Ayaş ilçesi Oltan köyü gelenekleri, kına adetleri ve kına türküleri
The Wedding rituals, 'Kına' rituals and songs of the Oltan village of Ayaş town
- Tez No: 63692
- Danışmanlar: DOÇ. ERTUĞRUL BAYRAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Müzik, Folklore, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Folklor ve Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
m ÖZET Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara Devlet Konservatuvarı Müzikoloji Bölümü Etnomüzikoloji ve Folklor Anabilim Dalı'nda yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, Kasım 1995-Aralık 1996 tarihleri arasında yapılmıştır. Ayrıca bu çalışmada; bütünüyle katılımcı gözlem ve görüşme tekniği kullanılmış, objektiflik ilkelerine bağlı kalınmıştır. Çalışmanın konusunu; Ayaş İlçesi, Oltan Köyü Düğün Gelenekleri, Kına Adetleri ve Kına Türküleri oluşturmaktadır. Ankara ili çevresinde yapılan araştırmaların yok denilecek kadar az olması, bu tip çalışmaların gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Sosyo ekonomik koşulların sürekli değişmesinin yarattığı zorlukların yaşam biçimini etkilemesi, kültürel değerlerimizin yok olmasına katkıda bulunmaktadır. Bu çalışma, zengin maddi ve manevi kültürel değerlere sahip olan ülkemizde, kentleşme sonucunda kaybolmaya yüz tutan değerlerin ortaya çıkarılarak, bu alanda yapılan bilimsel çalışmalara katkı sağlaması ve gelecek kuşaklara aktarılması açısından önem taşımaktadır. Ayrıca Ayaş ilçesinde bir süre kaymakamlık yapan Mehmet Aldan'ın 1965 yılında yaptığı incelemeleri yayınladığı“Türlü Yönleriyle Ayaş”isimli kitabında tespit ettiği kültürel değerlerin, günümüzdeki uygulamalarıyla geçen 31 yıl içindeki benzerlik ve değişikliklerini belirlemek, bu çalışmanın önemini arttırmaktadır. Çalışmanın I. bölümünde Ayaş ilçesiyle ilgili, II. bölümde de Oltan köyü ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. III. bölümde geçmişten günümüze kadar geçen süre içinde Türk toplumundaki evlenme biçimleri açıklanmış ve IV. bölümde ise yörede evlenme ile ilgili işlem ve gelenekler ele alınmıştır. Ekonomik koşulların yarattığı zorluklar nedeniyle maddi ve manevi alandaki kültürel değerlerimiz günden güne kaybolmaya yüz tutmaktadır. Söz konusu değerlerimizden biri olan düğün gelenekleri, özellikle kırsalbölgelerde en göz alıcı törenlerdir. Çalışmanın konusunu oluşturan yörede düğünler, davullu ve davulsuz olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kaynak kişilerce artık yapılmadığı söylenen davullu düğüne çalışma süresince rastlanmamıştır. Ancak davullu düğünlere dair bilgiler, kaynak kişilerden ve kitaplardan elde edilerek açıklanmıştır.“Sinsin”adı verilen bir halk oyununun oynandığı ve“köçek”oynatmanın adet olduğu davullu düğünler, genellikle dört gün sürmekte idi. Davulsuz düğünler ise, halen üç gün devam etmektedir. Gözlemlenen düğün, davulsuz düğün türünden olup, üç gün sürmektedir. Düğün, genellikle Cuma günü“düğün kurma”adı altında nişan töreniyle başlamaktadır. Ancak yörede, nişan adı altında uygulanan işlemler, kentlerdeki uygulamalarından farklı olarak gerçekleştirilmektedir. Cumartesi günü gündüz çeyiz, kız evinde sergilenmekte, aynı günün akşamı, yine kız evinde kına gecesi düzenlenmektedir. Kına gecesinde, teypten çalınan müzik eşliğinde oynanmakla birlikte, kına yakılırken gelini ağlatmak amacıyla, ayrılığı ve kederi vurgulayan hüzünlü sözler içeren ilahiler söylenmektedir. Bunun yanı sıra kına gecesinde, ülkemizin diğer bölgelerinde pek rastlanmayan bir adet de“gelin uyutma”törenidir. Söz konusu törende gelinle sağdıcı, ortaya serilen bir yatağa yatırılarak, üstleri Örtülmekte ve üzerlerine vurmak suretiyle“nenni”(ninni) okunmaktadır. Düğünün son günü olan Pazar günü öğlen, gelin, kız evinden oğlan evine getirilmekte ve akşam, gelinle damadın gerdeğe girmesiyle düğün son bulmaktadır. Sonuç, Kaynakça ve Ekler ise tezin son kısmını oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY This study, prepared as a master's thesis for Ethnomusicology and Folklore Division of Musicology Departmant of the Ankara State Conservatory of Hacettepe University Social Sciences Institute, had been performed between November 1995 and December 1996; completely involving participant observation and