Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu'nun işlevselliği
Functionality of ombudsman Institution in Turkey
NECİP YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİT EMRAH BERİŞ
- Sosyal dayanıklı mahalle bağlamında kamusal açık alanların işlevselliği: Muğla-Menteşe örneği
Functionality of public open spaces in the context of social resilient neighborhood: Mugla-Mentese case
MERVE KIRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞAN BIÇKI