Türk spor okçuluğunun gelişiminde Osmanlı Devleti Dönemi
The Ottoman State Period in the development of Turkish sport archery
- Tez No: 646381
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİKRET RAMAZANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Tarih, Sports, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Bu çalışmada, Türk Milletinde sosyal ve kültürel açıdan önemli bir yere sahip olan Türk okçuluğunun Osmanlı Devleti döneminde ki gelişimi araştırılmıştır. Çalışmada, bu gelişimin tarihsel süreç çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve kültürün devletler arasında bir birikim olması sebebiyle Türk Mitolojisi, İslamiyetin kabulünden önce ve İslamiyetin kabulünden sonra kurulan Türk devletlerinde Türk okçuluğundan da bahsedilmiştir. Araştırmada Türk Okçuluğunun Osmanlı Devleti'nde ki gelişimi av okçuluğu, savaş okçuluğu ve spor okçuluğu olarak ele alınmıştır. Araştırmada Osmanlı Devleti'nde Türk okçuluğu hakkında önemli bilgiler veren, Bahtiyarzade Hasan Çelebi'nin“Bahtiyarzade Okçuluk Risalesi”, Abdullah Efendi'nin“Tezkire-i Rumat”, Seyid Halil Hasib Efendi'nin“Tunfetul Hasib-i Kemankeş”ve Mustafa Kani Efendi'nin“Telhis-i Resail-i Rumat”gibi okçuluk risaleleri, Evliya Çelebi'nin“Seyahatname”, Gelibolulu Mustafa Ali Efendi'nin“Künhül Ahbar”ve Okçular Sicil defteri gibi eserlerden faydalanılmıştır. Çalışmada materyal ve yöntem olarak belgesel tarama ve doküman analizi kullanılmıştır. İlk başta tarama (kaynak arama) yapılarak o dönemde yaşayan ve o döneme tanıklık edenlerin eserleri birincil kaynak, daha sonraki dönemde ise araştırmacıların yayınladıkları eserler de ikincil kaynak olarak kullanılmıştır. Kaynaklardan elden edilen veriler Tasnif yolu ile bir sistem dahilinde sınıflandırılmıştır. Veriler tahlil edilerek bilgi yönünden yeterliliği değerlendirilmiştir. Verilerin gerçekliği ve bilgi açısından güvenilirliği tespit edilmeye çalışılması için tenkit edilmiştir. Son olarak toplanan veriler terkip (sentez) edilip olaylar farklı açılardan yorumlanarak sonuca ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde, Osmanlı Devleti'nde savaş okçuluğunun tüfeğin kullanımının yaygınlaşması yani 17. yüzyıl sonlarına doğru ortadan kalktığı anlaşılmıştır. Av okçuluğunun ise yine tüfeğin kullanımıyla beraber yay ve ok ile değil de tüfek ile yapılmaya başlandığı tespit edilmiştir. Osmanlı Devleti'nde spor okçuluğunun hedef ve menzil okçuluğu olarak yapıldığı ancak menzil okçuluğunun daha sistemli olarak gerçekleştirildiği ve Osmanlı Devleti sınırları içerisinde toplam 38 meydan ve 153 menzil olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak Osmanlı Devleti'nde okçuluğun en çok spor okçuluğu çerçevesinde geliştiği anlaşılmıştır. Spor okçuluğunun Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan itibaren yapıldığı, İstanbul'un fethi sonrasında kurulan İstanbul Okmeydanı ile birlikte kurumsal bir çerçeve kazanarak yönetimi, yazılı ve yazılı olmayan kanunları, spor ahlakı ve verilen eğitimler düşünüldüğünde spor tarihimiz açısından çok önemli bir spor örgütlenmesi olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the development of Turkish archery, which has a socially and culturally important place in the Turkish Nation, was investigated during the Ottoman State. In this study, Turkish mythology and Turkish archery in the states established before the acceptance of Islam and after the acceptance of Islam were also mentioned, since this development can be evaluated within the framework of the historical process and cultural accumulation between states. In the research, the development of Turkish Archery in the Ottoman State was considered as hunting archery, war archery and sports archery. Providing important information about Turkish archery in the Ottoman State, Bahtiyarzade Hasan Çelebi's“Bahtiyarzade Archery Risale”, Abdullah Efendi's“Tezkire-i Rumat”, Seyid Halil Hasib Efendi's“Tunfetul Hasib-i Kemankeş”and Mustafa Kani Archives such as Efendi's“Telhis-i Resail-i Rumat”, Evliya Çelebi's“Seyahattname”, Gelibolulu Mustafa Ali Efendi's“Künhül Ahbar”and Archers Registry Book were used in the research. Documentary scanning and document analysis were used as materials and methods in the study. Initially, the works of those who lived and witnessed that period by scanning (searching for sources) were used as the primary source, the works published by the researchers in the following period were used as secondary sources. The data obtained from the sources are classified in a system by classification. The data were analyzed and their adequacy was evaluated in terms of information. The authenticity of the data and its reliability in terms of information has been criticized to try to determine it. Finally, the data collected were synthesized and the results were interpreted from different perspectives. As a result of the findings obtained, it was understood that the use of war archery in the Ottoman State disappeared towards the end of the 17th century with the widespread use of the rifles. It was determined that hunting archery was started to be made with a rifle instead of bow and arrow with the use of the rifle. It was understood that sports archery was carried out as target and range archery in the Ottoman State, but range archery was carried out more systematically and there were 38 squares and 153 range within the borders of the Ottoman State. As a result, it was understood that archery developed mostly within the frame of sports archery in the Ottoman State. It was determined that sports archery was made since the foundation of the Ottoman State, and with Istanbul Okmeydanı, which was established after the conquest of Istanbul, it was a very important sports organization in terms of our sports history, considering its management, written and unwritten laws, sports ethics and trainings.
Benzer Tezler
- İslamiyet öncesi geleneksel Türk spor oyunları
Traditional Turkish sports games before Islam
SİBEL KILCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARBAROS SERDAR ERDOĞAN
- Osmanlıda kemankeşlik (okçuluk) ve ahilik ritüelleri
Archery (kemankeşlik) and Turkish- islamic guild rituals in the Ottoman period
ABDULLAH DOĞAN
Doktora
Türkçe
2017
SporOndokuz Mayıs ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TÜRKMEN
- Okmeydanı Atıcılar Tekkesi örneğinde sosyo-kültürel yönleriyle Osmanlı okçuluğu: XVIII ve XIX. yüzyıllar
Ottoman archery with socio-cultural aspects in the case of Okmeydanı Archery Lodge: 18th and 19th centuries
ŞÜKRÜ ŞEÇKİN ANIK
Doktora
Türkçe
2023
TarihHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS KOÇ
- Kevserü'l-Hayât ve Mücellâi'r-Rumât (Gramer-metin-günümüz Türkçesine çeviri-dizin/sözlük)
Kevserü'l-Hayât ve Mücellâi'r-Rumât (Grammar-text-translation on modern Turkish-index/vocabulary)
RECEP SELMAN DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE TÖREN
- Türklerde ilk spor kulupleri (M.Ö. 318 ve M.S. 1930 yılları arasında)
The first sports clubs among Turks (Between B.C. 318 and A.C. 1930)
NUH ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
SporNiğde ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM ÇETİN