Geri Dön

İlk bakışta delilik: Mazhar Osman'ın fotoğraf arşivi ve deliliğin inşası

Madness at a glance: Mazhar Osman's photo archive and the construction of madness

  1. Tez No: 677238
  2. Yazar: SELİN GÖKÇE SÜZMETAŞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NİSBET GAMZE TOKSOY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyoloji, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 208

Özet

“İlk Bakışta Delilik: Mazhar Osman'ın Fotoğraf Arşivi ve Deliliğin İnşası”başlıklı bu tez çalışmasında, 19. yüzyılın modernleşme pratikleri, fotoğrafın icadı ve ardından buna bağlı olarak şekillenen hâkim görme rejiminin oluşum sürecine dikkatler yöneltilerek incelenmektedir. Bu süreç, bilginin kurumsallaşma pratikleri ile iç içe geçmiştir ve fotoğraf modern bilimin kurumsallaşma sürecinde çeşitli disiplinler için sınıflandırıcı ve tespit edici bir araç olarak işlevseldir. Benzer şekilde, psikiyatrinin tıbbın ayrı bir disiplini olarak konumlandığı süreçte de fotoğrafın önemli bir rolü olmuştur. Bu çalışma deliliğin tıbbileşmesi ve buna bağlı olarak toplumsal dönüşümü sürecinde psikiyatri alanında çekilen fotoğrafların anlam ve değerlerine odaklanmaktadır. Çalışmanın bir bölümü fotoğrafın kısa tarihine ve fotoğrafa addedilen anlamlar üzerine ayrılmıştır. Toplumsal alanda fotoğrafın öneminin yanı sıra bilimsel alandaki kullanımına dikkat çekilmiş,“bilimsel gözlemcilik”ile fotoğraf ilişkisine değinilerek fotoğrafın zamanla bilimsel gözlemin ikame aracına nasıl dönüştüğü anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Fotoğrafın kanıt ve belge aracı olarak görülmesiyle birlikte kurumsal değerinin nasıl arttığına ve bu bağlamda akıl hastanelerindeki işlevsel kullanımına değinilmiştir. Ardından,“deli”öznenin kim olduğu ve tarihsel olarak aldığı rol mercek altına alınmıştır. Deli kavramıyla, toplumsal alandan dışlanan, damgalanan ve akli dengesi yerinde bulunmadığı iddia edilen kişiye dair toplumda yerleşikleşen algıya işaret edilmiştir. Araştırmada psikiyatrinin, bakışın nesnesi olarak deli fotoğraflarının çekilmesinin belge niteliğine ve pedagojik amaca ne doğrultuda hizmet ettiği üzerine tartışılmıştır. Araştırmanın odak noktası ise Dr. Mazhar Osman Uzman'ın hastalık teşhisi koyduğu kişilerin fotoğraflarıdır.“Mazhar Osman ve Dönemi: Mecnunları, Mekanları, Dostları”başlıklı kitaptan alınan 92 fotoğraf, belirli hastalık teşhisleriyle kuruma konulmuş kişilere aittir. Bu fotoğraflar tıpkı bir albüm gibi bütünlüklü olarak ele alınmıştır. Fotoğraflar, sosyolojik bakışın aracı olarak konumlandırılmış ve psikiyatri tarihi içerisinde hastalık tanımlarının imgeselleştirilmesinde fotoğrafın aldığı rol değerlendirilmiştir. Fotoğraflar incelenirken özellikle mekân, poz, mizansen, cinsiyet, hastalıkla özdeşleşim, kıyafet ve yüz ifadeleri gibi ayrıntılara dikkatler yöneltilmiştir. İncelenen fotoğraflar üzerinden, fotoğrafların Türkiye'de yeni şekillenmekte olan psikiyatri bilimi içerisinde işlevlerinin ne olduğu sorgulanmış ve toplumda deliliğin görsel imgesinin yerleşikleşmesinde rolünün ne olduğu anlaşılmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The practices of 19th century modernism, namely the invention of the photograph and the formation process of dominant seeing regime that has taken form according to the events mentioned are being carefully researched in this dissertation named“Madness at a Glance: Mazhar Osman's Photo Archive and the Construction of Madness”. This process has been intertwined with the practices of institutionalization of the knowledge, and photograph is functional as a classifying and determining medium for various branches in the process of institutionalization of modern science. Similarly, photography has had an important role in the course of psychiatry being positioned as another discipline of medicine. This study focuses on the medicalization of madness and correspondingly, the meaning and valuation of photographs that have been taken in the psychiatry field in the process of the social change. One section of the study includes the short history of photograph and the presumed meanings regarding photographs. Alongside the importance of photograph in the social sphere, remarks have been made on its usage in scientific field and through referring to the relationship between“scientific observation”and photography, it has aimed to explain how photography has transformed into a substitute tool for scientific observation over time. How the institutional value of the photograph has increased after being considered as an instrument for evidence and documentation, and its functional use in mental hospitals in this context have also been mentioned. Subsequently, who the“mad”subject being mentioned is and its historic role has been analyzed in depth. The entrenched perception in the society for the person who is excluded from the social sphere, stigmatized and allegedly deemed unstable has been indicated with the term madness. In what way psychiatry serves the documentary function and pedagogical aim by taking photographs of the“mad”as the object of the gaze has been discussed. The focus of the study are the photographs of people that have been diagnosed by Dr. Mazhar Osman Uzman. 92 photograph taken from the book named“Mazhar Osman ve Dönemi: Mecnunları, Mekanları, Dostları”include the people that have been confined and diagnosed as“sick”. These photographs are discussed as a whole, similar to a photo album. Photographs have been situated as an instrument of the sociological gaze and the role that photography takes in the imaging of description of sicknesses in the history of psychiatry has been evaluated. Particular attention was paid to details such as location, pose, misenscene, sex, identification with the disease, clothing and facial expressions while examining the photographs. The function of photographs in the newly formed psychiatry field in Turkey has been discussed, and the dissertation has aimed to understand the role of photography in the establishment of visual image of madness in the society.

Benzer Tezler

  1. William Lane Craig'in kelâm kozmolojik argümanı

    The kalam cosmological argument of William Lane Craig

    BEYZA NUR GÜLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA ALPER

  2. Ceza Muhakemesi Hukukunda iz bilimi

    The Criminalistics in penalty disagreement

    CEMAL ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    HukukAkdeniz Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. VELİ ÖZER ÖZBEK

  3. W. P. Alston'da dini tecrübe ve tanrı

    Relagious experience in the view of W. P. Alston

    NESLİHAN SARUHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP KILIÇ

  4. Oğuz Atay'da yazarlık kurumunun iflası ve edebi intihar

    The collapse of authorship and literary suicide in Oğuz Atay

    BİRGÜL OĞUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Bilgi Üniversitesi

    PROF. DR. JALE PARLA

  5. Çağdaş din felsefesinde zamansal teleolojik delil

    Temporal teleological argument in the contemporary philosophy of religion

    ADEM İRMAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP ALPYAĞIL