Türk Dil Kurumunun Türkçe Sözlük'ü ile Türkmenistan Ilımlar Akademiyasının Türkmen Dilinin Sözlüğü'ndeki ortak kelimelerin ses değişimlerinin incelenmesi
Investigation of voice changes of common words in TDK Turkish Dictionary and TIA Turkmen Language Dictionary
- Tez No: 666390
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET KARA KÜTÜKÇÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türkçe Sözlük, Türkmen Dilinin Sözlüğü, Sözlük, Sözlükçülük, Türkiye Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Ses Bilgisi, Turkish Dictionary, Dictionary of the Turkmen language, dictionary, lexicography, Turkey Turkish, Turkmen Turkish, Phonetics
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
İnsanoğlu yaşamı boyunca diğer canlılarla etkileşim ve iletişim içinde hayat sürdürmüştür. Bunun için de insanoğlunun tarih boyunca en etkili iletişim araçlarından biri olan dili kullanmışlardır. Canlı bir varlık olan dil, zaman ilerledikçe doğal olarak gelişim ve değişimlere uğramıştır. Bu gelişim ve değişimler günümüzde dahi yaşanmakta sürekli ilerleme halindedir. İnsanoğlunun tarihi boyunca yaşadığı birtakım hızlı değişim ve gelişmeler doğal olarak dili de etkilemiştir. Dildeki bu değişmeler çoğu zaman o dilin yaşam kaynağı söz varlığında görülmüştür. Bir dilin söz varlığındaki bu gelişim ve değişimleri bütün ayrıntılarıyla görebilmenin bir yolu da sözlük incelemeleriyle mümkündür. Sözlükler, bir milletin sahip olduğu kültürel değerlerini, ait oldukları dilin yapısı ve işleyişi hakkında bilgi vermesi, diğer dil ve toplumlar ile kurulan ilişkileri göstermesi, bir toplumun eğitim ve bilgi düzeyi hakkında bilgi vermesi, ait oldukları dilin değerli eserleri arasında yer alması, en önemlisi de dillerin söz varlığını içine alması bakımından ilk başvurulan kaynaklar arasındadır. Bu çalışmada ilk olarak, Türk-Türkmen sözlük ve sözlükçülük tarihçesi, Türkmenler ve Türkmen Türkçesi, Türkmen Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin ses bilgisi gibi konular hakkında bilgiler verilmiş, daha sonra ise Türk Dil Kurumunun Türkçe Sözlük (2011) İle Türkmenistan Ilımlar Akademiyasının Türkmen Dilinin Sözlüğü (2010) içerisinde bulunan ortak kelimeler tespit edilmiş, bu kelimelerin – Türkmen Türkçesi esas alınarak – ses değişimlerinin incelemesi yapılarak, tablo içerisinde gösterilmek suretiyle, kelimeler arasındaki ses-şekil benzerlikleri ve farklılıkları gösterilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Human beings have lived in interaction and communication with other living things throughout their life. For this, they used language, one of the most effective communication tools of human beings throughout history. Language, which is a living being, has naturally evolved and changed as time progressed. These developments and changes are happening even today and are in constant progress. Some rapid changes and developments experienced by human beings throughout its history naturally affected the language. These changes in the language are often seen in the life source vocabulary of that language. Another way to see these developments and changes in a language's vocabulary in all its details is possible with dictionary studies. Dictionaries provide information about the cultural values of a nation, the structure and functioning of the language they belong to, show the relations established with other languages and societies, provide information about the education and knowledge level of a society, are among the valuable works of the language they belong to, most importantly the inclusion of languages in vocabulary; In short, it is among the first resources to be referred to as the treasure of a language. The first part of this study, Turkish, Turkmen dictionary and lexicography history, Turkmen and Turkmen Turkish, Turkmen and Turkey given important information by examining issues such as phonetics of Turkish, then the Turkish Language Association Turkish Dictionary (2011) with Turkmenistan Academy of Sciences The common words found in the Dictionary of the Turkmen Language (2010) were determined, the sound changes of these words - based on Turkmen Turkish - were examined and the similarities and differences between the words were tried to be shown by showing them in a table.
Benzer Tezler
- Türkiye Türkçesindeki Arapça kökenli alıntı sözcüklerde gerçekleşen argolaşma ve mecazlaşmanın modern Arapça ile karşılaştırılması
Comparison of slanging and metaphorization in Arabic originated words in Turkey Turkish with modern Arabic
AYMAN MOHAMED YOUSİF ELHUSSEİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENFEL DOĞAN
- Türkçe sözlükte eşdizimli ögelerin sunumu ve görünümleri
Presentation and aspects of collocations in Turkish dictionary
MELTEM AYABAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimAnkara ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜN LEYLA UZUN
- Türk atasözlerinde ve deyimlerinde şükran olgusu
Gratitude in Turkish proverbs and idioms
CANBERK AKBAŞAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMRAL DEVECİ
- Peyami Safa'nın Sözde Kızlar ve İstanbul Hikâyeleri adlı eserlerinin sözlüğü ve söz varlığı
The dictionary and vocabulary of Peyami Safa's Sözde Kızlar and İstanbul Hikâyeleri
ZİYNET ŞEYMA ÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ERDOĞAN
- Azerbaycan mutfak kültürü üzerine tematik söz varlığı incelemesi
Thematic vocabulary study on Azerbaijan kitchen culture
EMRE İBRAHİM USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTAP SOLAK SAĞLAM