Roma Hukukunda ve Karşılaştırmalı Hukukta alacaklının temerrüdü (Mora Creditoris)
Creditor's delay (Mora Creditoris) in Roman Law and Comparative Law
- Tez No: 186975
- Danışmanlar: DOÇ.DR. AHMET NADİ GÜNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 336
Özet
Alacaklının temerrüdü (mora creditoris), borçlar hukukundaki birçokkurum gibi, kökenini Roma hukuku'nda bulmaktadır. Roma hukuku'ndaalacaklının temerrüdü, borçlunun temerrüdü (mora debitoris) ile birlikte elealınmış ve bu iki kurum, birbirinin ikizi olarak adlandırılmıştı. Roma hukuku'ndaher iki temerrüt türü de, kusur temeline dayandırılmış ve bir sözleşme ihlali olarakdüzenlenmişti. Alacaklının temerrüdü kurumu, Roma hukuku'nda kabul edilenşekliyle, kendi içinde çelişki içermeyen bir şekilde, kusur temeline dayandırılmış veuygulanmıştı.Ancak Pandekt hukukunda bu kurum, kusur teorisinin dışına çıkarılarak,yeniden tanımlanmıştır. Bu sonucu doğuran temel düşünce, alacaklı yönündenedimi kabulün sadece bir hak olduğu, bir borç oluşturmadığı görüşünün ortayaçıkmasıdır. Bu düşünceye göre, edimi kabulle yükümlü tutulamayacak olanalacaklının herhangi bir kusurundan söz edilemez.Bu görüş, yeni ve farklı bir alacaklının temerrüdü kurumu ortayaçıkarmıştır. Bu yeni kurum, BGB'yi hazırlayanlar tarafından da kabul görmüş vebu sayede Alman Medeni Kanununa yerleşmiş, oradan da diğer kıta Avrupa'sıhukuk sistemlerine yayılmıştır.Türk- sviçre ve Alman hukukunda kabul edilen şekliyle bu kurum, kusurşartı dışında, şartları ve hukukû sonuçları itibariyle, Roma hukuku'nun genel birtekrarından ibaret olarak varlığını sürdürmektedir.Bu çalışmanın birinci bölümünde, Roma Hukuku'nda ortaya çıkanalacaklının temerrüdü kurumunun kavramsal çerçevesi çizilecek ve bu geçirdiğideğişimin yerinde olup olmadığı incelenecektir.Çalışmanın ikinci bölümünde, mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde,alacaklının temerrüdünün varlığı için gerekli şartlar, ayrıntılı olarakincelenecektir.Üçüncü bölümde ise, alacaklının temerrüdünün hukukû sonuçları temelolarak incelenecektir. Bunun yanı sıra, alacaklının temerrüdünün hükümlerininuygulanacağı diğer ifa engelleri ve alacaklının temerrüdünün sona ermesi,ayrıntıya inilmeksizin incelenecektir.Bu incelemede, alacaklının temerrüdünün şartları ve hükümleriincelenirken, Roma Hukuku, Türk- sviçre Hukuku ve Alman Hukuku ağırlıklıolarak ele alınacaktır. Ayrıca Fransız Hukuku ve ngiliz Hukuku gibi bu konudafarklı bir yaklaşım benimsemiş hukuklar da ele alınacaktır. Ayrıca ilgili başlıklaraltında ortak hukuk yaratma çabaları çerçevesinde, Avrupa Sözleşmeler Hukukulkeleri, Unidroit lkeleri ve Milletlerarası Menkul Mal Satışları HakkındaBirleşmiş Milletler (Viyana) Sözleşmesi (CISG) de, ilgili olduğu ölçüde, birliktedeğerlendirmeye çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Mora creditoris, as in many institutions in law of obligations, takes its rootsoriginally from Roman Law. The mora creditoris was handeled together with themora debitoris and both institutions were called as the twin of each other. Bothkinds of the delays in Roman Law were based on fault and consequently wereregulated as breach of contract. The institution of mora creditoris, as accepted inRoman Law, was based on fault and then applied in a way that contains nocontradiction within itself.However, this institution in law of Pandekt was redefined through taking itout of the sphere of the theory of fault. The main thought yielding this result wasthat; the acceptance of the performance on the part of the creditoris was only aright but not a matter of creating debt. According to this consideration, thecreditoris who cannot be supposed to be liable to the acceptance of theperformance cannot be considered of any faults.This view has formed a new and different mora creditoris institution. Thisnew institution has been accepted by those who prepared BGB as well and thanksto this it has been placed in civil law in Germany and spreaded to other Europeancountries from there.This institution as accepted in Turkish-Swiss and German law, survives asa form consisting of a repetition of Roman Law, apart from the fault, in terms ofits conditions and legal resultsIn the first chapter of this study, the conceptual outline of the institution ofthe mora creditoris appeared in Roman Law is to be marked and whether thischange is appropriate or not is to be studied.In the second chapter of the study, the required conditions for the existenceof the mora creditoris are to be studied in detail, within the terms of the existinglegal arrangement.In the third chapter, the legal results of the mora creditoris are to be studiedbasically. In addition to this, other performance barriers to which the moracreditoris provisions are to be applied and the ending of the mora creditoris are tobe studied without detail.In this study, while examining the conditions and provisions of the moracreditoris, Actio, Turkish-Swiss law and German law are to be handledpredominantly. Furthermore, laws which espouse a distinct approach such asFrench law and British law are to be discussed as well. Besides, within theframework of the efforts to create a common law under the relevant topics, Theprinciples of European conventional law, Unidroit Principles and Convention onInternational Sale of Goods (CISG) are tried to be discussed to the extentconcerned.
Benzer Tezler
- Türk hukukunda ve karşılaştırmalı hukukta genel tehlike sorumluluğu
General strict liability rule in Turkish law and comparative law
BİRGÜL YİĞİT
- Uluslararası ceza hukukunda suçluların çokluğu
Plurality of criminals in international criminal law
ELİF GÖKŞEN KÖSTEM
- Karşılaştırmalı hukuk verileri ve sosyo-ekonomik gelişmeler ışığında Miras Hukukunda yasal mirasçılık (özellikle saklı paylı mirasçılık) ile iradi mirasçılık arasındaki ilişki
In the light of comparative legal datas and socio-economic developments the relationship between statutory heirship (especially forced heirship) and voluntary heirship in Inheritance Law
GÖZDE HATİPOĞLU
