Lise öğrencilerinin sahip olduğu kişilik türleri ve internet becerilerinin siber zorbalık açısından incelenmesi
Investigation of high school students' personalities and internet skills in terms of cyberbullying
- Tez No: 669858
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENGİN KURŞUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Amaç: Araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin sahip oldukları kişilik türleri ve internet becerilerinin siber zorba ve siber mağdur olma durumları açısından incelenmesidir. Yöntem: Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubu Erzincan il merkezinde bulunan liseler olarak belirlenmiştir. Çalışma grubunu birinci aşamada 6 farklı lisede bulunan 1417 öğrenci, ikinci aşamada ise 138 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın birinci aşamasında küme örnekleme, ikinci aşamasında ise amaçlı örnekleme kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, siber zorbalık tehlike düzeyi ölçeği, beş faktör kişilik özellikleri ölçeği ve siber zorbalık temelli internet becerilerine yönelik performans testi uygulanmıştır. Verilerin analizinde iki aşamalı yol izlenmiştir. Birinci aşamasında toplanan veriler programlar aracılığı ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre siber mağdur olan öğrenciler ikinci aşamaya dahil edilmiştir. ikinci aşamada ise performans testine katılan öğrencilerin video kayıtları analiz edilmiştir. Toplanan veriler korelasyon ve regresyon analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmada siber zorba olma ve siber mağdur olma durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif bir ilişki ortaya çıkmıştır. Siber mağdur olma durumu ile kişilik türlerinden dışadönüklük, nevrotiklik ve deneyime açıklık arasında pozitif bir ilişki ortaya çıkmıştır. Siber mağdur olma durumu ile kişilik türlerinden yumuşak başlılık ve sorumluluk arasında negatif bir ilişki ortaya çıkmıştır. Siber zorba olma durumu ile kişilik türlerinden dışadönüklük ve nevrotiklik arasında pozitif bir ilişki ortaya çıkmıştır. Siber mağdur olma ve internet becerileri arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif bir ilişki ortaya çıkmıştır. İnternet becerileri ve kişilik türlerinden nevrotik kişiliğin siber mağdur olma durumu üzerinde yordayıcılığı bulunmaktadır. Ayrıca kişilik türlerinden nevrotik kişiliğin siber zorba olma durumu üzerinde yordayıcılığı bulunmaktadır. Nevrotik kişiliğe sahip olan kişilerin siber mağdur olma durumlarına internet becerilerinin düzenleyici bir etkisi bulunmamaktadır. Sonuç: Lise öğrencilerinin siber mağdur olma durumları arttıkça siber zorba olma durumları da artmaktadır. Ayrıca öğrencilerin sahip olduğu kişilik türleri ile siber mağdur olma durumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Lise öğrencilerinin siber zorba olma durumları ile kişilik türlerinden dışadönüklük, nevrotiklik, yumuşak başlılık ve sorumluluk arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Öğrencilerin siber mağdur olma durumunda en yüksek korelasyon nevrotiklik kişiliğe aittir. Siber zorba olma durumunda da en yüksek korelasyona sahip kişilik türü nevrotik kişiliktir. Lise öğrencilerinin siber mağdur olma durumu ile internet becerileri arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Öğrencilerin internet becerilerinin artırılması siber mağduriyeti engelleyici yönde olabilmektedir. Nevrotik kişiliğe sahip olan öğrencilerin siber mağdur olma durumlarına internet becerilerinin düzenleyici olarak bir etkisi yoktur.
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of the study is to examine the effects of high students' personalities and internet skills on being a cyberbully and cyber victim. Method: Relational survey model, one of the quantitative research methods, was used in this study. The research group was determined as high schools located in the center of Erzincan province. First cohort consists of 1417 cluster sampling selected students from 6 different high schools while 138 purposefully picked students formed the second cohort. Personal Information Form, Cyber Bullying Risk Level Scale, Five Factor Personality Traits Scale and Performance Test for Cyber Bullying Based Internet Skills were used as data collection tools in the study. In the analysis of the data, the two-phase path was followed. The data collected in the first step were analyzed by using Excel and SPSS package program. According to the analysis results, students with cyber victim history have been included in the phase II. At the second stage, video recordings of the students participating in the performance test were analyzed. Collected data were analyzed by performing correlation and regression analysis using SPSS package program. Findings: In the study, a statistically significant positive relationship was found between being a cyberbully and being a cyber victim. A positive relationship has emerged between being cyber-victim and personality types such as extraversion, neuroticism, and openness to experience. A negative relationship has emerged between cyber victim status and personality types, mildness, and responsibility. A positive relationship is observed between being a cyberbully and extraversion as well as neuroticism. A statistically significant negative relationship was found between cyber-victimization and Internet skills. Neurotic personality and internet skills both have a predictive role on cyber victim status. In addition, neurotic personality is a significant predictor of being a cyberbully. Internet skills do not have a regulatory effect on the cyber victimization of individuals with neurotic personalities. Conclusions: According to the results, when high school students become cyber victims, they more likely become cyberbullies. There is a relationship between all personality types' cyber victim status. However, there is a relationship between the personality types of being a cyberbully and those other than openness to experience. The highest correlation in the case of being a cyber victim belongs to the personality of neuroticism. In the case of being a cyberbully, the personality type with the highest correlation is the neuroticism personality. There is a correlation and predictive value between being a cyber victim and Internet skills. Increasing or improving students' Internet skills can prevent cyber victimization. However, Internet skills have no regulatory effect on the cyber victimization of students with only neurotic personalities. In other words, the increase or decrease in internet skills does not change the cyber victims who have a neurotic personality.
Benzer Tezler
- 11. sınıf öğrencilerinin düşünme stilleri, öğrenme stratejileri ve düşünme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişki
Thinking styles of 11th grade students, learning strategies and the relationship between learning strategies and thinking style
DİREN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimPamukkale Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ORHAN KUMRAL
- Tam ve parçalanmış aileye sahip lise öğrencilerinin akademik başarıdüzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Bişkek örneği)
Толукжана толук эмес (бөлүнгөн) үй-бүлөлөрдөгү жогорку класстарда окуган окуучулардын сабактарда жетишкендиктерин салыштырмалуу анализдөө(бишкекшаары мисалында)
MEHMET GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. KADİAN BOOBEKOVA
- Anadolu liselerindeki öğrencilerin cep telefonlarındaki zil seslerini belirlemelerindeki etmenlerin çeşitli değişkenler yönünden incelenmesi (Ankara ili/Sincan örneği)
Examination of the factors in anatolian high school students' preference of ringtones in mobile phones in terms of various variables (Ankara/Sincan example)
NERMİN KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİH AYDOĞAN
- Self-contruals, perceived parating styles and well-being in different cultural and socio-economic contexts
Farklı kültür ve sosyo-ekonomik düzey bağlamlarında benlik kurguları, ana baba tutumları ve iyi olma hali
ZAHİDE KARAKİTAPOĞLU AYGÜN
Doktora
İngilizce
2002
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OLCAY İMAMOĞLU