Hakkâri dokumalarında kullanılan doğal boyalar ve boyama teknikleri
Natural dyes and dyeing methods used in Hakkari weavings
- Tez No: 660995
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN ÇALIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Yüksek dağlar ile çevrili Hakkâri ili, M.Ö. 10.000'lerden başlayıp günümüze kadarki süreçte, dili ve inanışları farklı birçok medeniyete ev sahipliği yaparak büyük bir kültürel miras bırakmıştır. Taşınır ve taşınmaz olarak çok sayıda eser barındıran Hakkâri'nin en çok ün yaptığı hususlardan biri de şüphesiz dokumaları ve kilimleri olmuştur. Literatürümüze ''Hakkâri Dokumaları'' başlığını bırakacak derecede dikkate alınması gereken bu konu birçok araştırmacının ilgisini çekmiştir. Kendi içinde alt başlıklara ayrılan Hakkâri Dokumalarının konularından biri de doğal boyalar ve boyama teknikleridir. Tıpkı dokumaları gibi doğal boyamalarının da ne zaman yapılmaya başlandığı kesin olarak bilinmeyen bu konu oldukça zengin, geniş ve araştırılmaya değerdir. Hakkâri bölgesinin coğrafi sebeplerden dolayı dışa kapalı olması bu birikimlerin yerel özellikler de kazanmasıyla nesilden nesle çok fazla bozulmadan aktarılmasını sağlamıştır. Hakkâri bölgesindeki dokuma eserleri daha önce çok sayıda araştırmaya konu olabilmişken doğal boyama ve yöntemleri çok kısıtlı sayıda yayında yer bulabilmiştir. Bu sebeple ''Hakkâri Dokumalarında Kullanılan Doğal Boyalar ve Boyama Teknikleri'' tez başlığı altında bu husus detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Konu araştırması için geçmişte geleneksel yöntemlerle boyama yapmış insanlarla görüşülmüş, bu doğrultuda arazi çalışmaları yapılıp tez kapsamına dâhil edilen bitkiler toplanmış ve koyunyününden eğrilen iplikler boyanmıştır. Ardından geçmişte doğal boyalarla boyanmış ipliklerden dokunan örnekler bulunup incelenmiş ve açıklanmıştır. Doğal boyama bitkilerinin yerel halk tarafından yöresel tabirlerle isimlendirilmesi durumu ve Anadolu'nun farklı kesimlerinde değişik isimlerle anılması bitkilerin saptanması yönünde sorunlara sebep olmuştur. Bu sebeple bitkilerin Türkçe ve Latince isimleri tespit edilmiş ve tüm özellikleri kaydedilmiştir.
Özet (Çeviri)
Surrounded by high mountains, the province of Hakkari has left a great cultural heritage by hosting many civilizations with different languages and beliefs, starting from 10,000 BC until today. One of the most famous things of Hakkari, which has many movable and immovable works, is undoubtedly its weavings and rugs. This issue, which should be taken into consideration in such a way as to leave the title of“Hakkari Texts”in our literature, has been the subject of many researchers. Natural dyes and dyeing techniques are one of the subjects of Hakkari Weavings, which are divided into subheadings within itself. It is not known exactly when the natural dyeing began to be made, just like the fabrics, and this subject is quite rich, extensive and worth researching. The fact that the Hakkari region is closed to the outside due to geographical reasons has enabled these accumulations to be transferred from generation to generation without much distortion, as they gain local characteristics. While the textile works in the Hakkari region have been the subject of many studies before, natural dyeing and methods have been published in a very limited number of publications. For this reason, this issue has been explained in detail under the thesis title“Natural Dyes and Dyeing Methods Used in Hakkari Weavings”. For the subject research, people who dyeed with traditional methods in the past were interviewed, in this direction, the plants included in the thesis were collected and the yarns spun from sheep wool were dyed. Plants with natural coloring are named in Kurdish by local people. However, the fact that these plants are mentioned with different names in different parts of Anatolia has caused difficulties in determining the plants. For this reason, Turkish and Latin names of the plants were determined and all their characteristics were recorded.
Benzer Tezler
- Siirt yöresi düz dokumaları
Siirt and its vicinity rug weaving
HACİCE AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY HATİPOĞLU
- Patient privacy and consent management in e-health
E-sağlıkta hasta gizliliği ve Onam yönetimi
ERDEM ALPAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. ASUMAN DOĞAÇ
PROF. İSMAİL HAKKI TOROSLU
- Hakkâri ili Mezer (Mezerk) dokumaları ve yeni tasarımlar
Mezer (Mezerk) weavings and new designs in Hakkâri
GÜLŞEN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2018
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SEMA TAĞI
- Van gölü havzasında yer alan Van Hakkari Bitlis halıları
Van gölü havzasında yer alan Van Hakkari Bitlis halıları
HATİCE BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAYİ KARAHAN
- Uluslararası patent veritabanları analizi ile Türkiye'nin bilişim teknolojileri alanındaki yerinin belirlenmesi
Determining the position of Turkey in the field of information technologies through analysis of international patent databases
SELAHATTİN BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiBilişim Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞRUL TAŞCI