İleri kışlık yemlik arpa hatlarının seleksiyonunda farklı seleksiyon indeksi ve stabilite yöntemlerinin kullanılması
Application of different selection index and stability parameters for selection of advanced winter feed barley lines
- Tez No: 668133
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER AKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
Bu çalışma ile yemlik arpa genotiplerinin seçiminde kullanılacak alternatif ve daha etkili istatistiksel yöntemlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 2017-2018 ve 2018-2019 yıllarında toplam 15 çevrede 4 çeşit ve 20 ileri hat kullanılarak tesadüf blokları deneme deseninde 4 tekrarlamalı olarak denemeler yürütülmüştür. Dane verimine ek olarak bazı verim unsurları ile fiziksel ve ileri yem kalite unsurları dahil 14 özelliğin incelendiği bu çalışmada çeşitlerden sırasıyla Larende 10, Burakbey ve Tosunpaşa 8 özellik bakımından üstün bulunurken ileri hatlar arasından H3 ve H6 verim öğeleri bakımından, H13 ve H14 kalite özellikleri bakımından H10 ise hem kalite özellikleri hem de verim öğeleri bakımından daha üstün olduğu belirlenmiştir. Dane verimi ve kalite değerlerine göre genotiplerin kararlılıkları parametrik ve parametrik olmayan farklı yöntemlerle değerlendirildiğinde Tarm 92, Tosunpaşa ve Burakbey çeşitleri ile 9 hat (H2, H3, H7, H10, H11, H12, H13, H14 ve H15) birçok özellik bakımından kararlı bulunmuştur. Bunların içerisinden 5 hat (H2, H3, H7, H10, H13) verim bakımından üstün olup aynı zamanda kararlı durumdadır. Kararlılığın ayrıntılı ve görsel olarak açıklanmasına olanak veren GGE biplot ve AMMI biplot grafikleri ile genotiplerin kararlılık durumları görsel olarak da ortaya konulmuştur. Araştırmada ayrıca ele alınan 14 değişkenin birlikte kullanıldığı 6 farklı seleksiyon indeksi karşılaştırmalı olarak irdelendiğinde; toplam değer bakımından genotiplerin sıralamasında bazı genotipler için farklı yöntemler sıralamada değişikliğe yol açmaz iken bazı genotiplerin sıralamalarında önemli değişiklik görülmüştür. Burakbey ve Tosunpaşa çeşitleri sıralamalarda üst sıralarda iken, Larende çeşidi ise bazı indeks yöntemlere göre üst sıralarda, Tarm 92 çeşidinin ise orta sıralarda yer aldığı saptanmıştır. H3, H1 ve H10 numaralı ileri hatlar ise birçok indeks yöntemine göre sıralamada üst sıralarda yer almıştır. Son olarak, bu araştırmada verim ve kalite unsurları için seleksiyon indekslerinin oluşturulmasında gerekli olan kalıtım dereceleri, özellikler arasındaki genetik ilerlemeler ile genetik ve fenotipik değişim katsayıları gibi bazı genetik parametreler de tahmin edilmiştir. Bu bağlamda geniş anlamlı kalıtım dereceleri 0.33 (tane verimi) ile 0.02 (hektolitre ağırlığı) arasında değişmiştir. Genel olarak tane verimi dışındaki özelliklerde kalıtım dereceleri oldukça düşük bulunurken % genetik ilerleme değerleri % 14.34 (tane verimi) ile % 0.12 (metrekarede başak sayısı) arasında değişmiştir.
Özet (Çeviri)
This project aims to determine alternative and more effective statistical methods to be used for the selection of new advanced barley lines. For this aim, 15 trials were conducted including 4 checks and 20 advanced lines under randomized complete block design with four replications during 2017-2018 and 2018-2019 seasons. In addition to yield, 14 parameters including some yield, physical and advanced quality traits were studied. In this research, Larende, Burakbey, and Tosunpasa were found superior for eight parameters among the cultivars. H3 and H6 were highlighted among the advanced lines with their yield characteristics, while H13 and H14 showed good quality, among advanced lines. The advanced line H10 was determined for its both good quality and higher yield performance. When the stability of genotypes was evaluated with parametric and non-parametric methods, Tarm 92, Tosunpasa, and Burakbey cultivars and nine advanced lines (H2, H3, H7, H10, H11, H12, H13, H14 ve H15) were found stable for the different stability parameters. Five of these advanced lines (H2, H3, H7, H10, H13) were superior interms of garin yield an at the same time they were stable. Moreover, GGE and AMMI biplots were also created to visually demonsrate stability of the genotypes. Comparison of the 6 different selection parametrs consisting of bulk of the 14 traits studied in this research showed that some methods could not change rank of some genotypes while some genotypes were significantly affected by using different index method. Burakbey and Tosunpasa cultivars were generally higher in rank but cv. Larende was around the top interms of some index methods. On the other hand, common variety Tarm 92 was in the average in the rank. In additon to cultivors, the advanced lines H3, H1, and H10 were the top in the rank in terms of most of the index methods. Finally, in this research, some genetic parameters, such as heritability, genetic advance and genetic and phenotypic coefficient of variation were estimated to able to create selection indexes for yield, quality, and their's components. In this regard, broad-sense heritabilities were between 0.33 (grain yield) and 0.02 (hectolitre weight). In general, while the heritability percentages were low except for seed yield. The genetic improvements were between % 14.34 (grain yield) and % 0.12 (number of spike per square meter).
Benzer Tezler
- Bazı kışlık buğday (T. aestivum L.) genotiplerinde yüksek ve düşük molekül ağırlıklı glutenin bant desenlerinin belirlenmesi ve kalite ıslahında kullanımı
Determination of high and low molecular weight glutenin patterns of some winter wheat (T. aestivum L.) genotypes and their utilization in quality breeding
AYŞE YILDIZ
- Türkiye'nin kışlık dilimine uygun maltlık arpa çeşit ve çevrelerinin belirlenmesi
Determination of winter malting barley cultivar and ecolojies of Turkey
SAFURE GÜLER
Doktora
Türkçe
2012
Gıda MühendisliğiAnkara ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ ERCAN
- Kışlık yerel ve modern buğday çeşitleri ile bazı ıslah hatlarının farklı dönem kuraklıklarına karşı test edilmesi ve kuraklık ile ilgili genetik çeşitlilik analizleri
Testing of winter landraces and modern wheat varieties and some breeding lines against different period droughts and drought-related genetic diversity analysis
CEVAT ESER
- Diyarbakır koşullarına uygun tritikale genotiplerinin belirlenmesi
Determination of suitable triticale genotypes at Diyarbakir conditions
HALİL KARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACETTİN YAĞBASANLAR
- Tarımsal peyzajın uzaktan algılama ile izlenmesi: Aşağı Seyhan Ovası örneği
Monitoring the agricultural landscape with remote sensing: Lower Seyhan Plane case study
OKAN YELER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHA BERBEROĞLU