Okulöncesi dönem çocuk edebiyatı yapıtlarında gelişimsel bir özellik olarak özerkliğin temsili
The rendition of autonomy as a developmental feature at preschool children literary works
- Tez No: 658003
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT SEVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Bu araştırma, okulöncesi döneme yönelik edebiyat yapıtlarında gelişimsel bir özellik olarak özerkliğin temsil ediliş biçimini belirlemeyi amaçlamıştır. Belge (döküman) incelenmesi yöntemine dayanarak yapılandırılan bu çalışma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın veri kaynağını, 2016-2017 yıllarında ilk baskısını yapmış çocuk edebiyatı yapıtlarından amaçlı örnekleme ve uzman görüşü alınarak seçilen 20 çocuk edebiyatı yapıtı oluşturmaktadır. Seçilen yapıtlar, iki aşamada incelenmiştir. Birinci aşamada, incelenen yapıttaki başkişinin/kahramanın/karakterin eylem ve davranışları“Okulöncesi Çocuk Kitaplarında Özerklik Temasını Değerlendirme Ölçeği”kullanılarak çözümlenmiştir. İkinci aşamada ise, yine yapıttaki başkişinin/karakterin eylem ve davranışları ölçek maddeleriyle ilişkili olarak özerkliğin temel değişkenleri olan öğrenme isteği, sorma-bilme dürtüsü, keşfetme, girişimcilik, özgür davranabilme ve toplumsallaşma süreci başlıkları altında yorumlanmıştır. Araştırma bulgularına bakıldığında, incelenen yapıtlarda çocuğun öykünebileceği kahramanın eylem ve davranışları, ölçekte yer alan maddelerin bazılarını karşılamasa da; değişkenler açısından incelendiğinde yapıtların genel olarak özerkliği temsil edecek özellikte olduğu görülmektedir. Yapıtlar, özerkliği temsil eden değişkenler bakımından incelendiğinde; başkişilerin eylem ve davranışlarıyla özerkliği temsil ettiği ve çocuk okurun öykünebileceği bu kişilerin özerklik gelişimine katkı sağlayacak nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yazınsal nitelikli bu yapıtların, çocuk gerçekliğine uygun olmayan denetimci ve baskıcı bir anlayış ve cinsel kimliğe yönelik ayıplayıcı, suçlayıcı, korkutucu yargılar, ayrımlar ya da tutumlar içermediği; yapıtlarda çocuğun devingenliğine karşı korkutma, ceza ya da iğdiş edilme gibi tehditlerin olmadığı ve yazgıcılığı, boş inançları onaylayan, onları önemli kılmaya çalışan bir yaklaşıma yer verilmediği de belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims at determining whether literary works for preschool period represent autonomy as a developmental feature. This study which is structuredon the basis of document analyzing method is a descriptive survey model study. 20 Literary children works which is selected among those first printed in 2016-2017 through oriented sampling and taking expert opinion compose the data source of the study. The selected Works are analyzed at two stages. At the first stage, the acts and behaviours of the protagonist/hero/character of the Works are analyzed using“Authonomy Theme Assesment Scale In Pre-school Children Books”. At the second stage, the acts and behaviours of the protagonist/hero/character of the works are interpreted under the headings of the desire to learn, asking and knowing impulse, exploring, aggressiveness, ability to behave freely and socialization process, which are the fundamental variables of autonomy. As research finding are studied, eventhough the acts and behaviours of the hero whom the child might emulate don't correspond some of the articles of the scale, the works in general seem to represent autonomy when analyzed in terms of variables. When the works are examined in terms of variables representing autonomy, it is concluded that protagonists represent the autonomy with their actions and behaviours and that these people whom the reader can emulate contribute to the development of autonomy. It is also determined that these poetic quality works do not contain are repressive and controlling understanding that is not appropriate for the reality of the child, condemning, accusive and frightening judgments, discriminations or attitudes towards sexualidentity, menaces such as threats, punishment or castration towards the mobilty of the child, and that an approach which favours fatalism and super stitions and tries to make them important is not included in the Works.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dünya çocuk edebiyatında empati olgusunun karşılaştırılması
Comparison of empathy phenomenon in preschool world children's literature
ZEYNEP KÖSTELOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZİRE AKBULUT
- Ölüm konusunun ele alındığı yazınsal çocuk kitaplarının çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi
An examination of the children's literature books with the theme of death in terms of the principle of appropriacy to the child
MEHTAP VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUNA CANLI CAN
- Okulöncesi eğitim ortamlarında çocuk kitaplarıyla gerçekleştirilen uygulamaların okuma kültürü edindirme bağlamında incelenmesi
Analyzing practices with children's books in preschool settings within the context of creating a reading culture
SEVİLAY BULUT
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Seza Kutlar Aksoy'un çocuk edebiyatı eserlerinde toplumsal rollere bakış
A wiew on social roles in Seza Kutlar Aksoy's children's literature works
GÖZDE YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA AŞKIN BALCI
- Okulöncesi çocuk edebiyatı yapıtlarındaki resimlerin çocuğa göreliğinin, öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi: Eskişehir ili örneği
Evaluation of suitabilitiy of the pictures in the literary works written for the pre-school children for children considering the opinions of teachers: Sample of Eskişehir city
SEMA KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURÇİN TÜRKCAN