Bilişsel esneklik ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve bilinçli farkındalığın aracı rolü
The mediating role of emotional regulation and mindfulness in the relationship between cognitive flexibility and coping styles with stress
- Tez No: 648968
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR FEYZİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bilinçli farkındalık, bilişsel esneklik, duygu düzenleme, stresle başa çıkma tarzları
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Amaç: Mevcut çalışmada, bilişsel esneklik ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve bilinçli farkındalığın aracı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada veriler Demografik Bilgi Formu, Bilişsel Esneklik Envanteri, Wisconsin Kart Eşleme Testi, Stroop Testi Çapa Formu, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği ve Bilinçli Farkındalık Ölçeği ile toplanmıştır. Çalışma kapsamında, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında İstanbul'da bir üniversitede lisans programına devam eden 18-24 yaş arası 100 öğrenciden veri toplanmıştır. Çalışmanın istatistiksel analizleri için ''Statistics Package for Social Sciences 25'' (SPSS 25) programı kullanılmıştır. Öncelikle, katılımcıların sosyodemografik özellikleri ve ölçüm araçlarından elde edilen puanların ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerleri analiz edilmiştir. Ölçeklerin güvenirlik değerleri için Cronbach α katsayıları hesaplanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon katsayıları ile incelenmiştir. Yordayıcı değişkenler aşamalı (stepwise) çoklu doğrusal regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Aracı değişken analizleri ise SPSS programının PROCESS makro eklentisi ile yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık değer kriteri p< 0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Değişkenleri ölçmek üzere kullanılan ölçüm araçlarının birçok alt boyutu arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Aşamalı (stepwise) çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda stresle başa çıkma tarzlarından iyimser yaklaşım, kendine güvenli yaklaşım ve çaresiz yaklaşımın yordayıcı modelleri saptanmıştır. Ardından, SPSS PROCESS makro eklentisi ile yapılan aracı rol analizlerinde bilişsel esneklik ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkide duygu düzenlemenin aracı rolü bulunmuş; ancak bilinçli farkındalığın aracı rolü bulunamamıştır. Sonuç: Alanyazın incelendiğinde bilişsel esneklik ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve bilinçli farkındalığın aracı rolünü inceleyen herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Çalışmanın bu açıdan alanyazına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Mevcut çalışmada yer alan sınırlılıkların göz önünde bulundurulmasının, gelecekte tasarlanacak çalışmalar için önemli olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of the current study is to examine the mediating role of emotional regulation and mindfulness in the relationship between cognitive flexibility and coping styles with stress. Material and Method: In this study, the data were collected with Demographic Information Form, Cognitive Flexibility Inventory, Coping Styles Inventory, Difficulties in Emotion Regulation Scale, Mindful Attention Awareness Scale, Computerized Version of the Wisconsin Card Sorting Test and Stroop Test Çapa Version. Within the scope of the study, data were collected from 100 students aged between 18 and 24, attending the undergraduate program at a university in Istanbul in the 2019-2020 academic year.“Statistics Package for Social Sciences 25”(SPSS 25) program was used for the statistical analysis of the study. Firstly, participants' demographic informations and the average, standard deviation, minimum and maximum values of scores obtained from the measurement tools and the were calculated. Cronbach α coefficients were calculated for the reliability values of all scales. Relationships between variables were examined with Pearson Correlation coefficients. The predictive variables were evaluated by stepwise multiple linear regression analysis. Analyses of the mediator variable were examined with the PROCESS macro plugin of SPSS program. Statistical significance value criterion was accepted as p< 0,05. Results: Significant relationships were found between many sub-dimensions of measurement tools. Predictive analysis was performed with stepwise multiple linear regression analysis method. As a result of the analysis, the predictive models of the optimistic approach, self-confident approach and helpless approach were determined. The mediating role analysis with the SPSS PROCESS macro plugin showed that emotion regulation has a mediator role in the relationship between cognitive flexibility and coping styles with stress. However, mindfulness' mediator role was not found. Conclusion: When the literature is examined, there were not any studies investigating the mediating role of emotion regulation and conscious awareness in the relationship between cognitive flexibility and coping styles with stress. For this reason, it is thought that the study will contribute to the literature. The limitations in the current study must be considered when designing future studies. Cognitive flexibility, coping styles with stress, emotion regulation, mindfulness
Benzer Tezler
- Bilişsel esneklik, stresle başa çıkma tarzları ve algılanan stres arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Invastigation the relationships between cognitive flexibility, coping styles with stress and the perceived stress level
KADER TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEF ERCÜMENT YERLİKAYA
- Üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik ile stresle başa çıkma becerileri arasındaki ilişkinin araştırılması
The relationship between cognitive flexibility and ability to cope with stress in university students
BEYZA EMİNE KÖMÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ TAN
- 11- 14 yaş arasında olan ergenlerin stresle başa çıkma tarzları ve bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması
The relationship between the ways of coping with stress and cognitive flexibility of adolescents between 11-14 years of age
ATİLLA TUTUŞ
- Üniversite öğrencilerinin fonksiyonel olmayan tutumları, bilişsel esneklik düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination the relationship between university students' dysfunctional attitudes, cognitive flexibility levels and attitudes to coping with stress
SELİN BÖLÜKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAksaray ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REZZAN GÜNDOĞDU
- Sigara içen bireylerde kişilik özellikleri, stresle baş etme tutumları ve bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between personal characteristics, attitudes to cope with stress, and levels of cognitive flexibility in smokers
YAKUT TAHA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL