Alacaklı temerrüdünün şartları, hükümleri ve satım sözleşmesi açısından sonuçları
Conditions of the creditor default, provisions, results in terms of sale contrac
- Tez No: 670244
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN MURAT DEVELİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 474
Özet
Borç ilişkisinin tarafların edimlerini ifa etmeleriyle sona ermesi, kimi zaman ifa sürecinde meydana gelen aksilikler nedeniyle mümkün olmaz. Bu durum borçludan kaynaklanabileceği gibi, alacaklıdan veya taraflardan bağımsız bir olgudan da kaynaklanabilir. İfaya engel olan tüm bu durumları ifade eden ifa engelleri kavramı, kanunumuzda yer alan bir terim olmamakla birlikte, doktrinde kullanılmaktadır. Öte yandan ifanın gerçekleşmesini engelleyen tüm olguların aynı çatı kavram altında değerlendirilmesi, günümüz çağdaş hukuk yasalarının temelinde bulunan ve son yıllarda benimsenen uluslararası kodifikasyonlarda sıkça rastlanılan bir yaklaşımdır. Çalışmamızın konusunu oluşturan alacaklı temerrüdü, alacaklının borca uygun şekilde kendisine sunulan ifayı haklı sebep olmaksızın kabul etmemesi veya ifanın gerçekleşmesi için katılımı gereken hallerde bu katılımı yerine getirmemesi olarak ifade edilir ve esasında tipik bir ifa engelidir. Bununla beraber, somut bazı borca aykırılık türleri üzerine inşa edilen Türk-İsviçre ifa engelleri sisteminde, alacaklı temerrüdü bir borca aykırılık türü olarak düzenlenmemiştir. Çalışmamız kapsamında alacaklı temerrüdü kurumu, ifa engelleri sistemi içindeki konumu göz önüne alınarak şartları, hükümleri ve özellikle satım sözleşmesi bakımından sonuçlarıyla eleştirel bir bakış çerçevesinde ele alınmıştır. Bu kapsamda tarihsel gelişim içerisinde alacaklı temerrüdüne verilen anlam, benzer hukuki kurumlarla ilişkileri, özellikle borçlu temerrüdünden farkları, alacaklının ifaya katılım hareketleri ve edimi kabulün hukuki nitelemesine bağlı olarak değişecek hukuki sonuçları incelenerek, hem olan hukuk hem de olması gereken hukuk bağlamında eleştiri ve çözüm önerileri sunulacaktır. Hukuki bir kurum olarak temelleri Roma hukukuna dayanan temerrüt kavramının tüm yazarların üzerinde uzlaştığı bir tanımını yapmak oldukça güçtür. Zira bu kavram günümüzde alacaklı temerrüdü ve borçlu temerrüdü şeklinde ayrılarak incelenmektedir. Buna karşın Roma hukukunda temerrüt kavramı,“borcun ifasının taraflardan birinin kusuru sebebiyle gecikmesi”olarak tanımlanmakta olup borçlu temerrüdünü olduğunu kadar alacaklı temerrüdünü de kapsayan bir üst kavramdı. Bu anlamıyla temerrüt, borçlu olduğu edimi zamanında yerine getiremeyen borçluyu sorumlu kılarken, haklı sebep bulunmaksızın kendisine sunulan edimi reddeden alacaklıyı da sorumlu kılan ve kusur esasına dayanan bir kavramı ifade ediyordu. 19. yüzyıldan itibaren, temerrüdün bu şekilde ele alınmasından vazgeçilmiş ve doktrin, borçlu temerrüdünden farklı olarak alacaklı temerrüdünün, alacaklının sorumluluğuna yol açmayan bir kurum olduğu yönünde gelişmiştir. Günümüzde her ne kadar modern hukuk sistemleri ve uluslararası kodifikasyonlarda alacaklı temerrüdü ve borçlu temerrüdü kavramlarına yer verilmeyerek, temerrüdün akde aykırılık (“breach of contract”) kavramı çerçevesinde çözüldüğü görülse de, alacaklı temerrüdü ve borçlu temerrüdü halen birçok hukuk sisteminde birbirinden ayrık kurumlar olarak düzenlenmektedir. Türk-İsviçre hukuk sisteminde, ifaya engel olan tüm olguların birleştiği tek bir akde aykırılık kavramı yerine, somut birtakım borca aykırılık türleri ve onların birbirinden bağımsız düzenlenen sonuçları üzerine inşa edilen bir ifa engelleri sistemi benimsenmiştir. Kanun kapsamında keskin çizgilerle ayrılmasına rağmen, kimi durumlarda birbirlerinden ayırt edilmeleri oldukça zorlaşan imkansızlık, borçlu temerrüdü ve kötü ifadan oluşan borca aykırılık türleri ile bunlara ilişkin hükümler, kanunun farklı yerlerine dağıtılmıştır. Bu sistem içerisinde alacaklı temerrüdü ise, bir borca aykırılık hali olarak düzenlenmemiştir. Türk Borçlar Kanunu'nda“Borçların İfası”kısmında yer alan alacaklı temerrüdü, m. 106- m. 111 arasında düzenlenen hükümleriyle borçluya edimin cinsine göre değişecek biçimde borçtan kurtulma yolları sunan ve fakat alacaklının sorumluluğuna yol açmayan bir kurum olarak ihdas edilmiştir. Bu kapsamda alacaklısı temerrüde düşen borçluya, sözleşmeyle ifasını