Predictors of executive function in early childhood: Urban and rural poverty
Erken çocukluk döneminde yönetici işlev becerilerinin yordayıcıları: Kentsel ve kırsal yoksulluk
- Tez No: 630238
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL KAZAK BERUMENT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gelişim Psikolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Yönetici işlev becerileri, çeşitli bilişsel beceriler (çalışan bellek, ketleyici kontrol ve zihinsel esneklik) için kullanılan genel bir terim olup amaç odaklı davranışlar için oldukça önemlidir. Çevresel veya bireysel faktörler yönetici işlev becerilerinin gelişimini etkilemektedir. Yoksulluk, yönetici işlev becerileri için bir risk faktörüdür; ancak, kentsel ve kırsal yoksulluğun etkileri farklı olabilmektedir. Bu çalışmada, yaşam koşulları ve ebeveynlik açısından kentsel ve kırsal yoksulluk farkları, kentsel ve kırsal yoksullukta yönetici işlev becerilerinin farklı olup olmadığı ve yönetici işlev becerilerinin yordayıcıları incelenmiştir. Katılımcılar, yoksulluk koşullarında yaşayan 241 anne-çocuk çiftidir. Çocukların yönetici işlev becerileri, Corsi iz sürme testi (görsel-uzamsal çalışan bellek), ileri ve geri sayı uzamı görevleri (sözel çalışan bellek), gece-gündüz görevi (ketleyici kontrol) ve boyut değiştirerek eşleme görevi (zihinsel esneklik) ile değerlendirilmiştir. Bulgular, kentsel ve kırsal yoksulluğun, yoksulluk düzeyi, ev ortamındaki uyaranlar, mahalle özellikleri ve annelerin çocuklarının eğitimi ile ilgili beklentileri açısından farklılaşırken; ebeveynlik, annelerin çocuklarıyla sohbetlerinin içerikleri ve çocuk gelişimine yönelik inançları açısından farklılaşmadığını göstermiştir. Kentsel ve kırsal yoksulluk, yönetici işlev becerileri açısından karşılaştırıldığında, çocukların yönetici işlev becerilerinin anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Ayrıca, çocukların yaşları, anasınıfına devam etme süreleri, alıcı dil becerileri ve çocukların algısal hassasiyeti yönetici işlev becerileri ile ilişkili bulunurken; kırsal-kentsel yoksulluk, annelerin pozitif ebeveynliği ile etkileşime girerek görsel çalışan bellek ve zihinsel esneklik becerileri ile ilişkilidir. Bulgular, Türkiye'de kırsal ve kentsel yoksulluğun farklılıklarını tanımlaması açısından önemliyken, yönetici işlevlerle ilgili gelecekteki çalışmalara yön vermesi beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Executive function (EF) is an umbrella term of cognitive processes (working memory, inhibition, mental set shifting), which are important for achieving goal-directed behaviors. Several contextual and child factors influence EF development. Poverty is a risk factor for EF skills; however, the effects of urban and rural poverty might be different. The current study examined the differences in urban and rural poverty in terms of living conditions and parenting, EF differences in urban and rural poverty, and predictors of EF. The participants were 241 children and their mothers living in poverty. Children's EF was assessed via Corsi block tapping (visuospatial WM), forward and backward digit span (verbal WM), day-and-night (inhibition), and dimensional change card sort (mental set-shifting) tasks. The results indicated that urban and rural poverty differed in terms of the poverty level (i.e., income, education), home stimulation, neighborhood quality, and mothers' expectations about children's educational attainment, whereas they were similar in terms of parenting, conversations with children and mothers' beliefs about child development. The comparison of urban-rural poverty in terms of EF showed that children living in urban and rural poverty were not significantly different in their EF skills. Moreover, children's age, duration of attending kindergarten, receptive vocabulary, and children's perceptual sensitivity were associated with children's EF; and urban-rural poverty interacted with mothers' positive parenting predicting children's verbal WM and mental set-shifting. The findings of the study are important for describing urban-rural poverty differences in Turkey, and the findings have implications for future studies.
Benzer Tezler
- Cognitive and social correlates of saving behavior in early childhood and adulthood
Erken çocukluk ve yetişkinlikte tutumluluk davranışının bilişsel beceri ve sosyal faktörler ile ilişkisi
EGE KAMBER
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ TAHİROĞLU
- Gelişimsel bir bakış açısı ile mülkiyet kavramının değerlendirilmesi
Evaluation of the concept of ownership from a developmental perspective
ZEYNEP ŞEN HASTAOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiEge ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKAN YILMAZ IRMAK
DOÇ. DR. FATMA CANSU PALA DEDEOĞLU
- Erken çocuklukta olmayan bir şeyi varmış gibi düşünebilme becerisinin yönetici zihinsel işlev ve duygusal becerilerle ilişkisi
Counterfactual thinking and its relation to executive functions and emotional functions in early childhood
DİLARA ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiEge ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜL BANU ÇENGELCİ ÖZEKES
- Şizofreni hastaları ve sağlıklı kardeşlerinin bilişsel fonksiyon, yüz tanıma becerisi ve düşünce-dil fonksiyonlarının sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması
Comparison of cognitive function, face recognition skills, thought and language function in schizophrenia patients, their healthy siblings and healthy controls
DERYA ÖKTEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriAbant İzzet Baysal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- Individual differences in young children's iconic gesture comprehension
Erken çocuklukta ikonik jest anlamadaki bireysel farklılıklar
IŞIL DOĞAN