Tarihî Türk lehçelerinde hastalık adları (VIII – XV. yüzyıl)
Disease names in historical Turkish dialects (VIII – XV. century)
- Tez No: 669870
- Danışmanlar: PROF. DR. GALİP GÜNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Tarihi Türk lehçeleri, hastalık, hastalık adları, tıp, Historical Turkish dialects, disease, disease names, medicine
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Tarihî Türk Lehçeleri dönemlerine dair çok çeşitli konularda birçok çalışma yapılmıştır. Bu konulardan birini teşkil eden“hastalık”konusu dönem kaynaklarından geniş bilgiler elde edilebilecek bir konudur. Dönemler üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde“tıp terimleri”konusuna çeşitli dönemler üzerinden ele alınarak değinildiği ve bu çalışmalarda ayrı bir bölüm altında hastalık adlarına yer verildiğini görüyoruz. Tarihî Türk Lehçeleri dönemlerine ait eserler bu konularda zengin bir bilgi kaynağı niteliğindedir. Dönemlere ait eserlerde konu müstakil olarak alınmış olsa da olmasa da içlerinde hastalık adlarına tesadüf edilmektedir. Hastalık adları ve tıp konusu çeşitli çalışmalarda çeşitli dönemler üzerinden ele alınmış, dönemlerin bir bütün olarak hastalık adları yönünden incelenmesi ise çok fazla olmasa da yakın zamanda çeşitli şekillerde üzerinde çalışılan önemli konulardan biri olmuştur. Biz de bu çalışmamızda konuyu tek dönemden ziyade bütün Tarihî Türk Lehçeleri Dönemlerinde kullanılmış hastalık adları üzerinden incelemeye çalıştık. Bu çalışmada Tarihî Türk Lehçelerinde Hastalık Adları konusu ele alınmış, çalışmaya en temelden başlamak amacıyla“adlandırma”teriminden yola çıkılmış, hastalığın ne olduğu, eski medeniyetlerde hastalık ve tıp anlayışının, bilgisinin nasıl olduğu, hastalıkları adlandırma yöntemlerinin neler olduğu, neye göre yapıldığı, ilkel tıp anlayışı, Türklerde tıp anlayışı gibi konulara yer verilmiştir. Tıp hakkında genel anlamda modern tıbbın doğuşuna kadar farklı bölümlerde verilen bilgilerle alanda gösterilen gelişimler aktarılmıştır. Çalışmanın Türk Dili alanı başta olmak üzere diğer bilim alanları için de faydalı olmasını umuyoruz.
Özet (Çeviri)
Many studies have been conducted on a wide variety of subjects regarding the historical periods of Turkish dialects. The subject of 'disease' which constitutes one of these subjects is an issue from which extensive information can be obtained from period sources. When the studies on periods are examined, we see that the subject of“medical terms”is addressed through various periods and that the names of the diseases are included in a separate section in these studies. The works of historical Turkish Dialects are a rich source of information on these issues. In the works belonging to the periods, whether the subject is taken separately or not, the names of the diseases are mentioned in them. The names of diseases and medicine have been handled over various periods in various studies, and the examination of the periods as a whole in terms of disease names has been one of the important topics that have been recently studied in various ways, although not too much. In this study, we have tried to examine the subject through the names of diseases used in all historical Turkish dialects rather than a single period. In this study, the subject of disease names in historical Turkish dialects has been discussed, and the term“naming”has been used to start the study from the ground up. In the study; topics such as what the disease is, the understanding of disease and medicine in ancient civilizations, what are the methods of naming diseases, how the naming is made, the understanding of primitive medicine and the understanding of medicine in the Turks have been included. With the information given in different departments until the birth of modern medicine, the developments in the field have been tried to be conveyed about the medicine in general. We hope that the study will be beneficial for other scientific fields, especially for Turkish language.
Benzer Tezler
- Tarihî Türk lehçelerinde ünsüzler
Consonants in historical Turkish dialects
YILMAZ İNCE
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Tarihi Türk lehçelerinde ölüm ile ilgili söz varlıkları
The words related with death in historical Turkish dialects
HAKAN SARITİKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TANÇ
- Tarihi Türk lehçelerinde bitki isimleri
Plant names in historical dialect of Turkish
ÖZLEM BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN PEKACAR
- Tarihî Türk lehçelerinde ve çağdaş Sibirya Türk lehçelerinde zamirler
Pronouns in historical Turkish dialects and contemporary Siberian Turkic dialects
SALİH MEHMET ARÇIN
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Tarihî Türk lehçelerinde gelecek zaman
Future tense in the historical Turkish dialects
MUHAMMET RAŞİT ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM KÖKTEKİN