yüklendiği edim bir verme borcu ise, tevdi veya TBK m. 107 hükmündeki koşullar oluştuysa satış bedelini tevdi, eğer bir yapma borcu ise de sözleşmeden dönme hakkı verilmiştir. Tevdi yoluna başvuru için kural olarak mahkeme izni gerekmektedir. Bunun dışında borçluya açık hükümle tanınan bir tazminat imkanı bulunmamakta, doktrinde yorum yoluyla sağlanmaya çalışılmaktadır. Hükümler halihazırdaki düzenlemesiyle, borçlu için oldukça elverişsizdir. Alacaklı temerrüdü hükümlerinin borçlunun menfaatlerini korumada yetersiz kalan düzenlemeleri, uygulamada bu hükümlerden olabildiği kadar uzak durulmasına yol açmıştır. Karşılıklı sözleşmelerde edimi kabulden veya üzerine düşen hazırlık hareketlerinden kaçınan alacaklı, aynı zamanda kendi edimini de yerine getirmekten kaçınarak borçlu temerrüdüne düşmüşse, hiçbir borçlunun kendisi için çok daha elverişli hükümler içeren borçlu temerrüdü hükümleri dururken, alacaklı temerrüdü hükümlerini tercih etmeyeceği söylenebilir. Zira borçlu temerrüdü hükümlerine göre alacaklı, mütemerrit borçludan aynen ifa talebine ek olarak gecikme tazminatı isteme olanağına sahiptir. Ayrıca bunun yerine karşılıklı sözleşmelerde süre vermek koşuluyla veya süre vermeye gerek olmayan hallerde süresiz olarak, aynen ifa yerine müspet zarar tazmini veya sözleşmeden dönmeye ek olarak menfi zarar tazminini isteyebilmektedir. Borçlu temerrüdü hükümleri seçenekli yaptırımlar sunmakla, somut durumdaki ihtiyaçlara göre hareket edebilme özgürlüğü de tanımaktadır. Görüldüğü üzere, kanun koyucu borçlusu temerrüde düşen alacaklıya, alacaklısı temerrüde düşen borçludan esirgediği korumayı sağlamıştır. Halbuki alacaklı temerrüdü ile borçlu temerrüdü birbirlerinin izdüşümü olan kurumlardır. Esasında ifası mümkün borcun, zamanında ifa edilememesine borçlu sebep olmuşsa borçlu temerrüdü, alacaklı sebep olmuşsa, alacaklı temerrüdü söz konusu olur. Başka bir deyişle birinde sözleşmeyi ihlal eden taraf borçlu iken, diğerinde alacaklıdır. Buna karşın borçlu temerrüdü bir borca aykırılık hali iken; alacaklı temerrüdünün yasadaki düzenlenişi, sorumluluk gerektirmeyen yapısıyla, alacaklının edimi kabul hususundaki hakkını kullanıp kullanmaması konusundaki özgürlüğünü yansıtmaktadır. Birbirine paralel hükümlerle düzenlenmesi gereken iki kurum arasında günümüzde yapısal bir bağlantının kalmadığı rahatlıkla söylenebilmektedir. Alacaklı temerrüdü hükümleri, pratik önemini borçlu temerrüdü hükümlerine başvurulamayan haller bakımından gösterir. Karşılıklı sözleşmelerde borçlu önce ifa ile yükümlü olup da karşı edim alacağı henüz muaccel olmamışsa, alacaklının haklı sebep olmaksızın ifayı kabulden kaçınması veya hazırlık hareketlerini gerçekleştirmemesi halinde borçlu temerrüdü hükümlerine başvurma imkanı kalmamaktadır. Zira karşı edim alacağının muaccel olmasını beklemesi gerekir. Aynı şekilde alacaklının kendi edimini ifa etmesine karşın, borçlunun edimini kabul etmemesi halinde de borçlu artık karşı edimi almış olduğu için alacaklıyı borçlu temerrüdüne düşürebilmesi mümkün değildir. Bu durumlarda borçlunun elinde, açık bir tazminat imkanından yoksun ve salt borçtan kurtulmasına yarayan alacaklı temerrüdü hükümleri kalmaktadır. Alacaklının özellikle kendi edimi bakımından borçlu temerrüdüne düşmediği başka bir deyişle yalnızca alacaklı temerrüdü hükümlerinin uygulanacağı haller bakımından, ifaya katılım hareketlerinin onun açısından bir hak mı, yükümlülük mü yoksa külfet mi olduğu doktrinde tartışılmıştır. Alacaklının ifaya katılım fiilleri; dar anlamda katılım fiilleri olarak nitelendirilen“edimi kabul”ve geniş anlamda katılım fiili olarak nitelendirilen“hazırlık hareketlerini yerine getirme”den oluşur. İfanın gerçekleşebilmesi için alacaklının yapması gereken ifaya katılım fiillerinin hukuken nasıl nitelendirildiği, borçlunun başvurabileceği yaptırımları belirlemektedir. Bu fiillerin hukuki niteliğine ilişkin olarak doktrinde; edimi kabulün alacaklı açısından öngörülmüş bir“külfet”olduğu görüşü, yükümlülük olduğu görüşü ile kesin bir nitelendirme yapmaya karşı çıkarak somut olayın özelliklerine göre nitelendirilmesi gerektiğini kabul eden karma görüş ileri sürülmüştür. Doktrinde hakim olan görüş, alacaklının ifaya katılımını ve bu kapsamda edimi kabulü“külfet”olarak nitelendiren görüştür. Külfet, kanunun öngördüğü ve yerine getirilmesi gereken