Moğollarda din ve devlet ilişkisi (1206-1294)
The relationship of religion and state in The Mongols (1206-1294)
- Tez No: 680739
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Moğol, Cengiz Han, Din, İslamiyet, Hristiyan, Budizm, Mongol, Genghis Khan, Religion, Islam, Christian, Buddhism
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Moğolların tarih sahnesine çıkışı Cengiz Han ile olmuştur. 1206 yılında gerçekleşen kurultayda birleşen Moğollar, büyük bir istila harekâtına girişmiş ve Cengiz Han'ın hükümdarlık yıllarında Türkistan, Çin'in bir bölümü ve İran coğrafyasına kadar uzanan geniş bir coğrafyayı ele geçirmişlerdir. Cengiz Han'ın ölümünden sonra da fetihler devam etmiş ve XIII. yüzyılın ortalarına gelindiğinde Moğollar, bilinen dünyanın büyük bir bölümüne hükmeder konuma gelmişlerdir. Ancak XIII. yüzyıl ortalarından itibaren siyasi birlik bozulmuş ve dünyanın farklı yerlerinde yarı bağımsız Moğol devletleri ortaya çıkmıştır. Sembolik de olsa Büyük Moğol Kağanlığı'na bağlı olan Moğol devletleri, Kubilay Han'ın 1294 yılındaki ölümüyle birlikte bağlarını koparmışlardır. Yüz yıl gibi kısa bir sürede büyük bir askeri başarı gösteren Moğolların bu başarısının altıda birden fazla neden yatmaktadır. Dinin son derece önemli olduğu Orta Çağ'da Moğolların dini yaklaşımı da askeri harekâtların başarıya ulaşmasına etki etmiştir. Bizlere de son derece tanıdık gelen Gök Tanrı inancına mensup olan Moğollar, gittikleri hiçbir bölgede din adamlarına ve -bilinçli bir şekilde- dini değerlere saldırmamışlardır. Moğollara göre bütün dinler, Tanrı'ya ulaşmanın farklı yolları idi. Bu yüzden, hangi inanca mensup olursa olsun, din adamlarını vergiden muaf tutmuş ve onlara hürmet etmişlerdir. Din adamlarının toplum üzerinde son derece etkili olduğu Orta Çağ'da, Moğolların söz konusu yaklaşımı, rakiplerinin“dini argümanla birleşme”ihtimalini zayıflatmıştır. Öte yandan Moğolların dini yaklaşımı, XIII. yüzyılın ortalarında bir dönüşüm içerisine girmiştir. Semavi dinlere göre ilkel bir inanca sahip olan Moğollar, ele geçirdikleri coğrafyadaki dinlere girmişlerdir. Söz konusu bu dini dönüşüm, ayrılıkların derinleşmesine zemin hazırlamış ve siyasi çıkarların da etkisiyle, özellikle rakip devletlerin sınırlarında kurulan Altın Orda ve İlhanlı Devleti arasında içe dönük bir mücadelenin başlamasına zemin hazırlamıştır. XIII. yüzyılın sonlarına doğru Moğollar, ele geçirdikleri bölgelerin dinlerinden ve kültürlerinden etkilenerek asimile olmuşlardır. Böylece yüz yıl boyunca dünyayı etkisi altına alan Moğol istilasının sonu gelmiş ancak bıraktığı izler büyük dönüşümleri tetiklemiştir.
Özet (Çeviri)
Mongols came to the stage of history with Genghis Khan. The Mongols who came together at the congress held in 1206, embarked on a major invasion movement and during the reign of Genghis Khan, they captured a wide geography extending to Central Asia, a part of China and Iran. Conquests continued after the death of Genghis Khan and by the middle of the 13th century, Mongols have come to rule most of the known world. However, political unity has deteriorated since middle of 13th century and quasi-independent Mongolian states emerged in the different parts of the world. Mangolian state, symbolically related to the Great Mongolian Khanete, broke off their relation after the death of Kubilay Khan in 1294. Without doubt, there are more than one reason behind this success of the Mongols, who had a great military success in a short period of a century. In the middle ages, when religion was extremely important, the religious approach of the Mongols also contributed to the success of the military operations. The Mongols, who belong to the belief of the Tengri, which is very familiar to us, didn't consciously attack clergymen and religious values in any region they went to. According to the Mongols, all religions were different ways to reach God. That's way they exempted the clergymen from taxes and respected them, regardless of their belief. In the middle ages, when clergymen were extremely influential on society, this approach of the Mongols weakened the possibility of their rivals to“associate with religious argument.”On the other hand, the religious attitude of the Mongols underwent a transformation in the middle of the 13th century. Mongols who belonged to a primitive belief according to divine religions, entered the religions of the geographies they conquered. The religious transformation in question, paved the way for the deepening of the divisions and with the influence of political benefits, an introverted struggle started between the Golden Horde and Ilkhanıd Empire, which were established especially on the borders of the rival states. Towards the end of the 13th century, the Mongols were assimilated by being influenced by the religions and cultures of the regions they conquered. In this way, the Mongol invasion that influenced the world for a century came to an end, but the traces it left triggered major transformations.
Benzer Tezler
- Dı peydabûna edebıyata Kurdî ya lı Cızîra Botan de karîgerıya bajarvanıyê
Cızîra Botan'da Kürt edebiyatının ortaya çıkışında şehirleşmenin etkisi
ZÜLKÜF ERGÜN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2012
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİ YILDIRIM
- Bâbürlüler ve Batı dünyası arasındaki etkileşimin tasvir sanatına yansıması
Reflection of the interaction between Mughal and the West world on the art of painting
EZGİ BİLEN
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÖZKURT
- Ermeni kaynakları ve seyahatnamelere göre Cengiz Moğollarının kültürel yapısı
According to Armenian sources and travelogues Mongols of genghis cultural structure
KENAN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihAfyon Kocatepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CİHAD CİHAN
- Muzafferuddin Kökböri'nin askeri ve siyasi hayatı
The military and political life of Muzaffer al-Din Kukburi
AOEZAN KHOSHNAW NAJMULDEEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiŞarkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Hârizmşahların Moğollarla siyasi ilişkileri (Alâeddin Muhammed ve Celâleddin Mengübertî dönemi)
Political relation of kwarezhims with mongols (The era of Alaad-din Muhammad and jalal ad-din Menguberdî)
FAHRİYE ARI