Şeyhülislâm Bâlîzâde Mustafa Efendi'nin el-Ehâdîsü'l-Merviyye an Ebî Eyyûb el-Ensârî adlı eserinin tahkikli neşri
Analyzed edition of Shaikh al-İslam Bâlizâde Mustafa Efendi's work titled el-Ehâdîsü'l Merviyya an Ebî Eyyûb el-Ensârî
- Tez No: 640477
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHREDDİN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Osmanlı dönemindeki ilmi çalışmaların, hemen hemen her alanda İslam literatürüne yaptığı katkı tartışılmaz bir gerçektir. XI/XVII. yüzyılda yaşayan ve IV. Mehmed (1648-1687) dönemi Şeyhülislâmlarından olan Bâlîzâde Mustafa Efendi (ö. 1073/1662) de İslam literatürüne katkı yapmış büyük bir ilim ve devlet adamıdır. Mustafa Efendi, başta fıkıh ve hadis olmak üzere birçok alanda eserler kaleme almıştır. Çalışmamızda, Osmanlı Devleti'nin dînî vazife bakımından en üst mertebesi olan Şeyhülislâmlık görevinde bulunmuş böylesi bir İslâm âliminin, Ebû Eyyûb el-Ensârî tarafından rivayet edilen hadisleri derlediği el-Ehâdîsü'l-merviyye 'an Ebî Eyyûb el-Ensârî adlı eserinin tahkikli neşri yapılarak literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. Böylelikle hem Şeyhülislâm Bâlîzâde Mustafa Efendi'nin biyografisine dönük yetersiz ve dağınık çalışmalara katkı sunulması hem de kaleme aldığı bu önemli eserin ilk defa tahkikli neşri vesilesiyle hadis literatürüne katkı sağlanması planlanmıştır. İslâm medeniyetinin“İkinci Klasik Dönemi”olarak adlandırılabilecek olan VII/XIII.-XIII/XIX. yüzyılları arasında yapılan çalışmaların, entelektüel birikimin gereği gibi araştırma mevzu edilmemesi ve bu dönemde çalışılması gereken ilmî ve fikrî pek çok eserin varlığı, bu çalışmanın hayata geçirilmesini önemli kılmaktadır. Araştırmanın konusu olması hasebiyle özellikle Hadis alanı başta olmak üzere birçok alanda yazılmış değerli eserler, kütüphanelerin tozlu raflarına mahkûm edilmiştir. Bu eserlerin tahkik edilerek hem eser hakkında hem müellifi hakkında hem de eserin yazıldığı dönemim ilmî ortamının tanınması hakkında bilgiler toplanması, bu alanda araştırmalar yapmak noktasında bir hayli önemi hâizdir. Bu doğrultuda Şeyhülislâmlık yapmış bir âlimin, Osmanlı topraklarına kadar ulaşarak buraya defnedilmiş Ebû Eyyûb el-Ensârî (ö. 49/669) gibi önde gelen bir sahâbînin rivayetlerini derlediği bir eser üzerinde çalışarak tahkikli neşrini yapmak bu araştırmanın önemli motivasyon kaynaklarından biridir. Araştırmaya özgün değer katan hususların başında, bu konuda müstakil ve kapsamlı bir yüksek lisans, doktora tezi veya farklı herhangi bir çalışmanın bulunmaması gelmektedir. Zira tespit edilebildiği kadarıyla Bâlîzâde'nin telif ettiği eserlerden hiçbirisi tahkik edilmemiştir.
Özet (Çeviri)
The contribution of scientific studies in the Ottoman period to Islamic literature in almost every field is an indisputable fact. Bâlîzâde Mustafa Efendi (1073/1662), one of the Sheikh-ul Islâms of Mehmed IV (1648-1687) period, who lived in the XI/XVII century is a great scientist and statesman, contributing to the Islamic literature. Mustafa Efendi wrote books in many fields, especially fiqh and hadith. In our study, it is aimed to analyze the published work of such an Islamic scholar, as a Sheikh-ul-Islam, the highest level of religious duty in the Ottoman Empire, called al-Ehâdîsü'l-merviyye an Ebî Eyyûb el-Ensârî, which compiled the hadiths narrated by Abu Ayyub al-Ansari, and bring it to the literatüre. Thus, it is planned to contribute to the inadequate and scattered studies on the biography of Sheikh-ul Islâm Bâlîzâde Mustafa Efendi, and to contribute to the hadith literatüre, for the first time, through the editorial publication of this important work he wrote. The fact that the studies carried out between the VII/XIII-XIII/XIX centuries, which can be called the“Second Classical Period”of Islamic civilization, are not the subject of research as required by intellectual accumulation and the existence of many scientific and intellectual works that should be studied in this period makes it important to implement our study. Due to the fact that it is the subject of the research, valuable works written in many fields, especially in the field of Hadith, were left to the dusty shelves of libraries. To collect information about the work, its author and the scientific environment of the period in which the books were written, by analyzing them, is of a great importance in order to make investigation in the field. In this context, one of the important motivation resources of this research is to study and publish a work in which a scholar who was a Sheikh al-Islam compiling the narrations of a prominent Sahabe, such as Abu Ayyub al-Ansari (49/669), who reached the Ottoman lands and was buried there. The main thing that adds original value to the research is the absence of an independent and comprehensive master's, doctoral thesis or any other study on this subject because, as far as determined, none of the works written by Bâlîzâde have been investigated.
Benzer Tezler
- 17. yüzyıl şeyhülislamlarından Bâlîzâde Mustafa Efendi ve elden verdiği fetvâları
Bâlizâde Mustafa Efendi, one of the 17th century sheikh-ul-islams, and his fatwas by hand
ASEL EBRAR DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN OKUR
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda aşk
Love is Şeyhülislâm Yahyâ Divânı
YELİZ YASAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MÜBERRA GÜRGENDERELİ
- Şeyhülislam Ebüssuûd Efendi'nin fetvaları bağlamında Osmanlı hukukunda yetimler
Orphan in Ottoman law in the context of the fatwas of Şeyhülislam Ebüssuûd Efendi̇
ERCAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İNANIR
- Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi'nin Fetva mecmuası ve tahlili
Fatwa Journal of Sheikh al-Islam Hodja Sâdeddin Efendi and analysis
RABİA SALUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAYA
- Şeyhülislâm Yahyâ, Cevrî, nedîm dîvânlarında gönül
Heart in the divans of Şeyhülislâm Yahyâ, Cevrî, Nedîm
REYHAN KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİ OKÇU