davranışların yapılmaması halinde, elde edilmesi mümkün olan bir hakkın elde edilememesi veya kaybedilmesi olarak tanımlandığından, alacaklının edimi kabulünün bir külfet (yüküm) olarak nitelendirilmesi halinde, alacaklının bu külfeti yerine getirmemesi, edimi kabule ilişkin hakkını yahut edimi kabule bağlı olan birtakım haklardan mahrum kalmasını gerektirir. Nitekim Türk-İsviçre hukukunda alacaklı temerrüdü düzenlemeleri, uluslararası kodifikasyonlardaki düzenlemelerin tersine, edimi kabulü alacaklının bir külfeti olarak düzenleyerek, onun sorumluluğunu gerektirmeyen bir kurum olarak kabul etmektedir. Bununla birlikte somut olayın özelliklerine göre, çoğu kez borçlunun hukuken tanınabilir bir menfaatinin bulunduğu hallerde, alacaklının ifaya katılımının onun tazminat sorumluluğuna yol açan bir yan yükümlülüğü olduğunun kabulünde hukuki bir engel bulunmamaktadır. Genel hüküm düzenlemeleri bu şekilde olmakla beraber,“edimi kabul yükümlülüğü”nden bahseden eser, satım ve ödünç sözleşmeleri bakımından, doktrinde tartışmalar mevcuttur. Özellikle satım sözleşmesi bakımından TBK m. 232'de bahsedilen edimi kabul yükümlülüğünün, borçlu temerrüdü hükümlerine başvurma imkanı tanıyan bir asli yükümlülük mü yoksa bir yan yükümlülük mü olduğu net olmamakla beraber, söz konusu hükümde de bu yükümlülüğün ihlali halinde alacaklıya hangi yaptırımların uygulanabileceği yer almamaktadır. Çalışmamız açısından özellikle önem taşıyan satım sözleşmeleri bakımından alıcının edimi kabulünün hukuki niteliğine ilişkin olarak doktrinde ileri sürülen görüşler; asli edim yükümlülüğü görüşü, yan edim yükümlülüğü görüşü ve somut olayın özelliklerine göre nitelendirilmesi gerektiğini ifade eden karma görüştür. Özellikle aynı anda ifa kuralının uygulanmadığı başka bir deyişle borçlunun önce ifa ile yükümlü olduğu hallerde, uygulanacak yaptırımların belirlenmesi ve salt alıcının edimi kabul etmemesinin borçlu temerrüdü hükümlerine gitme imkanı sağlayıp sağlamadığının tespiti bakımından hangi görüşün kabul edileceği oldukça önemlidir. De lege lata kapsamında yapılan değerlendirmede, TBK m. 232 hükmünün, ihlal eden tarafa karşı edimi kabule zorlayıcı bir“aynen ifa davası açma”imkanı vermediği ve olsa olsa tazminat imkanı sağlayan bir yan yükümlülük olabileceği ifade edilmelidir. Alacaklı temerrüdüne ilişkin düzenlemelerin bütününe bakıldığında, borçluya tanınan imkanların yalnızca borçtan kurtulma menfaatine yönelik olduğu görülmektedir. Bu kapsamda verme edimlerinde tevdi, satış bedelini tevdi ile yapma borçlarında sözleşmeden dönme yaptırımlarının, borçlunun somut olaydaki ihtiyaçlarına göre yapabileceği tercihler olarak değil, doğrudan uygulanan yaptırımlar olarak düzenlendiği görülmektedir. Borçlunun borçtan kurtulmasına yarayan bu hükümlerin yanı sıra, doktrinde genel hükümlerden yola çıkılarak borçlunun akdi sorumluluğunun hafifleyeceği de kabul edilmiştir. Alacaklı temerrüdünü düzenleyen hükümlerde bu yönde açık düzenleme bulunmamakla beraber, genel hükümler vasıtasıyla bu sonuca ulaşılmıştır. Borçlunun borçtan kurtulana kadar edimi ifa ile yükümlü olduğu göz önüne alındığında, temerrüde düşmüş alacaklı karşısında borçlunun daha avantajlı bir konumda olması gerekli hale gelir. Hafif kusurlu borçlunun sorumluluğunun hafiflemesi, iade yükümünün sınırlandırılması, faizlerden sorumluluğunun sona ermesi, borçlu temerrüdü hükümlerinden kurtulması, hasar ve masrafların alacaklıya geçmesi, alacaklının ödemezlik def'i imkanının ortadan kalkması yönündeki genel düzenlemelerin borçlu bakımından da uygulanacağı kabul edilerek, borçlunun alacaklı karşısındaki durumu bir nebze iyileştirilmeye çalışılmıştır. Alacaklı temerrüdü kurumunun Türk-İsviçre hukukunda ele alınışı konusunda de lege ferenda bir değerlendirme yapılacak olursa, ifa engellerinin somut borca aykırılık halleri olarak gruplandırılmasından ziyade, tek bir çatı kavram altında birleştirilerek, genel hüküm-özel hüküm ikiliğinin kaldırılması ve gerek alacaklının ifaya katılımı ve karşı edim borcunun ifası, gerek borçlunun edimi yerine getirmesi aynı ölçüde akde aykırılık sayılmalıdır. Bu yükümlülükler birbirine paralel hükümlerle açık şekilde düzenlenerek, uluslararası kodifikasyonlardaki gibi, gerek sözleşmeden dönme, gerek tazminat, gerekse aynen ifaya zorlama imkanlarının seçenekli olarak tanınması gereklidir.
