Türk İslâm edebiyatında manzum nasihat-nâmeler ve Urlalı Ya'kûb Oğlu Hüseyin'in Miftâh-ı Cennet'i
Poetic nasihat-names in Turkish Islamic literature and Miftah-ı Cennet of Urlali Ya'kub Oglu Huseyin
- Tez No: 654824
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 828
Özet
Yüzlerce yıllık birikime sahip Türk İslâm edebiyatı sahasında pek çok edebî tür neşv ü nemâ bulmuştur. Bu türlerden biri de manzum nasihat-nâmelerdir. İlk Türkçe eserlerden itibaren müellifler, bireyi ve toplumu iyiye teşvik etmek için eserlerini nasihat-âmîz motiflerle süslemiş, bilhassa İslâmiyet´in kabulünden sonra nasihat muhtevalı eserlerin sayısında artış gözlenmiştir. 20. asra gelinceye kadar ise zengin bir nasihat-nâme geleneği oluşmuştur. Bu çalışma, 11-20. yüzyıllar arasında Türk İslâm edebiyatı sahasında kaleme alınan manzum nasihat-nâmelerin incelenmesini, biyografik kaynaklarda hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmayan Urlalı Ya'kûb Oğlu Hüseyin´in hayatı ile ilgili bilgileri ve onun manzum nasihat-nâme türünde te'lif ettiği Miftâh-ı Cennet isimli eserin çeviriyazılı metnini ve tahlilini ortaya koymayı amaçlar. Bu amaçla manzum nasihat-nâme türüne ait eserler tespit edilmiş ve 69´u te'lif, 23´ü tercüme olmak üzere toplam 92 adet manzum nasihat-nâmeye ulaşılmıştır. Ulaşılabilen örnekler üzerinde biçim, içerik, üslûp gibi çeşitli yönlerden incelemeler yapılmış ve türe ait genel özellikler belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra Urlalı Hüseyin´in hayatı ile ilgili bilgiler, Miftâh-ı Cennet´in transkripsiyonlu metni ve metin incelemesi sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
During the history of Turkish Islamic Literature a lot of literate types flourished. One of them is poetic nasihat-names. From the first Turkish works authors ornamented their works with words of advice to encourage the individual and society for the goodness; especially after the confirmation of Islam the issues of advice-thema works have rised. Until the 20th century nasihatname tradition widely formed. This work, aims to examine the poetic nasihat-names written between 11th and 20th centuries in Turkish Islamic literature, to expose the biography of Urlalı Ya'kub Oglu Huseyin never mentioned in biographical sources and transcripted text and analysing of his work named Miftah-ı Cennet written as a type of poetic nasihat-name. For this purpose works belong to type of nasihat-names were determined and were procured total of 92 nasihat-names, 69 of which are copyright and 23 of which are translations. The specimens can be accessed have been examined from various aspects such as style, meaning, wording and general specialities of the type have been determined. Finally informations about the life of Urlalı Ya'kub Oglu Huseyin, transcripted text and analysing of Miftah-ı Cennet are presented.
Benzer Tezler
- Hüsrev-Zâde Ömer Sabrî'nin Nasîhat-Nâmesi (metin-inceleme)
Nasihat-Name of Husrev-Zade Omer Sabri (text-examination)
HASAN SÖYLEMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM HAKSEVER
- Risâle-i Rûhu'l Hayât (İnceleme-metin)
Risâle-i Rûhu'l Hayât (Analysis-text)
HİLAL BÜŞRA BİLGE ÖKSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT AK
- Keşfü'l-keşf (İnceleme-transkripsiyonlu metin)
Keşfü'l-keşf (Review-transcribed text)
DERYA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİME ÇAVUŞOĞLU
- فضولي وديوانه العربي
Fuzûlî (ö.963/1556) ve Arapça Divanı / Fuzuli and his Arabic Diwan
ALI ABDULRAZZAQ RADHI AL-TUFAYL
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMETULLAH ERTAŞ
- Milli Kütüphane 06 Hk 4099 numarada kayıtlı Mecmû'atü'n-Nesâyih'in transkripsiyonlu metni ve incelemesi
National Library registered in 06 Hk 4099 transcribed text and analysis of Macmû˘atü'n-Nasâyih
GAMZE DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHaliç ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA İMAMOĞLU