Ortaokul matematik öğretmenlerinin kesirlerin anlamına yönelik sahip oldukları enstrümantal ve ilişkisel anlamalarının incelenmesi
Investigation of the instrumental and relational understanding of elementary school mathematics teachers in terms of the meaning of fractions
- Tez No: 670392
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDEGÜL KARAMIK, DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİDE ÖZYILDIRIM GÜMÜŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İlköğretim Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Matematiksel bir kavramın anlamlı bir şekilde yapılandırılma süreci hem bilginin kalıcılığı hem de diğer matematiksel kavramların anlamlandırılmasında önemli bir yere sahiptir. Richard R. Skemp tarafından alan yazına kazandırılmış enstrümantal ve ilişkisel anlama“matematiksel anlama”üzerine odaklanmaktadır. İlişkisel anlama;“matematiksel olarak ne yapacağını ve nasıl yapacağını bilme”şeklinde tanımlanabilirken, enstrümantal anlama ise“sebepsiz kurallar”(Skemp, 1972; 1994; 2002) olarak tanımlanabilir. Her öğrenme ve alt öğrenme alanlarında olduğu gibi birçok kavram yanılgısı barındıran kesirler alt öğrenme alanında da“matematiksel anlamanın”ne olduğunun belirlenmesi amacı ile bu çalışmanın problem cümlesi 'Ortaokul matematik öğretmenlerinin öğretimsel açıdan kesrin anlamlarına yönelik ilişkisel ve enstrümantal anlamaları nasıldır?' şeklinde belirlenmiştir. Bu araştırmada, ilişkisel ve enstrümantal anlayışların açıklanması ve derinlemesine incelenmesi amaçlandığından nitel araştırma yöntemlerinden durum (örnek olay) çalışması benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını MEB'e bağlı görev yapan 6 ortaokul matematik öğretmenini oluşmaktadır. Veri toplama aracı araştırmacılar tarafından hazırlanmış olup kesrin beş anlamına dair kavram yanılgıları barındıran çözümlerden oluşan 10 senaryo durumundan oluşmaktadır. Katılımcılara çevrimiçi olarak gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ve Skemp tarafından oluşturulan çatı ışığında tema ve alt temalara ayrılmıştır. Kesrin her bir alt anlamı için oluşturulan ikişer senaryoya ait cevaplar, öğretmenlerin mesleki tecrübeleri de dikkate alınarak incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenler ilişkisel anlamaya dair; işlemlerin mantığını sorgulatma, farklı bir problem üzerinde konuyu uygulatma, günlük hayatla ilişkilendirme/hikayeleştirme, farklı bir konu/disiplinle ilişkilendirme, somut materyal, farklı bir temsil/gösterim yolu ve kavramın tanımını kullanma alt temalarına yönelmişlerdir. Enstrümantal anlama kapsamında ise kuralı söyleme, kurala dayalı ezbere strateji kullanma, adım adım yapılacak işlemleri söyleme, bilinen bir problemin çözümünü kullanma/prototip kullanma, doğru çözüme yönlendirecek şekilde sorular sorma, denklem yazma ve teyit cümlesi kullanma alt temalarını kullanmışlardır. Kesirlerin anlamlarına göre öğretmenlerin anlayış türlerinin de değiştiği gözlemlenmiştir. Kesrin parça bütün ve ölçme anlamlarına dair sunulan senaryo durumları için genel anlamda öğretmenlerin ilişkisel ve enstrümantal anlamayı birlikte kullandıkları; oran, bölme ve işlemci anlamlarında ise genel anlamda enstrümantal anlamayı temsil eden alt temaların, ilişkisel anlamayı temsil eden alt temalara göre daha fazla kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bir başka sonuç da öğretmenlerin kesrin parça bütün ve ölçme anlamları için kavram yanılgılarının bazılarını açıklayamadıkları buna ek olarak ise oran, bölme ve işlemci anlamına ilişkin sunulan senaryo durumlarındaki kavram yanılgılarının nedenlerini açıklayabildikleri yönündedir. Kesrin bölme anlamında mesleki tecrübe arttıkça senaryo durumunda verilen soruların doğru çözülebilme durumu azalmıştır.
