Türkiye'de kültürel üretim alanı ve din ile ilişkisi: 1923-1980
The field of cultural production and it's relition with religion in Turkey: 1923-1980
- Tez No: 652210
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL DEMİREZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de sanatçı ve sanat ürünü etrafında oluşan sembolik ilişkisel ağlarla şekillenmiş kültürel üretim alanı ile din arasındaki ilişkiyi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan 1980 yılına kadar geçen süre içerisinde tarihsel sosyolojik bir perspektifle incelemeyi hedeflemektedir. Cumhuriyetin ilanı ile takip edilen modernleşme ve Batılılaşma çizgisi, devlet ile din arasında Osmanlı'dan miras kalan ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yol açmıştır. Buna bağlı olarak devlet eliyle toplumun çağdaşlaştırılması için takip edilen kültür politikaları neticesinde, Batı sanatlarının ve estetik anlayışının hakim olduğu yeni bir kültür ortamı inşa edilmiştir. Kültür politikalarının modernleşme için elzem olarak görülmesi sebebiyle takip edilen bu yol, Türkiye'de uzun yıllar kültür/medeniyet, sanat için sanat/toplum için sanat, çağdaş sanat/geleneksel sanat, yerellik/evrensellik gibi ikilikler üzerinden tartışmaların yaşanmasına yol açmıştır. Bu çalışmanın hedefi, devlet politikaları ile Batılı sanatların alana hakim olması, din ve geleneğin ise çağdaşlaşmanın karşısına konulması sonucunda kültürel üretim alanı ile din arasında Türkiye'ye has bir biçimde nasıl bir ilişkinin ortaya çıktığını incelemektir. Çalışma birbiriyle bağlantılı üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm toplumsal uzam içinde yüzeysel ilişkilerin altına gömülü olarak bulunan kültürel üretim alanının bilimsel bir araştırma nesnesi olarak inşa edilme sürecidir. Bu noktada öncelikle alanın geçmiş devlet geleneği ile bağlarını kopararak çağdaş bir ulus devlet kimliği ile ortaya çıkmak isteyen Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra inkılaplar ile alanın yeni bir bağlamda ortaya çıkması incelenmiştir. Ardından çok partili dönemde ilk hareket noktasının etkisi altında, alanın siyasetten bağımsızlık kazanarak kendi iç yapısı ve doksasını oluşturma süreci incelenmiştir. Son bölümde ise, kültürel alanın toplumsal uzamda otonom bir alan olarak din ile ilişkisine çok boyutlu olarak bakılmıştır. Bu süreçler incelenirken alanda özellikle mazi ile alakalı görülerek Türk-İslam sanatlarının ve dini konuların alandan uzaklaştırıldığı görülmüştür. Yine alanın dine karşı mesafeli bir yerde durduğu ayrıca dindar/muhafazakar sanatçının alanda temsiliyetinin zayıf olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma kültürel üretim süreçlerinin ortaya çıkardığı toplumsal ilişkilerin Türkiye'ye has özelliklerini ve alanın din ile olan münasebetini inceleyerek sanat ve din sosyolojisi yaklaşımlarını kullanan disiplinler arası bir araştırma olmayı amaçlamış, alanın din ile kurduğu ilişkiyi sorgulayarak yeni bir bakış açısı getirmek ve alana katkı sağlamayı hedeflemiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between the field of cultural production that is shaped by symbolic relational networks around the artists and art products, and the religion from the foundation of the Republic of Turkey to 1980 from the perspective of historical sociology. The modernisation and the Westernisation process that was followed after the proclamation of republic have reshaped the old relations between the religion and the state. Consequently, a new cultural environment was built by the top-down culture policies that aim to modernise the Turkish society. Due to the fact that this policy was considered essential part of modernisation, it has caused discussion around the dualities between culture/civilisation, art for art's sake/art for society, modern art/traditional art, universality/locality. The aim of this study is to examine, what kind of relation has emerged after the domination of the Western arts in the field and religion and tradition was considered against the modernisation. The study is divided into three main sections. The first was to build the field of cultural production which was buried under the superficial relations in the social space, as a scientific research object. In this point, it is studied how the filed has emerged in the new concept after the Republic of Turkey has broken the ties with former state tradition and emerged as a modern nation state. Next, the independency of the field from the state during the multi-party era and the formation of its own structure and doxa were studied. In the last part of the work, the multifaceted complex relations between the religion and the cultural field was studied. While examining these processes, it is possible to say that, the Turkish-Islamic arts and religious topics were excluded from the field. In addition to this, it is found that the field was standing at a distance away from the religion and the representation of religious/conservative artists were weak. This study has aimed to be interdisciplinary work by studying unique features of Turkish social relations that were emerged from cultural production processes and the relations between the cultural field and the religion. Another goal of the study was contributing the filed by developing a new perspective on the relation between the cultural field and the religion.
Benzer Tezler
- Güvendik köyünde kültürel değişme süreci
Başlık çevirisi yok
ŞEBNEM PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. N. SERPİL ALTUNTEK
- Suriyeli mültecilerin Türkiye medyasındaki sınıfsal temsili
Class representation of Syrian refugees in Turkish media
FERAY ARTAR
Doktora
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜZEYYEN AYTÜL KASAPOĞLU
- Türkiye'de son dönem cami tasarımında merkezi kubbeli mekân kurgusunun incelenmesi
Analysis of the central domed space design scheme in the recent Turkish mosque architecture
ABDULLAH GEDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER