Kur'an yorumunda bağlamın sınırlayıcılığı
Limitation of context in the Qur'anic interpretation
- Tez No: 647271
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SÜLEYMAN AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Modern dönemde Batı'da ortaya çıkan anlam ve yorum teorilerinde tarihsel bağlamın önem kazanmasına paralel olarak; iç ve dış bağlama riayet, İslâm dünyasında Kur'an tefsirinin sıhhatini belirlemede en temel kriterlerden biri haline gelmiştir. Buna göre, nâzil olduğu toplumla diyalektik ilişki halinde teşekkül eden Kur'ân-ı Kerîm, özü itibariyle“söz”dür. Sözlü metinlerde anlamın diğer yarısı; mütekellimin psikolojik hâli, sözün söylendiği ortam, muhatapların epistemik düzeyleri ve sosyo-kültürel durumları gibi metin dışı unsurlarda bulunmaktadır. O halde, bütün tarihsel verilerden faydalanarak nüzûl dönemi aslına uygun biçimde yeniden kurgulanmalı ve ilk muhatapların âyetlerden ne anladığı tespit edilmelidir. Zira âyetlerin Allah'ın muradını ifade eden tek nesnel mânası bulunmaktadır ki bu da ilk muhatapların âyetten anladığıdır. Ne var ki artık Kur'an yorumunda müsellem kabul edilen bu anlayış, felsefî temelleri, tazammunları ve mantıksal sonuçları açısından hem müslümanların genel Kur'an tasavvuruna hem de klasik usulün kaide ve uygulamalarına ters düşmektedir. Zira Ehl-i sünnet anlayışına göre Kur'an; tüketilemeyecek kadar çok anlamlı/boyutlu, her döneme hitap eden, -tarihsel değil- ezelî bir kitaptır. Bu tasavvura dayalı olarak inşa edilen İslâmî ilimler de Kur'an'ın anlaşılmasına yardımcı olacak her türlü tarihsel mâlûmatı, esbâb-ı nüzûl ve Mekkî-Medenî ilmi başta olmak üzere, ulûmü'l-Kur'an içinde muhafaza edip faydalanmakla birlikte; bu verileri Kur'an'ın anlamını sınırlayan unsurlar olarak görmemiş ve âyetlerin yorumunda sebebin hususiliğini değil lafzın umumiliğini dikkate almıştır. Bu yaklaşıma binaen, parçacı ve bağlam dışı te'vilin başta fıkıh ve kelâm disiplinleri olmak üzere az ya da çok bütün İslâmî ilimlerde kullanıldığı söylenebilir. Nitekim İslâm tarihi boyunca teşekkül etmiş binlerce ciltlik tefsir külliyatı bir anlamda bu anlayışın tezahürüdür. Diğer taraftan, bağlam savunucularının teklif ettikleri tefsir yönteminin pratiğe geçirilmesi önünde birçok imkân sorunu bulunmaktadır. Her şeyden önce nüzûl dönemini, bağlamı sınırlayıcı kılacak kesinlikte aslına uygun olarak kurgulamak mümkün değildir. Zira bu konudaki tarihsel veriler kemiyet ve keyfiyet bakımından yetersizdir. Bu konuda söylenecek birçok şey sübjektif ve zannî niteliği nedeniyle spekülasyondan öteye gidemeyecek, dolayısıyla bağlayıcı olamayacaktır. İkinci olarak; anlama ve yorumlamanın tabiatı gereği herhangi bir konuda dahi nesnel mânaya ulaşmak son derece zor iken bunu nüzûl dönemi için yapmak ne derece mümkün olabilir? Ayrıca unutulmamalıdır ki müphemlik ve çok anlamlılık; Kur'an-Sünnet ile desteklenmiş ve klasik dönemde Kur'an'ın evrenselliği için bir imkân olarak kullanılmıştır. İlaveten, modernist kabuller üzerine inşa edilen bağlamcılık; hem bütün nesnelci anlayışlar gibi otoriter/tek tipçi bir nitelik arz etmekte hem de Kur'an ahkâmının tarihselliği düşüncesine zemin oluşturmaktadır. Kısaca bu tezde, belli ilke ve şartlar çerçevesinde, Kur'an'ın parçacı ve bağlam dışı yorumlanmasının meşrû hatta Kur'an'ın evrenselliği açısından zorunlu olduğu savunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
As the historical context of a text gains more leverage in the theories of meaning and interpretation in the West during the modern period; so does the internal and external context of the Quran when judging the validity and authenticity of a Quranic interpretation.. According to these theories it is the“saying”that is the essence of the Quran. In oral texts the other half of the meaning is found in non-textual elements such as the psychological state of the speaker, the environment spoken in, the epistemic levels of the audience and their social and cultural states. By making use of all historical information, the nuzûl period should be reconstructed which in turn would help determine what the first interlocutors understood