Özet (Çeviri)
The process of constructing a mathematical concept in a meaningful way has an important place in both the permanence of knowledge and making sense of other mathematical concepts. The instrumental and relational understanding introduced into the literature by Richard R. Skemp focuses on“mathematical understanding”. Relational understanding may be defined as“Mathematically knowing what to do and how to do it”where instrumental understanding may be defined as“unreasonable rules”(Skemp, 1972; 1994; 2002). In order to determine what“mathematical understanding”is in the sub-learning area of fractions, which contain many misconceptions as in every learning and sub-learning areas, the problem sentence of this study was determined as“How are elementary school mathematics teachers' relational and instrumental understanding about the meanings of fraction in terms of instruction?”Since this study aims to explain and analyze relational and instrumental understandings in depth, a case study, one of the qualitative research methods, was adopted. The participants of the study consist of 6 elementary school mathematics teachers working for the Ministry of National Education. The data collection tool was prepared by the researchers and includes 10 scenarios consisting of solutions that contain misconceptions about the five meanings of the fraction. The data obtained from the interviews conducted online with the participants were divided into themes and sub-themes in the light of the content analysis method and the framework created by Skemp. The answers of the two scenarios created for each sub-meaning of the fraction were examined by taking into account the professional experiences of the teachers. According to the findings of the study, regarding the relational understanding; teachers used subthemes of questioning the logic of operations, having the subject applied on a different problem, relating / narrating with daily life, associating with a different topic / discipline, using concrete material, a different way of representation / notation, and the definition of the concept. In the context of instrumental understanding, they used the subthemes of saying the rule, using a rule-based memorization strategy, telling step-by-step operations, using the solution of a known problem / using a prototype, asking questions to lead to the correct solution, writing an equation, and using a confirmation sentence. It was observed that teachers' understanding types also changed according to the meanings of fractions. For the scenarios presented regarding the meanings of part-whole and measurement, teachers generally use relational and instrumental understanding together; In terms of ratio, division and operator, it was determined that sub-themes representing instrumental understanding in general are used more than sub-themes representing relational understanding. Another result obtained within the scope of the research is that the teachers cannot explain some of the misconceptions for the part-whole and measurement meanings of the fraction, in addition to this, they can explain the reasons of the misconceptions in the scenario situations presented regarding the meanings of ratio, division and operator. As the professional experience increased in terms of division meaning, the situation of solving the questions given in the scenarios decreased.
Benzer Tezler
- Ortaokul matematik öğretmenlerinin kesirlerde işlemler konusu ile ilgili pedagojik alan bilgilerinin öğrenci zorlukları ve kavram yanılgıları bileşeninde incelenmesi
Examination of secondary mathematics teachers' pedagogical content knowledge of fraction operations with regard to students' difficulties and misconceptions
HAVVA NUR CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AKKOÇ
- Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin kesirlerle bölme algoritması oluşturma sürecinin incelenmesi
An investigation into the development process of the division algorithm in fractions by 6'th grade students'
BÜŞRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECAİ AKKAYA
- Matematik öğretmenlerinin denk kesirler konusunun öğretimine ilişkin üstbilişsel bilgilerinin kavramsallaştırılması
Conceptualization of mathematics teachers' metacognitive knowledge about teaching equivalent fractions
PINAR KILIÇ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İFFET ELİF YETKİN ÖZDEMİR
- Ortaokul matematik öğretmenlerinin problem saptama becerileri: Matematiksel hata ve kavram yanılgıları açısından bir inceleme
Problem identification skills of secondary school mathematics teachers: An investigation in terms of mathematical errors and minconceptions
YONCA KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MatematikAfyon Kocatepe ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN BİNGÖLBALİ
- Ortaokul matematik öğretmenlerinin problem kurma becerilerine ilişkin pedagojik alan bilgilerinin araştırılması: Kesirlerde çarpma işlemi
Investigation of secondary school mathematics teachers' pedagogical content knowledge on problem posing skills: Multiplication in fraction
KÜBRA SEFEROĞLU KAYNAK
Doktora
Türkçe
2024
MatematikAtatürk ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASİN SOYLU