Karga ve yarasa tabanlı algoritmaların yeni versiyonlarının geliştirilmesi ve performanslarının değerlendirilmesi
Development of new versions of crow and bat based algorithms and evaluation of their performance
- Tez No: 637635
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA DANACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Meta-Sezgisel, Karga Arama Algoritması, Yarasa Algoritması, Benchmark Fonksiyonları, Gezgin Satıcı Problemi, Meta-heuristic, Crow Search Algorithm, Bat Algorithm, Benchmark Functions, Traveling Salesman Problem
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Parçacık Sürü Optimizasyonu (PSO), Genetik Algoritma (GA) ve diğer algoritmalar gibi meta-sezgisel algoritmalar, birçok zorlu optimizasyon problemini çözmek için güçlü ve ünlü yöntemlerdir. Bu çalışmada iki ayrı algoritma geliştirilmiş ve popüler test problemlerinden Benchmark ve gezgin satıcı problemlerine uygulanmıştır. Bu tezdeki ilk çalışmada, Hibrit Karga Arama Yarasa Algoritması (Hybrid Crow Search BAT Algorithm, HCSBA) adlı yeni bir hibrit algoritması önerilmiştir. Bu çalışmada, Karga Arama Algoritması (Crow Search Algorithm CSA)na ait farkındalık faktörü ve rakip kargayı izleme özellikleri ve Yarasa Algoritması (Bat Algorithm BA)'na ait ses yüksekliği ve yerel arama özelliklerine ek olarak sürünün bireylerinin konumlarını güncellemek için kuantum davranışlı PSO denklemleri kullanılarak Hibrit Karga Arama Yarasa Algoritması (Hybrid Crow Search BAT Algorithm, HCSBA) adlı yeni bir hibrit model geliştirilmiştir. Burada geliştirilen hibrit model ile hem yerel optimumdan kaçınma hem de global optimumu yakalamak için algoritmanın keşif ve sömürü yetenekleri arasında uygun bir denge kurulmuştur. Geliştirilen model benchmark problemleriyle test edilerek literatürde yer alan Genetik Algoritma (GA), Parçacık Sürü Optimizasyon (PSO), Diferansiyel Gelişim (DE), Guguk Arama (CS) ve Ateşböceği Algoritması (FA) vb. ile kıyaslanmış ve literatürde yer diğer literatürdeki tanınmış meta-sezgisel yöntemlere kıyasla çok başarılı ve rekabetçi bir çözüm sağladığı görünmüştür. Bu tezdeki ikinci temel çalışmada, gezgin satıcı problemini (Travelling Salesman Problem, TSP) çözmek için Karga Arama Algoritması (CSA) kullanılmıştır. Karga Arama Algoritması genelde süreklilik içeren optimizasyon problemlerini çözmek için kullanılmakta iken bu çalışmada Hamming mesafesi ve 2-opt algoritması kullanılarak süreklilik içermeyen gezgin satıcı gibi kombinatorial problemlerin çözümüne uyarlamak için Ayrık Karga Algoritması geliştirilmiştir. İlk defa TSP çözümleri için uygulanan Ayrık Karga Algoritması ile yapılan çalışmada 15 adet farklı TSP problemine çözüm üretilmiştir. Elde edilen sonuçlar ve diğer iyi bilinen algoritmalardan Tepe Tırmanışı (Hill Climbing HC), Yerel Arama (Local Search LS), Tavlama Algoritması (Simulated Annealing SA), Tabu Arama (Tabu Search TS), Kanguru Algoritması (Kangro Search KA), Yapay Arı Kolonisi (Artificial Bee Colony ABC), Genetik Algoritma (Genetic Algorithm GA) ve Karınca Kolonisi Opytimizasyonu Algoritması (Ant Colony Optimization ACO) ile kıyaslanmış ve çok başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Meta-heuristic algorithms such as Particle Swarm Optimization (PSO), Genetic Algorithm (GA) and other algorithms are powerful and famous methods to solve many difficult optimization problems. In this thesis two main algorithms were suggested and developed and applied to solve Benchmark problems and Travelling Salesman Problem. In the first study a new hybrid algorithm called Hybrid Crow Search BAT Algorithm, HCSBA is proposed. In this study, using the quantum behavior PSO equations to update the positions of the flock individuals, in addition to pursuing other swarm members feature and the awareness factor of Crow Search Algorithm (Crow Search Algorithm CSA) and the loudness and local search features of Bat Algorithm (Bat Algorithm BA). With the hybrid model developed in this thesis, an appropriate balance has been established between the exploration and exploitation capabilities of the algorithm to avoid local optimum and to achieve the global optimum. The developed model has been tested with benchmark problems and compared with Genetic Algorithm (GA), Particle Swarm Optimization (PSO), Differential Development (DE), Cuckoo Search (CS) and Firefly Algorithm (FA) etc. algorithms in the literature, and it has been found to provide a very successful and competitive solution compared to other well-known meta-heuristic methods in the literature. The second study in this thesis deals with the Travelling Salesman Problem (TSP) with metaheuristics which is the most general class of the stochastic optimization techniques. The TSP is a NP-hard problem in the optimization field. District Crow Search Algorithm (DCSA) was developed and used to solve TSP. To achieve this goal, Hamming distance and 2-opt algorithm were used. DCSA was applied for the first time for 15 TSP problems and the results were compared with other well-known algorithms (Hill Climbing HC, Local Search LS, Simulated Annealing SA, Tabu Search (TS), Kangaroo Algorithm (KA), Artificial Bee). The new developed DSCA appears to provide a very successful and competitive results.
Benzer Tezler
- Meta-analysis of microRNA and gene selection using machine learning
Makine öğrenmesi kullanarak microRNA meta-analizi ve gen seçimi
ELNAZ PASHAEI
Doktora
İngilizce
2017
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolYıldız Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN AYDIN
- FV sistemler için kısmi gölge koşullarını yönetebilen yarasa algoritması tabanlı maksimum güç noktası izleyici tasarımı ve gerçekleştirilmesi
Design and implementation of the bat algorithm based maximum power point tracker that able to manage partial shadow conditions for PV systems
MUAMMER KADİR KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2020
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKarabük ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN DEMİREL
- Bina ve köprü tipi yapılarda pasif yapısal kontrol sistemlerin sezgisel algoritmalar ile optimizasyonu
Optimum desing of passive control systems in building and bridge structures using metaheuristic search algorithms
ALİ ERDEM ÇERÇEVİK
Doktora
Türkçe
2019
İnşaat MühendisliğiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR AVŞAR
- A modified whale optimizations algorithm for bin packing problems
Güncellenmiş balina optimizasyonu algoritmasının kutu paketleme problemine uygulanması
AHMED NOORİ AL-GBURI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolErciyes ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA DANACI
- Paketli içecek ürünlerinde c vitamini düzeyinin yüksek performanslı sıvı kromatografisi ile belirlenmesi
Determination of vitamine c in packaged beverage products by high-performance liquid chromatography
SÜMEYYE HÜDA KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YAMAN