Bingöl'de tüketilen bazı balıklarda ağır metal düzeylerinin araştırılması
Investigation of heavy metal levels in some fishes consumed in Bingöl
- Tez No: 674824
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDEREN KURT KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Balık, Arsenik, İnsan Sağlığı Risk Değerlendirmesi, Ağır Metaller, Fish, Arsenic, Human Health Risk Assessment, Heavy Metals
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Munzur Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Su Ürünleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 48
Özet
Bu araştırmada Bingöl balık halinden temin edilen; deniz ve tatlısu balıklarından oluşan 8 farklı balık türünden [gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss), levrek (Dicentrarchus labrax), hamsi (Engraulis encrasicolus), istavrit (Trachurus mediterraneus), çipura (Sparusaurata), mercan (Sparus pagrus), Çinekop (Pomatomus saltatrix) ve barbun (Mullus barbatus)]5'er adet satın alınarak, örneklerin kas dokusunda 11 elementin (Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn) konsantrasyonları saptanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, en yüksek ortalama Al konsantrasyonu çipurada(1,53 mg/kg), en yüksek ortalama As konsantrasyonu barbunda(50,40 mg/kg), en yüksek ortalama Cd (0,0098 mg/kg) ve Co 0,105 mg/kg) konsantrasyonu istavrit balığında, en yüksek ortalama Cr (0,077 mg/kg), Cu (0,9 mg/kg), Fe (21,43 mg/kg), Mn (2,026 mg/kg) ve Zn (39,56 mg/kg) konsantrasyonu ise hamside bulunmuştur. En yüksek ortalama Ni (0,256 mg/kg) ve Pb (0,075 mg/kg) konsantrasyonları ise barbun balığında tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışmada balık türlerinde belirlenen metal düzeyleri ile ilgili olarak insan sağlığı risk tayin metotları kullanılmıştır. Bunun için metallerin tahmini günlük alım (EDI) değerleri hesaplanarak, tolere edilebilir günlük alım (TDI) değerleri veya referans doz değerleri (RfD) ile karşılaştırılmıştır. Metallerin kanser dışı sağlık risklerini belirlemek için hedef tehlike katsayısı (THQ) ve tehlike indeksi (HI) değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca kanser eğim faktörü kullanılarak inorganik arsenik için kanser riski (CR) hesaplanmıştır. İncelenen balık türlerinin yenilmesi sonucu insan vücuduna giren 11 metale ait EDI değerlerinin TDI veya RfD değerlerini geçmediği belirlenmiştir. Çalışmada balık türlerinde belirlenen metallerin THQ ve HI değerleri eşik değer olan 1'den düşük bulunmuştur. Bu durum, kanser dışı sağlık risklerinin olmadığını göstermektedir. Barbun hariç diğer balık türlerine ait CR değerleri kabul edilebilir aralıkta bulunmuştur. Dolayısıyla CR sonuçlarına göre, barbun balığının tüketilmesi sonucu inorganik arseniğe maruz kalan insanların kansere yakalanma riski bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, 8 different fish species rainbow trout (Oncorhynchus mykiss), ), sea bass (Dicentrarchus labrax), anchovy (Engraulis encrasicolus), Mediterranean horse mackerel (Trachurus mediterraneus), sea bream (Sparus aurata), coral (Sparus pagrus), bluefish (Pomatomus saltatrix) and red mullet (Mullus barbatus) were purchased at the fish market of Bingöl. For each species, five samples were collected and the concentrations of 11 elements (Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn) were determined in muscle tissue of fish samples. According to the results obtained in the study, the highest average Al concentration in sea bream (1.53 mg / kg),highest average As concentration in red mullet (50,40 mg / kg), the highest average Cd (0.0098 mg / kg) and Co (0.105 mg / kg) concentration in horse mackerel fish, the highest average concentration of Cr (0.077 mg / kg), Cu (0.9 mg / kg), Fe (21.43 mg / kg), Mn (2.026 mg / kg) and Zn (39.56 mg / kg) found in anchovy.The highest average Ni (0.256 mg / kg) and Pb (0.075 mg / kg) concentrations were detected in red mullet. In this study, human health risk assessment methods were used in relation to metal levels determined in fish species. For this, estimated daily intake (EDI) values of metals were calculated and compared with tolerable daily intake (TDI) values or reference dose values (RfD). The target hazard quotient (THQ) and hazard index (HI) values were calculated to determine the non-cancer health risks of metals. Cancer risk (CR) was also calculated for inorganic arsenic by using cancer slope factor. The EDI values of the 11 metals entering the human body from ingestion of the fish species examined were determined not to exceed the TDI or RfD values. In addition, the THQ and HI values of the metals determined in fish species were lower than the threshold value of 1. This shows that there are no health risks for non-cancer. CR values for all fish species except red mullet were found within the acceptable range. Therefore, according to CR results, people who are exposed to inorganic arsenic as a result of consumption of red mullet are at risk of developing cancer.
Benzer Tezler
- Bingöl'ün farklı lokasyonlarından elde edilen Crataegus orientalis (Doğu alıcı) meyvesinin bazı biyokimyasal değerlerinin tespit edilmesi
Determination of some biochemical values of Crataegus orientalis (Doğu alıcı) fruit obtained from different locations of Bingol
HALİL İBRAHİM ERTEM
- Türkiye'de satışa sunulan alkolsüz içeceklerde bazı ağır metal miktarlarının araştırılması
Determination of some heavy metal levels in nonalcoholic beverages sold in Turkey
MEHMET BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Besin Hijyeni ve TeknolojisiGazi ÜniversitesiBesin Analizleri ve Beslenme Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜLDEREN YENTÜR
- Ratlarda atraktilozidin bazı toksikokinetik parametrelerinin belirlenmesi
Determination of some toxicokinetic parameters of atractyloside in rats
YASİN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2020
Eczacılık ve FarmakolojiFırat ÜniversitesiFarmakoloji ve Toksikoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRDAL DAĞOĞLU
- Erzurum Horasan yöresinde tüketilen civil peynirlerinin kimyasal ve duyusal özelliklerinin belirlenmesi
Determination of chemical and sensory properties of civil cheeses consumed in Erzurum Horasan region
DUYGU ÇAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Besin Hijyeni ve Teknolojisiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER BARIŞ BİNGÖL
- İçme suyu şebekelerinde kayıp ve kaçakların ZFT algoritması ile belirlenmesi
Determination water losses and leakage in water distribution networks using ZFT algorathm
NİHAN HÜLAGÜHANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat MühendisliğiDicle ÜniversitesiHidrolik ve Su Kaynakları Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEL FUAT TOPRAK