Geri Dön

Rasih Divanı (inceleme-tenkitli metin-özel adlar dizini)

The Divvan of Rasih (research-edition critic-index of private names)

  1. Tez No: 63691
  2. Yazar: ÖZGE ÖZTEKİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TULGA OCAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1997
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 517

Özet

ÖZET Tezimizin konusunu, XVIII. yüzyılın ilk yarısında yetişen Rasih'in Divan'ı ve bu Divan'ın incelenmesi oluşturmaktadır. Divan Edebiyatı XVIII. yüzyılda“Mahallileşme Akımı ”nın etkisiyle halk zevkine yaklaşmış, günlük hayatı ve dolayısıyla günlük konuşma dilinin kelime ve deyimlerini almıştır. Bu yüzyıla gelinceye kadar Fuzuli, Baki, Nef i, Nabi gibi büyük Türk şairleri mükemmel divanlar oluşturdukları için kendilerinden sonra gelen şairler artık İran etkisinden çok kendi şairlerimizin etkisi altında kalmışlardır. XVIII. yüzyılın sanat anlayışı eskilerin devamı niteliğindedir. Şairler, söyleyebilecek yeni şeyler bulmakta zorlandıkları için kendilerini tam olarak gösterememişler, ortak kültürden gelen ortak malzemeyi kullanarak geleneği takip etmişlerdir. Ancak yüzyılın ilk yarısında dış dünyadan aldıklarını olduğu gibi veren, duygularındaki samimiyeti diline de yansıtan Nedim yetişmiştir. XVIII. yüzyılın ilk yansında yetişen şairlerden biri de Rasih'tir. Hayatı hakkında kaynaklarda kısa ve farklı bilgiler vardır. Doğum tarihi bilinmemekte, doğum yerinin ise, Sofya veya Balıkesir olduğu söylenmektedir. Ancak, en hacimli Divan nüshasının başlığının“Râsih Çelebi Sofyaveklinde olması ve eserin içinde“Sofya”kelimesinin geçtiği beyitlerden edindiğimiz fikir, Rasih'in Sofyalı olduğu yönündedir. Kaynakların bir kısmına göre Fatih devri kumandanlarından Zağanos Paşa soyundandır. Mısır Valisi Rami Mehmed Paşa'nın kâtibi olmuştur. Sofyalı ve Balıkesirli iki Rasih'in olma ihtimali, şairimizin ölüm yeri ve tarihinde çelişki yaratmaktadır. Rasih, Divan Edebiyatı nazım şekillerinden çoğunu kullanmış olmasına rağmen daha çok bir gazeli ile tanınmıştır. Dili oldukça yalındır. Dönemin "Mahallileşme Akımı'nın etkisiyle kullandığı Türkçe kelime ve deyimlerin çokluğu onu konuşma diline yakınlaştırmıştır. Bazı Arapça-Farsça11 kelimeleri günlük konuşma dilindeki bozulmuş halleriyle yazıya geçirmiştir. Uzun, zincirleme tamlamalara fazla yer vermemesine rağmen divan şiirinin klasik üslubundan da kopmamıştır. Gazellerinde genellikle konu bütünlüğü yoktur. Aynı gazeli içerisinde tasavvufi, aşıkane ve hikemi tarzda beyitler söylediği görülmektedir. Rasih, Divan şiirinin önde gelen sanatçılarından olmayıp, bir gazelinin matla* beyitinin dönemin ünlü şairi Nedim tarafından tazmin edilmesi ile bugüne ulaşmıştır. Nabi'nin hikemi tarzını andıran, devrinin toplumsal yargılarını aktardığı şiirler yazmış, onun ünlü bir gazeli ile aynı redif, vezin ve söyleyişte bir gazel de kendisi söylemiştir. Şairin dört eseri vardır. Bunlardan en önemlisi, bizim de üzerinde çalıştığımız Divan'ıdır. Ankara Milli Kütüphane'de bir, İstanbul Kütüphaneleri'nde iki nüsha olmak üzere toplam üç nüshasını bulabildiğimiz bu eser basılmamıştır. Elde ettiğimiz nüshalar arasındaki benzerlik ve farklılıklar karşılaştırmalı olarak verilmeye çalışılmış, böylece en doğru metni kurma hedeflenmiştir.