interview technique is used and the objectivity principle is always kept in mind. The subject of the study is about the wedding rituals,“Kına”rituals and songs of the Oltan village of Ayaş town. The small number of such studies near Ankara reveals the necessity of this kind of studies. The effect of the difficulties created by the changing socio-economic conditions on the life style lead to the loss of our cultural values. The disappearing cultural values in our country which is so rich in them, as a result of civilization are aimed to extracting so as to help to the studies performed in this area and to inherit them to other generations. Also defining the changing parts of the cultural values when compared to a book by Mehmet Aldan who is the an old 'kaymakam' of the Ayaş town is an other important aspect of this study. In the first part of this study, knowledge about Ayaş town, and the second part; knowledge about Oltan village is given. In the third part; the wedding styles among the Turkish people in time is described and finally in the fourth part, the rituals and operations about wedding are dealt with. Our cultural values is beeing disappeared each day as a result of the economic difficulties. One of these is wedding rituals, which is the most interesting one in especially village district. In the district, where the study is caried out, the wedding ceremonies are divided into two, as being“with drums”and“without drums”. The second one, which is said by some peopleto be disappeared, had not been seen drums the study interval, but knowledge about this kinds of wedding is found out from source people or books. These weddings used to last for four days; during which a folk-dance called“sinsin”were performed and made dancers called“köçek”used to dance ritually. The observed wedding ceremony was a“drumless”one; which lasts for three days in present time. The wedding ceremony usually being with a“nişan”(engagement) ceremony called“düğün kurma”(to construct the wedding) in a Friday. However, the operations carried out in the name of“engagement”differs from the operations of engagement in the city. In the following Saturday“çeyiz”is being exhibited in bride's house, in the same evening“kına gecesi”is carried out in the same house. In“kına gecesi”even the folk dances are performed by the music from a casette- player, when“kına”is put on the bride's hands, sorrowful songs (religious), which includes lyrics mentioning about seperation and gloom are sang in order to make her cry. Also“gelin uyutma”(to get bride sleeping) is another ritual in this“kına gecesi”, which is not seen in other parts of our country. In this ceremony; the bride and her“sağdıç”lie in a bed, put in the center of the room; the other put on something to cover on them and a lullaby is sang at the same time, while hitting on them. In Sunday, which is the final day of the ceremony, the bride is brought to the house of his husband; in the afternoon the wedding ceremony is completed by leaving the bride and her husband alone (gerdek). Conclusion, appendics and notes make up the last part of the study.
Benzer Tezler
- Toplumsal uygulamalar açısından Ayaş mutfağı
Ayas cuisine in terms of social applications
ELA KAMURAN AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PERVİN ERGUN
- Sebze üretiminde kadınların iş gücüne ve kararlara katılımını etkileyen faktörlerin analizi; Ankara ili Ayaş ilçesi örneği
Analysis of factors affecting women's participation in workforce and decision-making in vegetable production; the case of Ayaş district of Ankara province
ÇİĞDEM ÇABUK
- Ankara (Ayaş) koşullarında bazı ahududu çeşitlerinin tomurcuk yapıları ve floral gelişme devrelerinin belirlenmesi
Bud formation and floral development stages in some raspberry cultivars in Ankara (Ayaş) conditions
SADİYE PERAL EYDURAN
- Ankara ili Ayaş ilçesi civarındaki taş ve kum ocaklarının doğal radyoaktiviteye olan katkısının incelenmesi
The investigation of the effect of quarrying and stone mining on the natural radioactivity in the Ayaş district of Ankara
KADRİ FURKAN NAZIR
- Ankara İli, Ayaş İlçesi, Balçiçek Evi Restorasyon Önerisi
Restoration Proposal Of The 'Balçiçek House' in Ayaş District, Ankara-Turkey
UMUT İNCİ