Özet (Çeviri)
The termination of the debt relationship with the performance of the obligations of the parties is sometimes not possible due to the mishaps that occur during the performance process. This situation may arise from the debtor or creditor as well as from a phenomenon independent from both parties. The concept of“performance obstacles”, which expresses all these situations that prevent performance, is used in the doctrine, although it is not a term included in our legislation. On the other hand, the evaluation of all the facts that prevent the performance is an approach that is frequently encountered in international codifications that are at the basis of contemporary regulations in recent years. The default by creditor, which is the subject of our study, is expressed as the creditor's refusal to accept the performance presented to him in accordance with the obligation without any just cause or his failure to fulfil the requirement for his participation in cases where the latter is required for the performance to take place, and is essentially a typical performance obstacle. However, the creditor default is not regulated as a type of breach of obligations in the Turkish-Swiss“performance obstacles”system, which is built on certain types of breach of obligations. Within the scope of our study, the creditor default institution has been critically addressed with its terms, provisions and especially its results in terms of the sales contract, considering its position in the system of performance obstacles. In this context, critical analyses and solution proposals will be presented with the examination of the meaning given to the creditor default in its historical development, its relations with similar legal institutions, especially the differences from the debtor's default, the actions of the creditor to participate in the performance and the legal consequences that will change depending on the legal characterization. The concept of default was established on Roman law. As a legal institution, it is very difficult to come up with a definition of the concept of default on which all authors agree, because today, the concept is analyzed by separating it into creditor default and debtor default. On the other hand, in Roman law, the concept of default was defined as“the delay in the execution of the debt due to the fault of one of the parties”, and it was a blanket concept that covers both debtor default as well as creditor default. In this sense, default made both the debtor who could not fulfil the obligation he owed on time and the creditor who refused the performance presented to him without a justified reason, responsible, since the concept was based on the principle of fault. From the 19th century, this way of handling default was abandoned and the doctrine, unlike debtor default, has evolved that the creditor default is an institution that does not lead to the liability of the creditor. Today, although the concepts of creditor default and debtor default are not treated distinctively and separately in modern legal systems and international codification and it is seen that the default is solved within the concept of breach of contract, the creditor default and debtor default are still regulated as separate institutions in many legal systems. In the Turkish-Swiss legal system, a system of performance obstacles built on certain types of breach of obligations and their results arranged independently from each other, rather than a single concept of breach of contract, has been adopted. Although it is separated by sharp lines in the legislation, in some cases it is difficult to differentiate from each other, including impossibility, debtor default and bad performance, and the provisions related to these are distributed to different parts of the law. In this system, creditor default is not regulated as a breach of obligation. Creditor default in the“Execution of Debts”section in the Turkish Code of Obligations, art. 106-art. 111, is established as an institution that offers the debtor ways to discharge/relieve herself of the debt depending on the type of performance, but does not lead to the responsibility of the creditor. In this context, the right to terminate retroactively the contract was given to debtor whose creditor is in default due to a contractual performance obligation (TCO art. 107). As for the deposit, a court permission is required, as a rule, for its application. Apart from this, there is no compensation opportunity granted to the debtor with a clear provision, and the doctrine tries to provide it through legal interpretation. Therefore, current provisions are very unfavorable for the debtor. The regulations on the creditor default, which are insufficient to protect the interests of the debtor, have led to the avoidance of these as much as possible in practice. If the creditor who avoids accepting the performance or the preparatory actions that fall on him in mutual contracts and has fallen into default by avoiding performing his own obligation at the same time, it can be said that no debtor will prefer the creditor default provisions, while the debtor default provisions contain more favorable provisions for her. Because, according to the provisions of debtor default, the creditor has the opportunity to request compensation for delay in addition to the demand the specific performance from the default debtor. In addition, instead of providing a time limit for the performance in mutual contracts, or in cases where there is no need to give this limit, she may request positive loss compensation instead of full performance or negative damage compensation in addition to reversing the contract. The debtor default provisions, by offering alternative remedies, also allow the freedom to act according to concrete needs. As can be seen, the legislator has provided protection to creditor when the debtor falls in default, on the other side there is no protection for the debtor when his/her creditor falls in default