19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda ipekçilik: İmalat, ticaret ve vergilendirme
Silk industry in the 19th century Ottoman Empire: Manufacturing, trade and taxation
- Tez No: 681380
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET UZUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Ekonomisi, İpek İmalatı, İpek Ticareti, Ottoman Economy, Sericulture, Silk Trade
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
İpekli dokumacılık, ham ipek imalatı ve ticareti 14. yüzyıldan sonra Osmanlı ekonomisinde önemli bir yere sahip oldu. Hem devlet hem de reaya, yüzyıllar boyunca bu faaliyetlerden önemli mktarda gelir elde ettiler. Sanayi Devrimi sonrasında meydana gelen küresel iktisadi sistem, Osmanlı ipekçiliğinin de dönüşümüne neden oldu. Dokumacılık sektörü Avrupa rekabeti karşısında direnmeye çalışırken, ham ipek imalatı Avrupa'nın artan hammadde ihtiyacı doğrultusunda önemli ölçüde arttı. İhracatın teşviki amacıyla, imalat teknikleri 1840'lı yıllardan sonra hızla modernize olmaya başladı. Yeni kurulan buharlı ipek fabrikaları Avrupa tekstil sektöründe kullanılabilecek standartta üretim yapmaya başladılar. İmalatın artış gösterdiği bu dönemde, devlet de çeşitli mali düzenlemeler yaparak ipekçilikten elde ettiği geliri yükseltti. Avrupa'da başlayarak, 1857'de önce Bursa ve sonra diğer üretim bölgelerinde hızla yayılan karataban ve baygınlık hastalıklarının etkisiyle ipek böcekleri hızla ölmeye başladı ve sektör 25 yıllık bir kriz dönemine girdi. Devlet bu dönemde uyguladığı teşvik politikalarıyla fabrikaların hammadde ihtiyacını karşılamaya ve ipek böceği sayısını arttırmaya çalışsa da bu politikalardan beklenen sonuç alınamadı. 25 yıllık bu dönemde imalat ve ticaret daraldı, hazine gelirleri ise düştü. 1881 yılında ipek aşarının Düyun-ı Umumiye İdaresi'ne devredilmesi ile birlikte, önceki döneme nazaran daha rasyonel politikalar geliştirildi. Bu politikaların neticesinde imalat tekrar canlanmaya başladı ve Osmanlı ipekçiliği aynı yüzyılda ikinci kez hızla büyüme evresine girdi. Bu dönemde hem sektörün ipek böceği tohumu tedarikinde dışa bağımlılığı azaldı, hem de ihracat tekrar yükseldi. Hazine gelirleri de imalattaki ve ticaretteki büyüme rakamlarına paralel olarak arttı. 20. yy'ın başlarında Osmanlı İmparatorluğu İtalya'dan sonra Avrupa'da en fazla ham ipek üreten ülke konumuna gelmişti.
Özet (Çeviri)
Silk weaving, sericulture and silk trade have had an important place in Ottoman economy after the 14th century. Both the state and the reaya had acquired large amount of revenue through these economic activities over the centuries. The new global economic system that has been formed after Industrial Revolution led to a transformation in sericulture in the Ottoman Empire. As the weaving industry tried to resist in the face of the competition arose in Europe, raw silk production increased rapidly in accordance with the need of raw material in European textile industry. Production technology have been growingly modernized after 1840s to promote expotation of silk. The newly established silk factories that used steam power began to produce silk as standardized as to use in the textile industry in Europe. During this period of time which actual production increased, the revenue gained by the government also increased through certain fiscal adjustments. Then, Pébrine and Flacherie diseases spread all around the Ottoman provinces in 1857 after it first occured in Europe. Due to the diseases silkworm population decreased rapidly and crises negatively affected sericulture for 25 years. In the crises era, although the government tried to solve the cocoon shortage for factories and tried to increase the population of silkworms by using incentive policies, the expected results from these adjustments were not achieved. Therefore, production, trade volume and fiscal revenues decreased in this 25 years period. In 1881, The Ottoman Public Debt Administration (OPDA) was established and government ceded irrevocably to the OPDA revenues from silk tithe. After 1881, OPDA applied rational policies in the silk industry compared to the crises period. As a result of these policies, silk production started to revive again and Ottoman sericulture entered the phase of rapid growth for the second time in the 19th century. Thus, the foreign dependence on sources in the supply of silkworm seeds was reduced and raw silk export increased. Fiscal revenues also increased in line with these deveopments. At the beginning of the 20th century, the Ottoman Empire reached the second most production of silk in Europe, after Italy.
Benzer Tezler
- Beylerbeyi Sarayı perdelik kumaşların desen ve motif özellikleri
Curtained rexture of Beylerbeyi Palace, design and motif characteristes
DİLEK TÜM
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FERYAL İREZ
- Osmanlı-Türk anlatılarında bilime yönelişin mantığı ve gelecek tasarıları (19. yüzyıl sonu ve erken 20. yüzyıl)
The reason in tendency towards science and designation of future in Ottoman-Turk narrations (late 19th and early 20th centuries)
SEDA UYANIK
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda sanayileşmenin saray için üretilen kumaşlara etkileri
The effects of industrialization on the fabrics produced for the 19 th century Ottoman Palace
ESRA KAVCI ÖZDEMİR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2010
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. İSMAİL ÖZTÜRK
- 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda yoksullukla mücadele ve kurumlar
19th century poverty alleviation and institutions in the Ottoman Empire
SÜMEYRA ÇAY ÇAKIR
- 19. yüzyıl Türk romanında gençlik
Youth in 19th century Turkish novel
MEHMET EMİR KALELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY ÜSTÜN