II. Abdülhamid döneminde Nakşibendîlik
Naqshbandi during the reign of Sultan Abdulhamid II
- Tez No: 652092
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FAHRİ MADEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda tekkelerin ve şeyhlerin önemli rolleri bulunmaktadır. Devletin temellerinde tekkelerin ve şeyhlerin varlığının bulunması, padişahların tasavvuf kültürü etrafında yetişmesine, tekke ve şeyhlerle sıkı ilişkiler kurulmasına zemin hazırlamıştır. Bu ilişkiler kuruluştan yıkılışa kadar devam etmiştir. Padişahların dönemin şeyhlerine intisap etmesi tarikat-devlet ilişkisini hep canlı tutmuştur. Osmanlı Devleti tasavvuf kültürünün yoğun yaşandığı bir devlet olmakla beraber tarikat şeyhlerinin münasebetleri padişahlarla sınırlı kalmamış, tarîkat üyeleri ile ulema-halk arasında da ilişkiler geliştirilmiştir. Sosyal ve siyasi faaliyetlerde de tarikat ehli kişiler varlığını buralarda da göstermişlerdir. Çalışmamız üç ana bölüm altında toplanmaktadır. Çalışmamızın giriş kısmında tasavvufun ne olduğu konusunda kısa bir bilgilendirme yaptıktan sonra, tasavvufun ortaya çıkışı, amacı ve konusu hakkında bilgi verilmiştir. Tasavvufun tarikatlardan ayrı düşünülemeyeceği gerçeğiyle tarîkatlar hakkında bilgiler tezimizin ilk bölümünde yer almaktadır. Nakşibendî tarikatının geçmişte hangi isimler altında varlığını gösterdiği ve kim zamanında bugünkü ismini aldığı yine ilk bölümümüzde ele aldığımız konular arasındadır. Bahaeddin Nakşibend Hazretlerinden sonra tarikatın prensiplerinde bazı değişikliklerin yaşanması, geniş coğrafyalara halifeler ve müridler vasıtasıyla yayılması bu bölüme dâhil edilmiştir. Nakşibendîlik Osmanlı Devletinde varlığını Sultan II. Mehmet zamanından itibaren göstermeye başlamıştır. Bu süreçte Nakşibendîliğin Anadolu'ya nasıl geldiği ve kim vasıtasıyla ulaştığı araştırılmıştır. İkinci bölümde ise Osmanlı Devleti ile tasavvuf kültürünün bütünleşmesinden, padişahlar ile tarikat şeyhleri arasında yaşanılan münasebetler ve padişahların tarikat şeyhlerine intisabı ele alınmıştır. Üçüncü ve son bölümde tezimizin ana konusu olan II. Abdülhamid döneminde Nakşibendî tarikatıyla ilgili konular ele alınmıştır. Abdülhamid'in ilişki içerisinde olduğu tarikat şeyhleri, intisap ettiği şeyhler hakkında bilgiler verilmiştir. Siyasi faaliyetler içerisinde de yer alan Nakşibendîlik bu dönemde Sultan II. Abdülhamid'in destekçisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı ile Rusya arasında yapılan, tarihe 93 Harbi olarak geçen 1877-1878 Osmanlı Rus savaşına şeyhler müritleriyle birlikte iştirak etmişlerdir. II. Abdülhamid'in askeri, siyasi ve dini politikalarını destekleyen Nakşî ve diğer tarîkat şeyhleri küffara karşı savaşa katılmışlardır. Genel olarak bu dönemde devlet erkânı ile iyi ilişkiler içerisinde olan Nakşibendî tarîkatı II. Abdülhamid tarafından desteklenmiş, tekkelere maddi ve manevi yardımlar yapılmış, şeyhlere maaş bağlanmıştır. Tüm bu olumlu havanın içerisinde yolunda gitmeyen bazı durumlarda olmuştur. Bektaşi tekkelerin kapatılması, açık tutulan Bektaşi türbelerine ise Nakşî şeyhlerin atanması ve Şeyh Ubeydullah isyanı gibi olaylarda yine Nakşibendîlik aktif rol oynamıştır. Araştırmalarımızın neticesinde Nakşibendî tarikatının Sultan II. Abdülhamid döneminde Osmanlı topraklarında geniş kitlelere hitap ettiği, özellikle Payitaht'ta devlet ricali, ulema ve halkla iyi ilişkiler içerisinde olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Dervish lodge and sheikhs play an important role in the establishment of the Ottoman State. The presence of dervish lodges and sheikhs in the foundations of the state paved the way for the sultans to grow up around the Sufi culture and establish close relations with the dervish lodges and sheikhs. These relationships continued from the establishment until the collapse. The affiliation of the sultans to the sheikhs of the period always kept the relationship between the order and the state alive. Although the Ottoman State is a state where the Sufi culture is intense, the