situation. However, the creditor default and debtor default are institutions that are the projection of each other. In fact, whoever creates an obstacle for the performance of the liabilities falls in default situation. In other words, while the party violating the contract is indebted in one, the other is a creditor. On the other hand, while debtor default is a breach of debt; The regulation of the creditor default in the law, with its structure that does not require responsibility, reflects the freedom of the creditor to use his / her right to accept the act or not. It can be easily said that today there is no structural connection between the two institutions that need to be regulated with parallel provisions. Creditor default provisions show their practical importance in cases where debtor default provisions cannot be applied. In reciprocal contracts, if the debtor is obliged to perform first and the counter performance has not yet been due, if the creditor refrains from accepting the performance without just cause or does not perform the preparatory actions, the debtor is not able to resort to the provisions of debtor default. Because she must wait for the counter performance, which she is entitled to, to become due. Likewise, if the creditor performs his own obligation but does not accept the debtor's performance, it is not possible for the debtor to refer to debtor default for creditors non-acceptance of her performance since the debtor has already accepted the counter performance. In these cases, the debtor has no clear compensation opportunity and she can just resort to the creditor default provisions that serve only to discharge herself of the debt. In cases where the creditor does not fall into debtor default for her own performance, it has been debated in the doctrine whether the actions of participation in performance are a right, an obligation or a burden for her. Acts of the creditor to participate in performance (by the debtor) consists of“accepting the performance”, which is defined as the acts of participation in the narrow sense, and“performing the preparatory actions”, which is defined as the act of participation in the broad sense. The legal qualification of the acts of participation in performance that the creditor must do in order for the execution to be carried out determines the remedies that the debtor can resort to. Regarding the legal nature of these acts three approaches have been developed in the doctrine: i) an approach that characterizes the act of accepting the performance as an anticipated“burden”(tr. külfet), ii) another one which characterizes it as an“obligation”(tr. yükümlülük) and iii) an approach that harmonizes the latter two approaches and which objects to a concrete characterization accepts that the concrete event should be examined according to its characteristics. The prevailing opinion in the doctrine is the view that defines the participation of the creditor to the performance and accepting the performance in this context as a burden. The burden is defined as the failure to obtain or loss of a right that can be granted if the actions stipulated and required by the law are fulfilled. If the acceptance of the performance by the creditor is considered as a burden (külfet), non-fulfilment of this burden by the creditor results to loss of certain rights, i.e. right to accept the performance or rights attached to the acceptance of the performance. As a matter of fact, the creditor default regulations in Turkish-Swiss law, contrary to the regulations in international codification, regulates the acceptance as a burden of the creditor and accepts it as an institution that does not trigger her responsibility. However, according to the characteristics of the concrete case, there is often no legal obstacle to accept that the creditor's participation in performance is an ancillary liability for her and subjects her to an indemnification/compensation liability, in cases where the debtor has a legally recognizable interest. Although the general provisions are as explained above, there are debates in the doctrine in terms of the work, sale and loan contracts that mention the“obligation to accept the performance”. Especially in terms of sales contract in Turkish Code of Obligations art. 232. It is not clear whether the obligation to accept the performance mentioned in art.232 is a principal obligation or an ancillary one that allows the debtor to resort to the default provisions. Furthermore, it is not stipulated in the aforementioned provision which sanctions may be imposed on the creditor in case of a breach of this obligation. The opinions presented in the doctrine regarding the legal nature of the buyer's acceptance of the performance in terms of sales contracts, which are particularly of importance for our study; are as follows: i) the opinion that accepts it as a principal obligation to the performance, ii) the opinion which examines it as a side/ancillary obligation to the performance, and iii) the third opinion which accepts, in an effort to harmonize the latter opinions, that concrete event should be characterized according to its characteristics. Especially in cases where the simultaneous execution rule is not applied, in other words, in cases where the debtor is obliged to perform first, it is of severe importance to determine the sanctions to be applied and which opinion to be accepted in terms of determining whether the buyer's refusal to accept the performance provides the opportunity to resort to the debtor default provisions. In the de lege lata evaluation according to Turkish Code of Obligations art 232, the provision does not allow the aggrieved party to file an action for the specific performance by the violator, i.e. creditor, which compels the latter to accept the performance, and may only be understood to create a subsidiary liability which, at best, provides an opportunity to resort for a compensation. When looking at whole of the regulations on creditor default, it