Tribenzoazaacepentalenide anion: Discovery of an unusually planar aromatic compound
Tribenzoazaasepentalenit anyonu: Olağandışı düzlemsel aromatik bileşiğin keşfi̇
- Tez No: 640227
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRULLAH GÖRKEM GÜNBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Fullerenlerin keşfini takiben, düzlemsel olmayan aromatik yapıların sentezi kimya alanında büyük ilgi topladı ve bu materyaller sentetik kimyacılar arasında önemli bir hedef haline geldi. Dihidroasepentalenediide, asepentalene'in dianyonu geniş çapta aranan hedeflerden biri olup 1986 yılında trikuinasenden başlanarak sentezlenmiştir. Trikuinasenin kendisi dodekahedranın teorik öncüsü olması ve muhtemel homoaromatikliği nedeniyle önemli miktarda ilgi çekmiştir. Trikuinasen yapısının pek çok türevi sentezlenmesine karşın hetero-analogları uzun zaman sonraya kadar ilgi çekmemiştir. Mascal grubu oksijen ve azot içeren türevlerinin sentezini ilk fark edenler oldular. Bu moleküller dikkat çekici yapısal özellikler ve reaktivite göstermektedir. Tribenzotrikuinasen yapısı da geniş çapta incelenmiş, trikuinasen gibi pek çok türevi yıllar içinde keşfedilmiştir. Buna rağmen hetero-analoglarının şu güne kadar üzerinde çalışılmamıştır. Bu çalışma azot analoğu, tribenzoazatrikuinasenin ve aromatik anyonu tribenzoazaasepentalenitin gerçekleştirilmesi üzerine olan çabamızı tanımlamaktadır. Tribenzoazatrikuinasenin sentezi başarılı olarak ticari olarak satılan 5-dibenzosuberenone molekülünden, dikkate değer halkalaşma/hidrojenlendirme reaksiyonu içeren 8 basamakta tamamlanmıştır. 22 Aromatik anyon tribenzoazaasepentalenit, varlığı başarılı bir şekilde düşük dereceli NMR deneyleriyle gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
With the discovery of fullerenes, the interest in synthesis of non-planar aromatic compounds increased significantly and these types of materials became important targets among the synthetic chemistry community. The dihydroacepentalenediide, the dianion of acepentalene was one of the widely sought targets which was synthesized in 1986 starting from triquinacene. Triquinacene itself also attracted significant attention due being potential precursor of dodecahedrane and possible homoaromaticity it might possess. Although many derivatives of triquinacene structure has been synthesized, hetero-analogues of the compound did not get attention until much later. The Mascal group was the first to realize the synthesis of nitrogen and oxygen containing derivatives where both showed remarkable structural properties and reactivities. The tribenzotriquinacene was also widely examined similar to triquinacene and many derivatives were realized over the years. Yet its heteroanalogues have never been studied. This study describes our efforts for nitrogen analogue, tribenzoazatriquinacene and its aromatic anion tribenzoazaacepentalenide. Tribenzoazatriquinacene was successfully synthesized starting from commercially available 5-dibenzosuberenone in 8 steps, including a remarkable cascade of cyclization/hydrogenation reaction. The existence of the corresponding 22 aromatic anion, tribenzoazaacepentalenide, was also successfully shown via a low-temperature NMR experiment.