from the verses. Since the verses can have only a single interpretation, this should also be the meaning that expresses the will of Allah, which is what the first interlocutors understood from the verse. However in reality, this generally accepted modern theory of Quranic interpretation contradicts with the Muslims' general conceptualization of the Qur'an, the foundations of the classical method of interpretation and the various examples of implementation of this classical method. Because according to the understanding of Ahl as-Sunnah, the Quran is not a historical text. It contains several levels of meanings that cannot be consumed and which relates to every era. The Islamic sciences built based on this conceptualization, preserve all kinds of historical information that will help during the process of interpretation. In this sense the Quranic sciences of“esbâb-ı nüzûl”and“Mekkî-Medenî”are especially worth mentioning. However, while benefiting from the historical information provided by these sciences, the classical theory of interpretation does not consider them limiting factors when determining the meaning of the Qur'an. Instead what is taken into consideration is the generality of the word, not the particularity of the reason in the interpretation of the verses. Based on this approach, it can be said that out-of-context translation are used in all Islamic sciences, especially in Fiqh and Kalam. As a matter of fact, Quranic commentaries of thousands of volumes formed throughout the history of Islam is a manifestation of this understanding. On the other hand, there are many issues that have to be addressed before the modern theory of interpreations can be put into practice. First, because the historical data are insufficient in terms of quantity and quality, it is not possible to construct the nuzûl period in a certain manner that will make the context limiting. Therefore what is said about the nuzul period cannot go beyond speculation and thus cannot be binding due to its subjective and uncertain nature. Secondly, while it is extremely difficult to achieve an objective result even in any subject due to the nature of understanding and interpretation, to what extent is it possible to do this for the nuzûl period? It should also be noted that ambiguity and polysemywas supported by the Qur'an-Sunnah and used as an opportunity for the universality of the Qur'an in the classical period. In addition, contextualism built on modernist axioms, like all objectivist theories has an authoritarian character, and therefore ultimately provides the foundations for the idea of the historicity of the Qur'anic rulings. Briefly, in this thesis, it is argued that within the framework of certain principles and conditions, the particle and out of context interpretation of the Qur'an is legitimate and is even mandatory in terms of the universality of the Qur'an.
Benzer Tezler
- Çocuklar için hazırlanan Kur'an kıssaları eserlerinin üslup ve muhteva açısından analizi
Analyses of Qurʾānic stories prepared for children in terms of style and content
HATİCE KURUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSİN ÇELİK
- İbn Âşûr'un et-Tahrîr ve't-tenvîr adlı tefsiri bağlamında Mekkî-Medenî ayrımının Kur'ân yorumundaki rolü
The role of the Makki-Madani in the interpretation of the Qur'an in the context of Ibn Ashur's al-Tahreer wa't-Tanweer
MUSTAFA TAHA GÜLER
Doktora
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN DEMİRCİ
- Bilimsel tefsir adına incelenen ayetlerde bağlamın gözetilmesi problemi
The problem of observing context in verses examined in the name of scientific tafsir
NURİ BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinManisa Celal Bayar ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ERGÜN
- Kur'an yorumunun politik bağlamı -Mevdudi örneiğ-
Qur'ans comment political context -Mevdudi sample-
ÖMER BAŞKAN
- Kur'an'ın nüzûl anlamının te'vil süreci
The process of interpretation of the meaning of the descent of the Qur'an
MUSTAFA SAİT KAPLAN
Doktora
Türkçe
2023
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP DEMİR