is seen that the opportunities provided to the debtor are only for the benefit of the selfdischarge from the debt. In this context, it is seen that the stipulated sanctions as the delivery, the deposit of the sales price, and the termination of the contract with retroactive effect, are regulated as direct sanctions, not as choices that the debtor can pick according to the needs of the concrete event. In addition to these provisions, which help the debtor to discharge herself from the debt, it is also accepted in the doctrine that the contractual liability of the debtor will be reduced based on the general provisions. Although there is no clear regulation in this direction in the provisions regulating the creditor default, this result has been reached through general provisions. Taking into account that the debtor is obliged to fulfil her obligation until she is relieved from the debt, it becomes necessary for the debtor to be in a more advantageous position against the defaulted creditor. By way of accepting that the general regulations regarding the alleviation of the liability of the slightly defective debtor, the limitation of the return liability, the termination of the liability from the interests, the removal of the debtor's default provisions, the transfer of the damages and expenses to the creditor, the elimination of the exception of non-execution shall be applied for the debtor, the debtor's situation against the creditor may be deemed ameliorated. If a lege ferenda assessment is to be made regarding the handling of the creditor's default institution in Turkish-Swiss law, rather than grouping the performance obstacles as concrete cases of contravention/violation of obligation, the general provision-special provision dichotomy should be removed and violations on the creditor's participation in performance, and the performance of her counter-obligation, and the debtor's performance of her obligations should be considered as a breach of the contract to the same extent. These obligations should be regulated clearly and with parallel provisions, and, as in international codification, options such as terminating the contract with retroactive effect, compensation, or enforcing the specific performance shall be provided. La résiliation de la relation de dette avec l'exécution des obligations des parties n'est parfois pas possible en raison des mésaventures qui se produisent pendant le processus d'exécution. Cette situation peut provenir du débiteur ou du créancier ainsi que d'un phénomène indépendant des deux parties. Le concept d '«obstacles à l'exécution» (tr. ifa engelleri), qui exprime toutes ces situations qui empêchent l'exécution, est utilisé dans la doctrine, bien que ce ne soit pas un terme inclus dans notre législation. D'autre part, l'évaluation de tous les faits qui empêchent l'exécution sous un terme général est une approche fréquemment rencontrée dans les codifications internationales qui sont à la base des lois juridiques contemporaines dans les dernières années. Le défaut du créancier, qui fait l'objet de notre étude, se traduit par le refus du créancier d'accepter l'exécution qui lui est présentée au titre de la dette sans juste motif ou son manquement de participation à la réalisation de l'obligation dans les cas où sa participation est requise pour l'exécution à avoir lieu, et est essentiellement un obstacle d'exécution typique. Cependant, le défaut de créancier n'est pas réglementé comme un type de la violation de l'obligation dans le système turco-suisse des obstacles à l'exécution, qui repose sur certains types de violation de l'obligation. Dans le cadre de notre étude, l'institution du défaut du créancier a fait l'objet d'un traitement critique avec ses termes, ses dispositions et surtout ses résultats en termes de contrat de vente, compte tenu de sa position dans le système des obstacles à l'exécution. Dans ce contexte, des propositions de critiques et de solutions seront présentées avec l'examen du sens donné au défaut du créancier dans le développement historique, ses relations avec des institutions juridiques similaires, en particulier les différences avec le défaut du débiteur, les actions de la participation du créancier à l'exécution et les conséquences juridiques qui changeront en fonction de la qualification juridique. Le concept de défaut est basé sur le droit romain. En tant qu'institution juridique, il est très difficile de faire une définition du concept de défaut sur lequel tous les auteurs s'accordent, car aujourd'hui ce concept s'analyse en le séparant en défaut du créancier et défaut du débiteur. D'un autre côté, en droit romain, le concept de défaut est défini comme“le retard dans l'exécution de la dette dû à la faute de l'une des parties”, et c'était un concept suprême qui incluait le défaut du débiteur ainsi que celui du créancier. En ce sens, le défaut rendait responsable à la fois le débiteur qui ne pouvait pas exécuter l'obligation qu'il devait à temps et le créancier qui avait refusé la performance de l'obligation qui lui était présenté sans motif justifié, puisque le concept reposait sur le principe de la faute. À partir du XIXe siècle, cette manière de traiter le défaut de paiement a été abandonnée et la doctrine sur le défaut du créancier a évolué, contrairement au défaut du débiteur, selon laquelle le défaut du créancier est une institution qui n'engage pas la responsabilité du créancier. Aujourd'hui, bien que les concepts de défaut du créancier et de défaut du débiteur ne soient pas inclus dans les systèmes juridiques modernes et les codifications internationales et que l'on constate que le défaut est résolu dans le cadre du concept de rupture/violation de contrat, le défaut du créancier et le défaut du débiteur sont toujours réglementés comme des institutions distinctes dans des nombreux systèmes juridiques. Dans le système juridique turco-suisse, un système d'obstacles à l'exécution fondé, plutôt que sur un seul concept de non-conformité, sur certains types de