Geri Dön

Türkiye'de tecrit altındaki şempanzelerde sosyal ve biyolojik kökenli davranışlar

Social and biological behaviors of captive chimpanzees in Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 645265
  2. Yazar: SEMA YILMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DERYA ATAMTÜRK DUYAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Antropoloji, Anthropology
  6. Anahtar Kelimeler: primatoloji, etoloji, şempanze, Pan troglodytes, hayvanat bahçesi, primatology, ethology, chimpanzee, Pan troglodytes, zoological garden
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 116

Özet

İnsanın, kuyruksuz büyük maymunlar arasında yaşayan en yakın akrabası olan şempanzeler hem morfolojik hem davranışsal benzerlikleri bakımından primatoloji çalışmalarında öne çıkmaktadır. Şempanzelerle ilgili uzun süreli gözlemler ilk olarak doğada başlamış olmasına karşın günümüzde modern hayvanat bahçeleri ve araştırma merkezlerinde yapılan çalışmalar primatlarla ilgili bilgi dağarcığının gelişmesine olanak sağlamıştır. Ne var ki Türkiye'de tecrit altında barınan primat türlerinin davranışlarını anlamayı hedefleyen çalışmalar mevcut değildir. Bu bağlamda çalışmanın birincil hedefi Türkiye'deki hayvanat bahçelerinde barınan şempanzelerin davranış örüntülerinin gözlemleyerek biyolojik ve sosyal temellerini incelemeyi amaçlamaktadır. Darıca Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi'nde (FYZoo) barınan altı şempanze (Pan troglodytes), sosyal ve biyolojik kökenli davranışlarının tespit edilmesi amacıyla ad libitum ve odaksal örnekleme teknikleri kullanılarak gözlemlenmiştir. Bu amaçla hazırlanan etogram 21 farklı davranışla oluşturulmuştur. Toplanan veriler hem doğal yaşam alanlarındaki şempanzelerin davranış örüntüleriyle hem de tecrit altındaki primatlarla yapılmış çalışmalarla karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. FYZoo'da bulunan şempanzelerin üçü rehabilitasyon süreçleri sebebiyle tek başlarına ayrı ayrı kafeslerde bulundurulduğu için Kafes grubu olarak adlandırılmış, ziyaretçilere açık alanlarda birlikte barınan diğer üç birey ise Aile grubu olarak kategorize edilmiştir. Tecrit edilmiş bir şempanze topluluğundan tek başlarına bırakılmaları suretiyle bir kez daha tecrit edilmiş bir grubun oluşması, çalışmanın ikinci temel çıktısını meydana getirmiştir. Bu sayede tek başına bir kafeste barınan üç farklı şempanzenin davranışları ile bir arada yaşayan üç şempanzenin davranışsal farklılıkları karşılaştırılmıştır. Gözlemlenen davranışlar; oyun davranışı (%7,9), insan etkileşimi (%8,4), aktif (%11,7), inaktif (%14), agonistik davranış (%1,7), beslenme (%31,9), anormal davranış (%5,9), alturistik davranış (%11,5) ve diğer davranışlar (%7,2) olarak kategorize edilmiştir. Veriler literatürdeki diğer hayvanat bahçelerinde yapılan gözlemlerin sonuçlarıyla paralellik göstermektedir. Aile ve kafes grupları arasındaki en önemli farklılık anormal davranışlarda gözlemlenmiştir. Buna göre Kafes grubu bireylerinde gözlemlenen anormal davranışların aile grubunun anormal davranışlarından 3 kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Doğada ya da tecrit altında topluluk halinde yaşayan şempanzelerin sosyal ilişkilerinin varlığını gösteren alturistik davranışlar ise kafes grubunda hiç gözlemlenmemiştir.

Özet (Çeviri)

Chimpanzees, which are the closest relatives of human beings living among the great apes, stand out in primatology studies in terms of their morphological and behavioral similarities. Although long-term observations on chimpanzees firstly began in nature, studies in modern zoological gardens and research centers have enabled the development of knowledge about primates. However, there is not any study that aims to understand the behavior of captive primate species in zoological gardens in Turkey. In this context, the first goal of this study is to determine biological and social behavior patterns of zoo-housed chimpanzees that have been sheltering in zoological gardens in Turkey. Six chimpanzees (Pan troglodytes) sheltered in Darıca Faruk Yalçın Zoological Garden (FYZoo) were observed using ad libitum and focal sampling techniques to determine their social and biological behavior. The ethogram prepared for this purpose was formed with 21 behaviors. The collected data was evaluated by comparing the behavior patterns of chimpanzees in natural habitats with the studies conducted with captive primates. Three of the chimpanzees were living by themselves in the separated cages. Because of their rehabilitation process, they were named as Isolated Group. Furthermore, the other three chimpanzees living together in the exhibited area were categorized as a Family Group. The second main output of the study was the formation of the Isolated Group, which was once again isolated by being separated from the captive chimpanzee community, Family Group. In this way, the behavioral differences between living together captivity and separated captivity were compared. Observed behaviors; play (7.9%), human interaction (8.4%), active (11.7%), inactive (14%), agonistic behavior (1.7%), feeding (31.9%), abnormal behavior was categorized as behavior (5.9%), altruistic behavior (11.5%), and other behaviors (7.2%). These findings are in parallel with the results of observations in other zoos in vi the literature. The most significant difference between Family and Isolated group members was observed in abnormal behaviors. Accordingly, the abnormal behavior observed in the Isolated group was found to be three times higher than the abnormal behavior of the Family Group. Altruistic behaviors showing the existence of social relations of chimpanzees living in nature or captive have never been observed in the Isolated Group.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    526691

    Aydınlık Hareketi ve dış politika (1974-1980)

    Aydınlık Movement and foreign policy (1974-1980)

    HİKMET GÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Uluslararası İlişkilerAnkara Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ERDEM

  2. Tez No

    669468

    A sentence within a sentence: Life experiences of aggravated life prisoners in Turkey

    Ceza içinde ceza: Türkiye'de ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü mahpusların yaşam deneyimleri

    EZGİ YUSUFOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Sosyolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Kültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAŞAR AYDIN UĞUR

  3. Tez No

    851930

    Türkiye'deki A grubu hayvanat bahçelerinde çalışan sorumlu yönetici ve veteriner hekimlerin hayvan refahına yaklaşımları üzerine bir çalışma

    A study on approaches to animal welfare of engagement directors and veterinarians employed in type A zoos in türkiye

    EMRAH BOZKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Veteriner HekimliğiAnkara Üniversitesi

    Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAZİYE TAMAY BAŞAĞAÇ GÜL

  4. Tez No

    724267

    Gender-role changes for syrian women and men and its psycho-social effects

    Suriyeli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerindeki değişimlerin ve psikososyal etkileri

    BAYAN NAYA HAKKI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Psikolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Ruhsal Travma Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TAMER AKER

  5. Tez No

    652264

    İkinci Dünya Savaşı ve öncesi dönemde toplumsal, siyasal olayların sanata yansıması ve Türk sanat eğitimine etkileri

    The reflection of social and political events on art in the period of Second World War and before and their effects on Turkish art education

    MEHTAP KURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sanat TarihiGazi Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAN SAY

Geri Dön