Özet (Çeviri)

İÜ SUMMARY The subject of our thesis covers mainly Diwan of Rasib, one of the poets at the beginings of the 18th century, and profound examination and study of his Diwan. İn 18th century, with the influence of Originality, Diwan literature approached popular pleasure and took daily life patterns with colloquial words and phrases. Up to this century, since greatest Turkish poets such as Fuzuli, Baki, Nefi, Nabi have written excellent diwans, poets who come later influenced by them, rather than Persian literature. Artistic perception in 18 century is the same as before. Since poets have difficulty to create new and original things, they could not prove their's worth and by using same material which is descended from same culture, they followed tradition in their works. Rasih is one of the poets, who grows up at the first half of the 18th century. From references, we have short and different informations about his life. His birth date is not known, his birth place is also mentioned as either Sofia or Balıkesir. However, in his Diwan manuscript which we take as a basis, there exist an expression in title and also in some several places where word ~ Sofia“ is emphasised For this reasons, we guess that he is from Sofia. According to one reference, he is descended from Zağanos Pasha who was the Fatih's commander. He became a secretary for Egypt governor Rami Mehmed Pasha. Possibility of being two Rasih either from Sof ia or Balıkesir makes a contradiction about his death place and date. Even though Rasih used many verse forms of Diwan literature, mainly he gains importance with one of his ghazeL His language is fairly simple and basic.He used some of Arabian and Persian words with their corrupted forms of the colloqial language. In this manner, he applied ”Originality" of hisIV time to own poems. Generally, there is no completeness of topic in his ghazel. Within same ghazel mystical, amorous and philosophical contents are mentioned together. Although Rasih is not the well known poet of Diwan literature, since one of his first rhymed distich ( matlac ) of ghazel was indemnified by Nedim who is the amous poet of that period, he come down to present day. Moreover, he wrote poems that resembles philosophical form of Nabi and gives description of social judgement of his period. He has four works. The most important one which we study is his Diwan. Totally, there exist three manuscripts, none of which is published, one in National Library in Ankara and two in Istanbul libraries. Comparison of similarities and differences of manuscripts that we can obtained is tried to be given in this thesis to construct a text as correct as possible-

Benzer Tezler

  1. Tez No

    113076

    Raşid (vakanüvis), hayatı, edebi kişiliği, Divan'ının tenkitli metni ve incelemesi

    Raşid (historian), his life, literal personality, criticised text of his Divan and its study

    FATİH GÜNAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    BiyografiTrakya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SÜREYYA A. BEYZADEOĞLU

  2. Tez No

    277335

    Diyarbakırlı Azmî ve Dîvânçesi (İnceleme-metin- indeks)

    Azmî from Diyarbakır and his Divançe (Survey-text-index)

    MEHMET DUYMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ORHAN KURTOĞLU

  3. Tez No

    172906

    Râşid (?-1310?-1892) ve dîvânı inceleme-tenkidli metin

    The divan of Râshid (?-1310/?-1892) and a study-a critical text

    KAMİLE ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. SELAMİ TURAN

  4. Tez No

    261536

    Eğrikapılı Mehmed Râsim ve divançesi (inceleme-metin)

    Egrikapili Mehmed Rasim and his diwanche (examination-text)

    YILMAZ ÖKSÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    El SanatlarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. İLHAN GENÇ

  5. Tez No

    533470

    Süleymaniye Kütüphanesi Zühdü Bey bölümü 00244 numarada kayıtlı şiir mecmuası (transkripsiyonlu metin-inceleme)

    The poetry journal under the name Zuhdu Bey with registry number 00244 in Suleymaniye Library (transcribed text-study)

    NAZAN AŞIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SAVAŞKAN CEM BAHADIR

Geri Dön