violation de dette et leurs résultats disposés indépendamment les uns des autres a été adopté. Bien qu'il soit séparé par des lignes nettes dans le champ d'application de la loi, dans certains cas, il est difficile de se différencier les uns des autres, y compris l'impossibilité, le défaut du débiteur et la mauvaise exécution, et les dispositions s'y rapportant sont réparties dans différentes parties de la loi. Dans ce système, le défaut d'un créancier n'est pas réglementé comme une violation de la dette. Défaut du créancier dans la section «Exécution des dettes» du Code des Obligations Turc, art. 106-art. 111, elle a été établie en tant qu'institution qui offre au débiteur des moyens de se débarrasser de la dette en fonction du type d'obligation, mais ne donne pas lieu à la responsabilité du créancier. Dans ce contexte, le droit de la résiliation du contrat a été accordé au débiteur dont le créancier est en défaut par obligation contractuelle d'exécution (TCO art. 107). Quant au dépôt, en règle générale, l'autorisation du tribunal est requise pour l'application du mode de dépôt. En dehors de cela, il n'y a pas de possibilité d'indemnisation accordée au débiteur avec une disposition ouverte, et la doctrine essaie de la fournir par l'interprétation. Avec sa disposition actuelle des provisions, elles sont très défavorables pour le débiteur. Les règles relatives au défaut des créanciers, qui sont insuffisantes pour protéger les intérêts du débiteur, ont conduit à éviter autant que possible ces dispositions dans la pratique. Si le créancier qui évite d'accepter la performance ou les actions préparatoires qui lui incombent d'un commun accord et est tombé en défaut en évitant d'exécuter sa propre action en même temps, on peut dire qu'aucun débiteur ne préférera les dispositions de défaut du créancier quand les dispositions relatives au défaut du débiteur contiennent des dispositions plus favorables pour lui. Car, selon les dispositions de défaut du débiteur, le créancier a la possibilité de demander une indemnité pour retard en plus de la demande de l'exécution en nature du débiteur défaillant. En outre, au lieu de donner du temps dans des contrats réciproques, ou dans les cas où il n'est pas nécessaire de donner un délai, il peut demander une compensation positive des pertes au lieu d'une exécution complète ou une compensation négative des dommages en plus de l'annulation du contrat. Les dispositions relatives au défaut du débiteur, en offrant des sanctions alternatives, permettent également la liberté d'agir en fonction de besoins concrets. Comme on peut le voir, le législateur a fourni une protection au créancier lorsque le débiteur est en défaut, de l'autre côté il n'y a pas les mêmes protections pour le débiteur lorsque son créancier est en situation de défaut. Cependant, le défaut du créancier et le défaut du débiteur sont des institutions qui sont la projection l'une de l'autre. En fait, quiconque crée un obstacle à l'exécution d'une obligation est en défaut. En d'autres termes, dans une situation la partie violant le contrat est le débiteur, dans l'autre le créancier. D'autre part, alors que le défaut du débiteur est une violation de l'obligation ; la réglementation du défaut du créancier dans la loi, avec sa structure qui n'exige pas de responsabilité, reflète la liberté du créancier d'utiliser son droit d'accepter ou non la performance. On peut facilement dire qu'aujourd'hui, il n'existe aucun lien structurel entre les deux institutions qui doit être réglementé par des dispositions parallèles. Les dispositions relatives au défaut des créanciers montrent leur importance pratique dans les cas où les dispositions relatives au défaut des débiteurs ne peuvent être appliquées. Dans les contrats réciproques, si le débiteur est obligé d'exécuter le premier et que la contre-exécution n'est pas encore due, dans les cas où le créancier s'abstient d'accepter l'exécution sans juste motif ou n'exécute pas les actions préparatoires, le débiteur ne peut pas s'adresser aux dispositions du défaut du débiteur. Parce qu'il doit attendre que la contreexécution à recevoir soit due. De même, si le créancier accomplit son propre obligation mais n'accepte pas l'exécution du débiteur, il n'est pas possible pour le créancier de faire défaut au débiteur puisque le débiteur a accepté la contreexécution. Dans ces cas, ce qui reste pour le débiteur sont les dispositions relatives au défaut du créancier qui n'offre aucune possibilité d'indemnisation claire et ne servent qu'à se débarrasser de la dette. Dans les cas où le créancier ne tombe pas en défaut du débiteur par sa propre exécution, il a été débattu dans la doctrine si l'action de participation en exécution constitue un droit (hak), une obligation (yükümlülük) ou une charge (külfet) pour lui. Les actes du créancier de participer à l'exécution consistent à“accepter l'exécution”, qui est défini comme les actes de participation au sens strict, et“à exécuter les actions préparatoires”, qui est défini comme l'acte de participation au sens large. La qualification juridique des actes de participation en exécution que le créancier doit faire pour que l'exécution soit effectuée détermine les sanctions que le débiteur peut demander. Concernant la nature juridique de ces actes, dans la doctrine, il existe trois approches : le point de vue selon lequel l'acceptation de l'acte est une «charge» anticipée pour le créancier, l'autre point de vue selon lequel elle est une obligation et le point de vue harmonisant qui inclut à la fois s'opposant à une qualification définitive et à accepter que l'événement concret doive être qualifié en fonction de ses caractéristiques. L'opinion dominante dans la doctrine est celle qui définit la participation du créancier à l'exécution et l'acceptation de l'exécution dans ce contexte comme une charge. Étant donné que la charge est définie comme la défaillance ou la perte d'un droit qui peut être obtenu si les actions prévues par la loi et devant être accomplies, si l'acceptation