Kumar oynama bozukluğunda model tabanlı öğrenme
Goal-directed learning in gambling disorder
- Tez No: 654081
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NABİ ZORLU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Kumar oynama bozukluğu, iki basamaklı görev, amaca yönelik kontrol, model tabanlı kontrol, Gambling disorder, two-step task, goal-directed control, model-based control
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Amaç: Kompulsif davranışlar, kişinin zararına olsa bile, esnek (hedef odaklı) davranışsal sistem yerine; uyaranlar tarafından otomatik (alışkanlık) olarak ortaya çıkan ve esnek olmayan tepkilerin kontrolü ele geçirdiği bir karar süreci olarak görülebilir. Bu davranışların,“model tabanlı”ve“modelsiz”pekiştirmeli öğrenme olarak bilinen öğrenme algoritmalarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Madde bağımlılığından farklı olarak dışardan madde alımı gibi karıştırıcı bir faktörün olmadığı kumar oynama bozukluğunda modelsiz ve model tabanlı sistemi incelemek istedik. Yöntem: Çalışmaya 28 kumar oynama bozukluğu tanılı hasta ve 28 sağlıklı kontrol dahil edildi. Çalışmamızda DSM-5 Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Formu (SCID-5), Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11 (BIS-11), South Oaks Kumar Tarama Testi (SOKTT), Sayı Dizisi Testi (SST), Sayı Sembolleri Testi (SST) ve İki Basamaklı Görev (Takviyeli öğrenme işlemi) kullanılmıştır. Model tabanlı ve modelsiz kontrol sisteminin etkilerini ayırt etmek üzere geliştirilen İki Basamaklı Görev testi uygulanarak tüm grupların ω parametresi (ω değeri 0-1 arasında değişmektedir. ω değerinin 1'e yaklaşması model tabanlı kontrole kaymayı gösterirken, 0'a yaklaşması modelsiz kontrolün daha baskın olduğunu göstermektedir.) hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmamızda, kumar oynama bozukluğu ve sağlıklı kontrol grubunun model tabanlı ve modelsiz kontrol sistemlerinin birleşimi karma patern kullandığı bulunmuştur. Model tabanlı ve modelsiz kontrol sistemleri arasındaki dengeyi gösteren ω parametresi KOB grubunda sağlıklı kontrollere göre anlamlı olarak düşük saptandı. Gruplar arasında anlamlı farklılık olan ω parametresine işlem belleği skorları katılarak yapılan analizler sonucunda, gruplar arasındaki anlamlı farkın devam ettiği gözlendi. Sonuç: Çalışmamızda elde edilen bulgular, Kumar oynama bozukluğunda yeni bir davranış örüntüsünün gelişmesinde modelsiz ve model tabanlı kontrol sitemlerinin karma, dengeli bir katılım sergilediğini göstermiştir. Model tabanlı ve modelsiz kontrol sistemleri arasındaki dengeyi gösteren omega parametresi ve işlem belleği ile birlikte değerlendirildiğinde ise Kumar oynama bozukluğu olan kişilerin karar verme süreçlerinde, modelsiz kontrol sistemine göre model tabanlı sistemi daha az kullandıklarını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Aims: Compulsive behaviors, even at the detriment of the person, instead of the flexible (goal-oriented) behavioral system; It can be seen as a decision process in which inflexible responses arise automatically by stimuli (habit) and take control. These behaviors are thought to stem from learning algorithms known as“model-based”and“model-free”reinforcement learning. Unlike substance addiction, we wanted to examine model-free and model-based systems in gambling disorder, which does not have a confounding factor such as external substance intake. Matirials and Methods: 28 gambling disorders and 28 healthy controls were included in the study. A Sociodemographic Data Form, Structured Clinical Interview for DSM-V (SCID 5), Barratt impulsiveness scale-11 (BIS-11), South Oaks Gambling Screen (SOGS), Digit Symbol Substitution Test (DSST)) and Digit Span (DS) backward test were administered. Ω parameters of groups (ω value ranges from 0 to 1. Closing of the ω value to 1 indicates shifting to model-based control. On the other hand closing of the ω value to 0 shows model-free control is more dominant.) was calculated with using two-step task which was developed to detect effects of model-free and model-based system. Results: In our study, it was found that all groups exhibited a mixed pattern with a combination of model-free and model-based control systems. The parameter, which indicates the balance between model-based and model-free control systems, was found to be significantly lower in the gambling disorder group compared to healthy controls. As a result of the analysis performed by adding the working memory scores to the parameter, which is a significant difference between the groups, it was observed that the significant difference between the groups continued. Conclusions: The findings in our study showed that model-free and model-based control systems exhibit a mixed, balanced participation in the development of a new behavior pattern in gambling disorder. When evaluated together with the omega parameter showing the balance between model-based and model-free control systems and the process memory, it has been shown that people with gambling disorders use the model-based system less than the model-based control system in their decision-making processes.
Benzer Tezler
- Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan hastalarda komorbidite kumar oynama bozukluğunu yordayan özellikler: Mizaç ve dürtüsellik
Alcohol and drug use disorders in patients with comorbidity gambling disorder with the features: Temperament and impulsivity features
ENES KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİYE NESRİN DİLBAZ
- Kumar oynama bozukluğu tanıma testinin (GDIT) Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Turkish validity and reliability study of gambling disorder identification test (GDIT)
HÜSEYİN OZAN TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikiyatriEge ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN ÖNEN SERTÖZ
- Kumar oynama bozukluğu tanılı hastaların dinlenme durumundaki FMRI görüntülemelerinin incelenmesi
Investigation of resting FMRI imaging of patients diagnosed with gambling disorder
HASİBE BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL ONUR NOYAN
- Davranışsal bağımlılıklar ile ilişkili değişkenlerin kişi-duygulanım-biliş-yürütücü işlev etkileşim modeli çerçevesinde incelenmesi
An examination of the variables associated with behavioral addictions in the i-pace model perspective
ZÜHRA AYGÜL ERTUNÇ
- Kumar oynama bozukluğu tanılı hastalarda karanlık üçlü özellı̇klerı̇nı̇n duygu düzenleme güçlüğü ve bı̇lı̇şsel çarpıtmalarla olan ı̇lı̇şkı̇sı
The relationships between emotional dysregulation, cognitive distortions and dark triad personality traits in patients diagnosed with gambling disorder
MUSTAFA ALP ŞENEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERİH ALTINTAŞ