relations of the cult sheikhs are not limited to the sultans, and the relations between the cult members and the ulema-people have been developed. In social and political activities, people with religious orders showed their presence there. Our study is divided into three main sections. In the introduction part of our study, after giving a brief information about what Sufism is, information was given about the emergence, purpose and subject of Sufism. The fact that Sufism cannot be considered separately from the sects is in the first part of our thesis. Under which names the Naqshbandi sect showed its existence in the past and who took its current name in its time are among the topics we discussed in our first chapter. It was included in this section that some changes in the principles of the sect, the spread of it to large geographies through caliphs and murids after the Holiness of Bahaeddin Nakqshband. Naqshbandi started to show its presence in the Ottoman Empire since the reign of Sultan Mehmet II. In this process, it was investigated how Naqshbandi came to Anatolia and by whom it reached. In the second part, from the integration of the Ottoman Empire with the Sufi culture, the relations between the sultans and the sect sheikhs and the affiliation of the sultans to the sect sheikhs are discussed. In the third and last part, the main subject of our thesis is during the reign of Abdulhamid II, issues related to the Naqshbandi order were discussed. In this section, firstly information was given about the religious sect sheikhs Abdulhamid II was in contact with and the sheikhs he was affiliated with. Naqshbandi, which was also among the political activities, he appears as the supporter of Sultan Abdulhamid II. The sheikhs and their followers participated in the Ottoman-Russian War of 1877-1878, which went down in history as the 93 War, between the Ottoman Empire and Russia. Nakshis and other sect sheikhs who supported Abdulhamid's military, political and religious policies participated in this war against kufar. In general, the Naqshbandi order, which was in good relations with the state officials during this period. It was supported by Abdulhamid, financial and moral aids were given to the tekkes, and the sheikhs were paid salaries. In all this positive atmosphere, there have been some cases that went wrong. In the events such as the closure of Bektashi lodges, the appointment of Nakshis sheikhs to the Bektashi shrines held open and the rebellion of Sheikh Ubeydullah, Naqshbandi played an active role. As a result of our research, the Naqshbandi order It was understood that during the reign of Sultan Abdulhamid II, it appealed to large masses in the Ottoman lands, especially in Payitaht, it was in good relations with state officials, ulema and public.
Benzer Tezler
- II. Abdülhamid döneminde hilafet meselesini tartışan iki risale
The Discussion of two booklets about khilaphate issues during the time of Abdulhamid II
AHMET MİSBAH DEMİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihMarmara ÜniversitesiSiyasi Tarih ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. İSMAİL KARA
- II. Abdülhamid döneminde demiryolları (Hicaz ve Bağdat demiryolları)
Railways in II. Abdulhamid period (Hijaz and Bagdat railways)
DUHA ABDALHAMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KARAKÖSE
- II. Abdülhamid Döneminde İstanbul'da yapılan hastaneler
Hospitals in Istanbul during Abdülhamid II Period
HİLAL ERŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜŞFİKA GÜL AKDENİZ
- II. Abdülhamid döneminde Bitlis vilayeti (İdarî ve sosyal yapı)
Bitlis city in the period of Abdülhamid II (Administrative and social structure)
DANYAL TEKDAL
Doktora
Türkçe
2018
TarihPamukkale ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN BEYAZIT
PROF. DR. MEHMET YAŞAR ERTAŞ
- II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı İstihbarat Ağı (1876-1909)
The Ottoman Intelligence Network during the period of Abdulhamid II (1876-1909)
EMRE GÖR