du créancier de l'exécution est considérée comme une charge, quand le créancier ne remplit pas cette charge, ceci nécessite la perte de certains droits, i.e. le droit d'accepter l'exécution ou certaines droits attachés à l'acceptation de l'exécution. En effet, les règles de défaut des créanciers en droit turco-suisse, contrairement aux règles des codifications internationales, réglementent l'acceptation comme une charge du créancier et l'acceptent comme une institution qui n'exige pas sa responsabilité. Cependant, selon les caractéristiques du cas concret, il n'y a souvent pas d'obstacle juridique à l'acceptation que la participation du créancier à l'exécution est une responsabilité accessoire conduisant à sa responsabilité d'indemnisation, dans les cas où le débiteur a un intérêt juridiquement reconnaissable. Bien que les dispositions des règles générales soient comme celles-ci, il y a des débats dans la doctrine en termes de contrats de travaux, de vente et de prêt qui mentionnent «l'obligation d'accepter l'exécution». Surtout en termes de contrat de vente dans l'article 232 du Code des Obligations Turc.Bien que l'on ne sache pas clairement si l'obligation d'accepter l'exécution mentionnée à l'article 232 est une obligation principale ou une responsabilité accessoire qui permet au débiteur d'appliquer les dispositions en cas de défaut, il n'est pas non plus inclus dans la disposition susmentionnée quelles sanctions peuvent être imposée au créancier en cas de la violation de cette obligation. Les opinions présentées dans la doctrine concernant la nature juridique de l'acceptation par l'acheteur de l'exécution en termes de contrats de vente, qui sont particulièrement importantes pour notre étude, sont le point de vue selon lequel elle est une obligation principale, l'autre point de vue selon lequelle elle est une obligation secondaire et point de vue harmonisant ces derniers selon lequel l'événement concret devrai être examiné en fonction de ses caractéristiques. Surtout dans les cas où la règle de l'exécution simultanée n'est pas appliquée, c'est-à-dire dans les cas où le débiteur est obligé d'exécuter en premier, il est très important quel point de vue est accepté pour qu'on puisse déterminer les sanctions à appliquer et si le refus de l'acheteur d'accepter l'exécution offre la possibilité de recourir aux dispositions relatives au défaut du débiteur. Dans l'évaluation faite dans le cadre de de lege lata, selon l'article 232 du Code des Obligations Turc, la disposition ne permet pas de lancer une action en justice contre la partie contrevenant pour lui obliger d'accepter l'exécution, et peut être au mieux une responsabilité subsidiaire qui fournit la possibilité de recevoir une compensation. En examinant toutes les réglementations sur le défaut du créancier, on constate que les opportunités offertes au débiteur sont uniquement destinées à se débarrasser de la dette. Dans ce contexte, on voit que les sanctions consistant la livraison, la livraison du prix de vente ou l'annulation du contrat avec effet rétroactif sont réglementées comme des sanctions directes, et non les choix que le débiteur peut demander en fonction des besoins de l'événement concret. Outre ces dispositions, qui aident le débiteur à se débarrasser de la dette, il est également admis dans le doctrine que la responsabilité contractuelle du débiteur sera réduite sur la base des dispositions générales. Bien qu'il n'y ait pas de réglementation claire en ce sens dans les dispositions régissant le défaut des créanciers, ce résultat a été atteint par des dispositions générales. Étant donné que le débiteur est obligé d'exécuter l'obligation jusqu'à ce qu'il soit libéré de la dette, il devient nécessaire que le débiteur se trouve dans une position plus avantageuse par rapport au créancier défaillant. Considérant les règles générales concernant l'allégement de la responsabilité du débiteur légèrement défectueux, la limitation de la responsabilité de retour, la résiliation de la responsabilité aux intérêts, la suppression des provisions par défaut du débiteur, le transfert des dommages et des frais au créancier, l'élimination de la possibilité de se servir par le créancier de la défense de non-exécution, la situation du débiteur vis-à-vis du créancier sera tentée d'être un peu améliorée. Si une évaluation de lege ferenda doit être faite concernant le traitement en droit turco-suisse de l'institution concernant le défaut du créancier, plutôt que de regrouper les obstacles à l'exécution en cas concrets de la violation de la dette, la dichotomie de disposition générale-disposition spéciale devrait être supprimée et les violations concernant la participation du créancier à l'exécution, la contreexécution de la dette et l'exécution du débiteur soient considérées comme des violation du contrat dans la même mesure et traitées sous un terme générale. Ces obligations devraient être réglementées clairement et avec des dispositions parallèles, et, comme dans les codifications internationales, des options consistant les possibilités d'annuler le contrat avec l'effet rétroactif, de recevoir une compensation ou forcer une exécution en nature devraient être offertes.
Benzer Tezler
- Türk ve İslam Hukukunda borçlunun temerrüdünün karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi
Assessment of default of debitor comparatively in Islamic and Turkish Laws
MEHMET ŞAKİR ARVAS
- İşçi sağlığı ve işgüvenliği alanında denetim ve işverenin sorumlulukları
Control and responsibilities of the employer in the field of occupational health and safety
SAMİ NARTER
Yüksek Lisans
İngilizce
1992
HukukGazi Üniversitesiİşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL TURAN
- Roma Hukukunda ve Karşılaştırmalı Hukukta alacaklının temerrüdü (Mora Creditoris)
Creditor's delay (Mora Creditoris) in Roman Law and Comparative Law
MEHMET ÜÇER
- Eser sözleşmesinde işsahibinin alacaklı sıfatıyla temerrüdü
Creditor default of the customer in the contract for work and services
OSMAN LEVENT ÖZAY
