Türkiye'de bebek ölümlerini etkileyen faktörler: Sayma veri modelleri ile karşılaştırmalı bir analiz
Factors affecting infant mortality in Turkey: A comparative analysis with count data models
- Tez No: 677737
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL SELİM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Bebek Ölümlülüğü, Sayma Veri Regresyon Modelleri, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Infant Mortality, Count Data Regression Models, Turkey Demographic and Health Survey
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bebek ölümlülüğü, kalkınmanın en önemli göstergelerinden biridir. Bebek ölümleri, ülkelerde bölgesel kalkınma ile birlikte değişim göstermekte ve bu değişimin istatistiksel ve ekonometrik olarak ölçülmesi de önem arz etmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın temel amacı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından hazırlanan, 2013 yılı Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması verileri kullanılarak sayma veri regresyon modelleri ile Türkiye geneli, kentsel ve kırsal kesim için 15-49 yaş arasındaki evli kadınların bebek ölümlerini etkileyen faktörleri incelemektir. Bu çalışmanın diğer bir amacı ise sayma veri regresyon modelleri ile elde edilen sonuçların karşılaştırılarak en iyi analiz yönteminin belirlenmesidir. Bu çalışmada analizlerde kullanılan bağımlı değişken 0-1 yaş arasındaki ölen bebek sayılarıdır. Bebek ölümlerini etkileyen açıklayıcı faktörler ise eğitim düzeyi, varlık endeksi, bölge, yerleşim yeri, annenin ilk doğumdaki yaşı, hanehalkı büyüklüğü, aile planlaması, arzu edilen çocuk sayısı, akrabalık ilişkisi, doğum kontrol yöntemi kullanımı, tamamlanmış gebelik sayısı, toplam ölü doğum, kadının gazete okuma sıklığı, annenin çalışma durumu, evlilik süresi, evlilik ile ilk doğum arasında geçen süre ve erkeğin çalıştığı sektördür. Bebek ölümlerinin sayma değişken olarak ifade edildiği bu çalışmada aşırı yayılımın varlığı test edilmiş ve Poisson, Negatif Binom, Sıfır Yığılmalı Poisson, Sıfır Yığılmalı Negatif Binom regresyon modelleri karşılaştırılarak en uygun modelin Negatif Binom regresyon modeli olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara göre, kentsel ve kırsal kesimde bebek ölümleri ile ilgili farklılıklar olması yanında bebek ölümlerini etkileyen en önemli değişkenlerin eğitim düzeyi, ailenin varlık durumu, bölge, yerleşim yeri, hanehalkı büyüklüğü, aile planlaması, arzu edilen çocuk sayısı, akrabalık ilişkisi, doğum kontrol yöntemi kullanımı, tamamlanmış gebelik sayısı ve toplam ölü doğum sayısı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. vii
Özet (Çeviri)
Infant mortality is one of the most important indicators of development. Infant mortality changes with regional development in countries and it is also important to measure this change statistically and econometrically. In this context, the main purpose of this study is to examine the factors affecting the infant deaths of the married women whose ages range from 15 to 49 for all over Turkey, urban and rural regions through use of count data regression models thanks to the data of the 2013 Turkey Demographic and Health Survey prepared by Hacettepe University Institute of Population Studies. Another purpose of this study is to determine the best analysis method by comparing the results obtained with count data regression models. The dependent variable used in the analyses in this study is the number of infant deaths the ages of which range from 0 to 1. The explanatory factors affecting the infant deaths are education level, family wealth status, region, place of residence, mother's age at first birth, household size, family planning, desired number of children, relationship between the relatives, use of the contraceptive method, completed pregnancy number, frequency of reading newspaper of the women, working status of the women, total stillbirth, duration of marriage, time between marriage and first birth, the sector in which the man is working. In this study where infant deaths have been expressed as a count variable, the existence of the over dispersion has been determined and the Negative Binomial regression model is the most suitable model by comparing the Poisson, Negative Binomial, Zero-Inflated Poisson and Zero-Inflated Negative Binomial regression models. According to the findings obtained from this study, besides the differences in infant death in urban and rural areas, the most important variables affecting infant death are education level, family wealth status, regions, place of residence, household size, family planning, desired number of children, relationships of relatives, use of the contraceptive method, completed pregnancy number and total stillbirth. ix
Benzer Tezler
- Türkiye'de bebek ölümünü etkileyen faktörler: Uygulamalı bir çalışma
Factors affecting infant mortality in Turkey: A field study
DİLBER AKTAŞ
- The relationship between household welfare and early-age mortality in Turkey: The evidence from TDHS-2008
Türkiye'de hanehalkı refahı ve erken yaş ölümlülüğü ilişkisi: TNSA-2008
BARIŞ UÇAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
DemografiHacettepe ÜniversitesiDemografi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET KOÇ
- The impact of competing risks of death on gains and losses in life expectancy in Turkey
Ölüm riskleriyle mücadelenin Türkiye'de hayat beklentisindeki kazanım ve kayıplara etkisi
DİLEK TORUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
DemografiHacettepe ÜniversitesiDemografi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET KOÇ
- Return of industrial Lol Baby to consumption object in personalization process
Kişilerin kendileştirme sürecinde endüstrileşmiş Lol Bebeğin tüketim nesnesine dönüşü
BUSENUR KILIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Halkla İlişkilerYeditepe ÜniversitesiMedya ve İletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖZDE DALAN POLAT
